20 Temmuz 1974'teki Kıbrıs Barış Harekâtı'nın yıldönümü arefesinde sanık sandalyesine ilk kez Rumları oturtan TA NEA gazetesi, "Kıbrıs sorunu daha önce başladı. Rum milisleri, kamu sektörüne ve adadaki Türk köylerine baskınlar yaparak, Kıbrıs'ta bir iç savaş tehlikesini doğurdu"
Yunanistan ve Kıbrıs Rum kesiminde 1974'ten bu yana her yılın 20 Temmuz günü, "Türkiye'nin Kıbrıs'a gerçekleştirdiği barbarca saldırarak adanın yarısını işgalinden" söz edilir ve Kıbrıs sorununun temelinde sadece Türkiye'nin Kıbrıs'taki "işgalinin" yattığı ön plana çıkarılırdı. Ancak son yıllarda Kıbrıs sorununun temelinde, yalnız "Türk işgali" değil, "Türk işgaline neden olan trajik olaylardaki Yunan-Rum ikilisinin sorumluluğu" da konuşuluyor.

Türkiye'nin garantörlüğünü kullanarak gerçekleştirdiği askeri operasyonlardan önce meydana gelen kritik olaylar Yunan TA NEA gazetesi tarafından şöyle sıralandı:
Ocak 1973 EOKA lideri Yorgo Grivas başkanlığındaki yasadışı askeri örgütün, Kıbrıs'taki polis karakollarına, kamu sektörü ve adadaki Türk köylerine düzenlediği baskınlar Kıbrıs'ta bir iç savaş tehlikesini doğurmaya başladı.
8 Şubat 1973 Türk toplumunun hiç beğenmediği Başpiskopos Makarios, seçim olmadan yeniden cumhurbaşkanı seçildi.
25 Kasım 1973 Atina'da 1967 askeri cunta yönetiminin mimarı diktatör Yorgos Papadopulos, Binbaşı Dimitris Yuanides tarafından askeri darbe ile yönetimden indirildi.
Haziran 1974 Yuanides, Makarios'u devirme planını ABD'ye iletti, ancak inandırıcı olamadı.
15 Temmuz 1974 Yuanides, Makarios'u devirmek için hazırladığı darbe planını hayata geçirdi. Makarios son anda ölümden kurtuldu. Türk düşmanlığı ile ünlü olan çeteci Nikos Samson, Atina cuntası tarafından Kıbrıs'ın yeni cumhurbaşkanı tayin edildi. Samson'un cumhurbaşkanlığına tayin edilmesiyle, Türkiye'nin Ada'ya müdahale etmesine yeşil ışık yakılmış oldu.
20 temmuz 1974 Türkiye, Kıbrıs'a askeri operasyonu düzenledi.
22 Temmuz 1974 Silahlı çatışmaların sona ermesi amacıyla İngiltere ve ABD'nin aracılığıyla Ada'da ateşkes ilan edildi.
23 Temmuz 1974 Ada'daki çatışmaların sürdüğü bir sırada akşam saatlerinde Atina'daki askeri yönetim çöktü. Konstantin Karamanlis apar topar Paris'ten Atina'ya geldi.
24 Temmuz 1974 Karamanlis, Başbakanlık görevi için and içti. Nikos Samson'un yönetimi çöktü. Kıbrıs cumhurbaşkanlığına ılımlı siyaset adamı Glafkos Klerides tayin edildi.
14-15 Ağustos 1974 Türkiye, Kıbrıs'taki ikinci operasyonunu düzenledi. Bu operasyonla Türkiye, Ada'nın yüzde 40'ını ele geçirdi.
Grivas'ın Milisleri Terör Estiriyordu
Yunanistan'ın 1950'lerin başlarında Kıbrıs'ın kendisine bağlanması için Ada'da kurduğu EOKA örgütünün lideri Yorgo Grivas, polis karakollarına, kamu sektörüne ve Ada'daki Türk köylerine düzenlediği baskınlarla terör estiriyordu. Amaç, Kıbrıs'ta bir iç savaş çıkararak, Atina'nın müdahalesine zemin hazırlamaktı.
ABD, Türkiye'nin Kıbrıs'a çıkacağına inanmamıştı...
Yunan Eleftherotypia gazetesi, Kıbrıs Harekâtı'nın 36'ncı yıldönümünde ABD'nin oynadığı ya da oynamak istediği rolü ortaya çıkartan bir belgeyi yayınladı. Bu belge, Yunan cuntasının 15 Temmuz 1974'te Kıbrıs'ın yasal Cumhurbaşkanı Makarios'a karşı düzenlediği darbeden sonra, ABD üst düzey yetkilileri arasında yapılan kritik görüşmenin tutanaklarından oluşuyor.
Tarihi tutanaklarda, dönemin ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger başkanlığında Washington'da yapılan üst düzey toplantıda, Amerikan Savunma Bakanı Bill Clement, "Türkiye'nin Kıbrıs'a çıkartma yapacağına inanmıyorum" diyor. Kissinger ise, "Türkiye'nin, garantörlük hakkını kullanarak Kıbrıs'a askeri operasyon düzenlemesi Makarios'u geri getirecektir. Ben buna anlam veremiyorum" görüşünü savunuyor.
Sabah