Danimarka – Lokken’de yer alan ve 1900’lü yıllardan bugüne kadar ulaşan Rubjerg Knude Feneri, gizemli ve mücadele dolu tarihini muhteşem bir okyanus manzarası ile birleştiriyor. Yaklaşık 75 metre uzunluğundaki fener, denizden ortalama 200 metre uzaklıkta yer alıyor. Her ne kadar Danimarka’nın çölleşme problemi bulunmasa da fenerin bulunduğu bölgedeki kum erozyonları uzun zamandır yapıyı tehdit ediyor. Bu erozyonlar nedeniyle 1968 yılında terk edilen fenerin yıllar sonra kumlara teslim olacağı tahmin ediliyor.

1900 yılına dayanan geçmiş

1893-1927 yılları arasından Danimarka’da 71 tane deniz fenerinin inşa edildiği biliniyor. Bu deniz fenerleri, yapıldıkları dönemde Danimarkalı denizciler için yol gösterici olarak kullanıldı. Hirtshals ve Hanstholm deniz fenerleri arasında bulunan Rubjerg Knude Feneri’nin yapımı da 1899 yılında tamamlandı. Fener, 42 km. mesafeden görülebilen ışıklarını denizciler için ilk kez 27 Aralık 1900 yılında yaktı. Rubjerg Knude, tüm zorluklara rağmen bu tarihten itibaren yaklaşık 70 yıl boyunca denizciler için aydınlatma sağladı ve denizcilerin yönlerini bulmaları için tüm gücünü kullandı.

Güçlü kum erozyonları ile bitmeyen mücadele

1900’lü yılların başlarında bölgeyi saran kumullar fenerin çevresinden kolaylıkla kaldırılabiliyordu. Ancak 1910 ve 1920 yılları arasında büyük miktarda kum okyanus ve deniz feneri arasında doldu ve bu kumlarla savaşmak için bölgede bitkilendirme yapılması gerekti. Ancak ekilen bitkiler de kumullara karşı mücadeleyi kaybetti.

Böylece 1950’li yıllarda hem ekilen bitkiler hem de kumullar ortadan kaldırıldı. Sonraki yıllarda bölgede kum erozyonları sonucu oluşan kumullar o kadar yükseldi ki deniz fenerinin ışıklarının görülmesini engellemeye başladı. Navigasyon teknolojisinin de gelişmesiyle Rubjerg Knude deniz feneri asıl fonksiyonunu yitirdi ve denizciler için 1 Ağustos 1968 yılında son aydınlatmasını yaptı.

Müzeye dönüştürme çalışmaları

1970’li yıllarda terk edilmiş bir şekilde bekleyen fenerin ve yanındaki yapıların müzeye çevrilmesi planlandı. 1980 yılında kapılarını açan Tarihi Vendsyssel Müzesi, ziyaretçilere Rubjerg Knude ve insanoğlunun doğaya karşı amansız mücadelesini anlatıyordu. Ancak tarihi yapı, müze ve kafeterya olarak hizmet verirken de doğaya karşı savaşı kaybetti. Yükselen kumlar ve yapıyı saran kumullar nedeniyle 2002 yılında müze de kapatılmak zorunda kalındı.

Fenerin yakınında yer alan Marup Kilisesi, bir rezidans ve küçük bahçeler kum erozyonları nedeniyle yok oldu. Deniz seviyesinden 60 metre yükseklikte yer alan Rubjerg Knude Feneri de bölgedeki diğer yapılar gibi kumullara karşı savaşını kaybediyor. Kuzey Denizi’nden esen rüzgarlar kumları fenere yöneltiyor. Bölgede ayakta kalan son yapı olarak öne çıkan fenerin 2020 yılına gelindiğinde tamamen kumların altında kalacağı tahmin ediliyor.

Vira Haber