Geçtiğimiz hafta İstanbul Boğazı’nda geçişi sırasında kontrolden çıkarak Ortaköy’e kıyılarına doğru sürüklenen ve kıyıya çarpmasına birkaç metre kala güçlükle durabilen CSC isimli Türk bandıralı kuru yük gemisinin şoku atlatılamadan, önceki gece büyük bir tehlike daha atlatıldı. İstanbul Boğaz’ından geçmekte olan ’Oles Honchar’ isimli Ukrayna bayraklı kuru yük gemisi, Esma Sultan Yalısı’na sürtünerek karaya oturdu.

Bir iki metre farkla sahil şeridinden teğet geçen ve vatandaşların büyük tehlike atlattığı olay nedeniyle kıyıda oturan onlarca kişi büyük korku yaşadı. İstanbul Boğazı’nda arka arkaya meydana gelen ve kente korku salan bu gemi kazalarının nedenini ise Vatan araştırdı.

İşte İstanbul’un korkulu rüyası haline gelen gemi kazalarının nedenleri:

İstanbul Boğazları deniz ticaretinin kullanılmaya başlandığı yıllardan bu yana uluslarası taşımacılık ve deniz ticaretinin göz bebeği. Gününüzde de özellikle Kuzey ülkelerinin petrol ve doğalgaz ihracatında en önemli geçiş yolu. Uluslarası ticaret açısından Karadeniz ile Ege Denizi arasındaki, toplam uzunluğu 164 Deniz Miline ulaşan bu suyolundaki ulaşımın 17 mil uzunluğundaki İstanbul Boğazı’ndan başka alternatifi bulunmuyor. Bu yoğunluk da İstanbul’u her geçen gün yeni tehlikelerle karşı karşıya getiriyor.

Coğrafi yapı, akıntılar

İstanbul Boğazı’ndan her gün ortalama 150 kuru yük gemisi ve 23 tehlikeli yük taşıyan gemi transit geçiş yapıyor.

Boğaz aynı zamanda 2 milyon insanın taşındığı 2 bin 500 adet bölgesel deniz trafik hareketine de evsahipliği yapıyor. Böyle yoğun deniz trafiğinin yaşandığı İstabul Boğazı, coğrafi yapısı, darlığı, kuvvetli akıntıları, keskin dönüşleri ve değişken iklim şartları ile her an yaşanabilecek bir faciaya kucak açıyor.

Kılavuz kaptan yoktu

Transit geçiş yapan gemiler, Montrö Anlaşması’nın bazı maddeleri uyarınca kılavuz kaptan almadan geçiş yapmakta ısrar ediyor. Gemilerin kılavuz kaptan olmadan Boğaz’dan geçiş yapmaya çalışması da önceki gece olduğu gibi kazaya yol açıyor. Yetkililer Esma Sultan Yalısı’na çarparak durabilen Ukrayna bandıralı geminin, kılavuz kaptan almadığını ve kazada bunun önemli bir rol oynadığını söylüyor.

Hurdaya dönmüşler

Arka arkaya yaşanan ve İstanbulluları korkutan kazanın ardından sorularımız yanıtlayan Deniz Trafik Baş Operatörü, kazaların asıl nedeninin geçişine izin verilen yaşlı gemiler olduğunu söylüyor.

Boğaz’daki gemi geçişleri sırsında büyük tehlikeler atlatıldığını ve bununla ilgili önlemler alınması gerektiğini vurgulayan uzmanlar durumu şu şekilde özetliyor:

“İstanbul Boğazı’ndan geçen gemiler genelde yaşı büyük olan gemiler. Bu kazalar gemilerin yaşlarının büyük olması ve arızalanmaları nedeni ile oluyor. Avrupa ülkeleri bu yaşlı gemilerin limanlarına yanaşmasına izin vermiyor yada zorluk çıkarıyor. Ama Karadeniz ülkelerinde bu katı kurallar yok. Avrupa’ya göre daha esnek durumdalar. Durumun böyle olması da gemi ticareti ile uğraşan büyük şirketlerin yaşlı gemilerini Karadeniz üzerinden yapılan ticarette kullanılmasına neden oluyor. Bu da beraberinde kazaları getiriyor”

İstanbul kazada birinci

Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi tarafından deniz kazaları üzerinde yapılan bir istatistiğe göre, İstanbul deniz kazaları açısından diğer bölgelere göre açık ara önde. Boğaz’ın darlığı, zorlu koşulları ve geçiş yoğunluğu nedeniyle İstanbul Boğazı’nda sadece 2009 yılında 67 deniz kazası meydana geldi. İstanbul’un en büyük takipçisi ise bir diğer liman kenti olan İzmir.

İstanbul trafiği denizde bile yoğun

Devlet istatistik Kurumu tarafından yapılan bir başka istatistik de de İstanbul Boğazı’nın yoğun trafiği mercek altına alınmış. Bu istatistiğe göre 2009 yılı içerisinde İstanbul Boğazı’ndan 51 bin 422 gemi geçiş yaptı. Bu gemilerin 3 bin 871 tanesi 200 metreden büyük olan dev gemiler. Yaklaşık 9 bin gemi de petrol ve doğalgaz gibi yanıcı ve patlayıcı madde taşıyan gemiler.

Vatan