29 Ekim 2012 – 9 Kasım 2012 tarihleri arasında Dünya Denizcilik Üniversitesi’nde “Denizcilikte Teknolojik Yenilikçilik Dersi” Dünya Denizcilik Üniversitesi’nin tek Türk öğretim üyesi olan ve Yüksek Lisans ve Doktora eğitimimi de İTÜ’de merhum Prof.Dr. Yücel Odabaşı yönetiminde tamamlayan Doç. Dr. Aykut Ölçer ve İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Mustafa İnsel tarafından verildi.

Vira haber olarak Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) çatısı altında kurulmuş olan Dünya Denizcilik Üniversitesi’nin (WMU) tek Türk Öğretim Üyesi olan Doç. Dr. Aykut Ölçer ve bu üniversitede ders verme başarısı gösteren Prof. Dr. Mustafa İnsel ile bir röportaj yapma şansı yakaladık. İşte o röportaj:

Öncelikle Dünya Denizcilik Üniversitesi hakkında bilgi verir misiniz?
Aykut Ölçer: Dünya Denizcilik Üniversitesi (WMU) Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) çatısı altında merkezi İsveç’in Malmö şehrinde IMO nun 1983 yılında aldığı kararla kurulmuş özel bir üniversitedir. Üniversitenin kuruluş amaçları, küresel denizcilik camiasında etkili politikaların oluşturulması ve geliştirilmesi için kapasite oluşturma, denizcilik eğitimi ve araştırmaları ile sürdürülebilir bir ortam yaratmaya katkı, deniz taşımacılığında uluslararası ilişikilerin kurulabilmesi için bir platform yaratmaktadır. Geleceğin denizcilik liderleri, uzmanları ve profesyonellerinin yetiştirilmesi verilen eğitim programları ile amaçlanmaktadır.

Eğitim sadece 14 aylık yüksek lisans ve doktora düzeyinde gerçekleştirilmektedir. Ayrıca kısa süreli profesyonel mesleki geliştirme/yenileme kursları da düzenlenmektedir. Malmö de verilen eğitim dışında ayrıca Çin Halk Cumhuriyeti’nde Dalian ve Shanghai şehirlerinde Yüksek Lisans programları bulunmaktadır. Eğitimimizde deniz güvenliği ve çevre yönetimi, deniz çevre ve okyanus yönetimi, deniz taşımacılık yönetimi ve lojistik, denizcilik eğitimi, deniz hukuku ve politikaları, liman yönetimi olmak üzere 6 ayrı alanda uzmanlaşılmaktadır. Denizcilikte görülen değişime öncülük eden bir sistemimiz var.

Dünyanın 163 ülkesinden 3304 öğrenci Dünya Denizcilik Üniversitesi’ndeki eğitimlerini tamamlamışlardır. Bu yıl 43 ülkeden 100 öğrencimiz var, bunların arasında 3 de Türk öğrencimiz var. Bu uluslararası ortam öğrencilerimizin ileriki profesyonel hayatlarında ihtiyaç duyacakları uluslararası ağları kurmada çok etkili olmaktadır. Öğrencilerimizin yüzde 30’unu ise bayan öğrenciler oluşturmaktadır.

İsveç makamları, özellikle Malmö Belediyesi, üniversiye özel önem vermekte olup, hali hazırda Malmö Belediyesi’nin tahsis ettiği binada eğitim vermekteyiz. Önümüzdeki yıl Malmö merkezinde yine Malmö belediyesi tarafından tahsis edilecek olan tarihi bir binada eğitim vermeye başlayacağız.

Mezunlar arasında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanımız Binali Yıldırım, Milli Savunma Bakanımız İsmet Yılmaz, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı müsteşar yardımcısı Suat Hayri Aka da bulunmaktadır. Okulun bu güne kadar verdiği 3304 mezun arasında bakanlık düzeyine erişmiş sadece Binali Yıldırım ve İsmet Yılmaz bulunduğu için kendilerinin üniversitede özel bir yerleri var. Binali Yıldırım ayrıca okulun yönetim kurulundada görev yapıyor, kendisine hizmetlerinden dolayı Aralık ayı başında bu seneki mezuniyet törenimiz sırasında fahri doktora ünvanı da verilecektir.

Gelelim Doç. Dr. Aykut Ölçer’e… Bize kendinizden bahseder misiniz? Ne kadar süredir Malmö de görev yapıyorsunuz?
Aykut Ölçer: Ben İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi Gemi İnşaatı ve Gemi Makinaları Mühendisliği bölümü mezunuyum. Yüksek Lisans ve Doktora eğitimimi de İTÜ’de Prof.Dr. Yücel Odabaşı yönetiminde tamamladım. Gemi inşa mühendisliğinin dünyadaki gurularından biri olan değerli hocam, rahmetli Prof. Dr. Yücel Odabaşı ile çalışmak benim için büyük onur oldu.
Daha sonra İskoçya Glasgow’daki Strathclyde Üniversitesi’nde uzun yıllar araştırmacı olarak çalıştım. Bu sırada Avrupa Birliği Beşinci (FP5) ve Altıncı çerçeve (FP6) progamları kapsamında birçok projede çalışarak, büyük bir deneyim kazandım. Glasgow’dan sonra Newcastle Üniversitesi’nin Singapur’daki programında 3.5 yıl öğretim üyesi olarak görev yaptım.
Newcastle Üniversitesi Gemi İnşa ve Gemi Makineleri Mühendisliği Lisans Programı kapsamında üniversitenin tarihindeki ilk uluslararası yerleşkesinde eğitim vermek üzere Singapur’a gittim. Burada eğitim öğretim ve araştırma faaliyetlerine katkılarımı sürdürdüm. Bu esnada orada üniversitenin gemi inşa bölümü araştırma kurulu başkanlığı görevini de yürüttüm. Bu görevi yürütmemde İskoçya’da yaptığım araştırmaların çıktıları çok önemli rol oynadı ve katkı sağladı. Newcastle’da çalışırken 2009 yılının Ocak ayında Türkiye’den Doçentliğimi de aldım.

1999 yılında başlayan toplamda yaklaşık 13 senelik Stratchlyde ve Newcastle üniversiteleri deneyimimden sonra, 2012 yılının Ocak ayından beri, yani 11 aydır Malmö’de Dünya Denizcilik Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak bulunuyorum. WMU’nun 29 senelik tarihindeki ilk Türk Profesör öğretim üyesiyim ve bunun gururunu ömrümün geri kalan kısmında hep taşıyacağım. WMU gerek akademik personel, gerekse öğrenci sayısı itibari ile bugüne kadar çalıştığım üniversiteler arasında en küçüğü. Lakin WMU denizcilik camiasında dünyada saygınlığı ve ünü çok yüksek bir üniversite. Bunda IMO’nun üniversitenin kurucusu ve daima arkasında olmasının çok önemli bir rolü olduğu inancındayım.

Bilindiği üzere, özellikle son 30 yılda denizcilik camiası deniz güvenliği ve çevre konularında çok duyarlı olmaya başladı. Araştırmalarımda son 5-6 yıldır bu konulara ağırlık vermiş biri olarak WMU’ya gelir gelmez IMO’nun desteklediği, “Denizcilikte GHG emisyonlarının düşürülmesi ile ilgili eğitim programı geliştirilmesi”, projesini bitiren grupta yer aldım.

WMU’daki derslerim genelde gemi dizaynında ve gemi inşaatında teknik ve teknolojik konuları içermekle birlikte, denizcilikte çevre ve güvenlik, gemilerde ve limanlarda enerji ve çevre yönetimi, gürültü ve denizcilikte teknolojik inovasyon diğer verdiğim derslerin arasında sayılabilir. Bu yıl ilk defa sorumlu olduğum “Technological Innovation in the Shipping Industry“ dersinin yarısını ben, yarısını da misafir öğretim üyesi olarak İTÜ öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa İnsel verdi. Dünyada denizciliğin en önemli üniversitelerinden birinde teknolojik inovasyonun iki Türk öğretim üyesi tarafından verilmesi, ülkemizde denizciliğin gelişimi konusunda önemli bir gösterge olarak kabul edilebilir.

WMU’ daki ders deneyiminizi aktarabilir misiniz?
Mustafa İnsel: Bu yıl 30 Ekim 3 Kasım arasında WMU’de “Technological Innovation in Shipping” dersi içerisine gemi dizaynında teknolojik yenilikçilik etkilerini inceleyen bir program ile ders verdim. Yurtdışında deneyimlerim olmasına rağmen ilk defa WMU’da ders vermek benim için de ilginç ve yararlı bir deneyim oldu. Değişik ülkelerden değişik deneyimlerden gelen 20 öğrenci bu dersi aldı. İçlerinde deniz hukuku alanında, işletmecilik, denizcilik idaresi konularında eğitim almış kişilerde vardı. Konu teknolojik yenilikçilik olunca tüm bu alanların ortak noktasına hitap edebiliyorsunuz.

Tabi benim işlediğim konular teknik olduğu için diğer alanlardan gelen izleyicileri hitap edebilir onları formül ve hesaplar ile çok zorlamadan, tenik inovasyonun prensiplerini veriyoruz. Konularımız arasında en önemli yeri günümüzün güncel konusu gemi emisyonları alıyor. Gemi emisyonlarının belirlenmesi ve azaltımı oldukça geniş bir alana yayılan konu. Gemi su altı yüzeyinin boya ve pürüzlülük özelliklerinden başlayıp, su altı formu, sevk sistemi, yakıt özellikleri ve makine donanımı emisyon değerlerini belirleyen ana karekteristikler olarak ortaya çıkıyor. Tabii asıl teknolojik inovasyon bu kadar yıldır geliştirilmiş, birçok evrim geçirmiş olan gemi teknolojisne rağmen emisyonu azaltım tedbirlerinde ortaya çıkıyor. Örneğin tekne su altı yüzeyinin uygun bir şekilde tasarlanıp, hava verdiğinizde su ile tekne yüzeyi arasındaki sürtünmeyi azaltıp, ciddi yakıt sarfiyatı dolayısı ile emisyon azaltımı elde edebiliyorsunuz. Hava kabarcıklar halinde verildiğinde gemi yüzeyindeki enerji azaltımı, film halinde verildiğinde ise ıslak yüzeyi azaltımı yolu ile etkili oluyor.

Teknolojik gelişmeleri anlatırken kendi deneyimlerinizi katıyor musunuz?
Mustafa İnsel: Tabii, biz İTÜ olarak 2000 yılı başından beri Avrupa Birliği Çerçeve Programlarında yer alıyoruz. Bu programlar geniş uluslararası gruplar halinde gerçekleştirildiği için kendi deneyimimiz dışında, diğer grup işbirlikçilerinin deneyimlerini de görerek kendi bilgimizi geliştiriyoruz. Son yıllarda gerçekleştirdiğimiz SMOOTH Projesi hava yağlama teknolojisinin geliştirilmesini ve gemilere uygulanmasını içeriyor. Biz İTÜ olarak bu teknoloji üzerinde 10 yıldır çalışıyoruz, pratikte uygulamalara geçiş aşamasına geldik.

Emisyonlar konusunda ise TEFLES Projemiz yakın sahil taşımacılığı yapılan deniz otobanlarında RO-RO, feribot ve araç taşıyıcı gemilerin emisyonlarının hesabı için simülasyon metotlarının geliştirilmesi, emisyon azaltım teknolojilerinin geliştirilmesi amaçlamaktadır. Bu projede denizde seyir dışında, manevra ve liman koşularında teknoloji gelişimi ve mevcut teknolojilerin entegrasyonu yapılmaktadır. Örneğin bir grup baca SOx ve CO2 scrubber gelişimini gerçekleştirmektedir. Diğer yer aldığımız TARGETS Projesi’nde ise gemilerde enerji verimliliği sağlamak için gemi yüzeyi, formu, yenilenebilir enerji kullanımı, sevk sistemleri, makine ve yardımcı sistemlerin entegrasyonu bir entegre enerji simülasyonu kullanılarak gerçekleştirilmektedir.

Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Mustafa İnsel: Ülkemizde denizciliğin gelişimine paralel olarak denizcilik idaresi, denizcilik eğitimi, teknoloji gelişimi gerçekleşmektedir. Özellikle Gemi İnşaatı eğitiminde uzun yılllardan beri ülkemiz üniversiteleri hem teknoloji gelişimi, hem de ARGE, inovasyon alanlarında tüm dünyada etkili olmaktadır.

Özel haber: Ayşe Olcay

virahaber.com