'Çılgın Proje'nin hazırlık aşamasında eskiz çalışması yapan mimar Genim, 'Vaktiyle Eyfel Kulesi'ne de karşı çıkanlar oldu. Ama bugün tablo ortada' dedi

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı 'Çılgın Proje' öncesinde 'kanal eskizi'yle gündeme gelen mimar Sinan Genim, 'Ben sadece Haliç'le Kağıthane Deresi'nin olduğu yerin rehabilitasyonuyla ilgili çalışma yaptım. Açıklanan proje, çok daha büyük' dedi. Projenin İstanbul'u rahatlatacağını belirten Genim, 'Dubai, Palmiye Adası'nı yapıyorsa, bizim bu kanalı yapamama ihtimalimiz düşünülemez' dedi. Genim, şunları söyledi:

- Kanal İstanbul Projesi'nin fikri Sayın Başbakan'ın. Ben, Haliç, Kağıthane Deresi ve Büyükdere bölgesinin ıslahı amacıyla 60 metrelik bir kanal açılması ve yerleşim yerlerinin rehabilitasyonu konusunda bir eskiz hazırlayıp, kanal düşüncemi aktarmıştım. Mimari olarak yapılabilecekleri içeren tek sayfalık bir çalışmaydı. Gemi trafiğinden çok, teknelerle ulaşımı ön planda tutmuştum. Sayın Başbakan'ın açıkladığı çok daha geniş kapsamlı bir proje.

- Karşı çıkanların yapacağı da, bunu kötülemek değil, hangi projelerin öncelikle uygulanmasını istiyorlarsa onları anlatmak olmalı. Herkes, 'Niye benim aklıma gelmedi' diye başkasının aklına geleni rezil etmeye çalışıyor. Bence gayet rahat uygulanabilir.

ULAŞIM VE ENERJİ YÖNÜ ÖNEMLİ
- Şu an fiyatı ve detayları konusunda bir şey söyleme şansım yok. Bu bir mühendislik projesidir ve fizibilite çalışması çok önemli. Projenin mimari yapısı kadar, ekolojik, sosyolojik, demografik boyutları var. Ulaşım ve enerji yönü önemli. Proje, iki yarımadaya sıkışmış İstanbul üzerindeki baskıyı hafifletecek. Yabancı gazeteler bile 'Türkiye atılım yapıyor' diye verdiler projeyi. Dubai, 'Palmiye adaları'nı yaparken, Türkiye'nin kanal projesini yapamaması diye bir şey söz konusu olamaz. Vaktiyle Paris'teki Eyfel Kulesi'ne de karşı çıkanlar oldu. Bugün tablo ortada.

- Farklı yer ve zamanlarda birçok insan aynı şeyi düşünebilir. 1994'te Büyükşehir Belediyesi'nde Kültür Komisyonu Başkanıydım. Ancak Sayın Ecevit'in çalışmasının Belediye Meclisi'nde gündeme geldiğini hatırlamıyorum. Önemli olan da, bir işi sadece düşünmek değil, projelendirmek, başlamak ve bitirmek.

Çanakkale mahvolacak
Şehir Plancıları Odası Genel Başkanı Necati Uyar ise İstanbul'da ikinci boğaz projesine tepkili:
- İstanbul'u iyiye değil, kötüye götürecek gibi görünüyor. Proje bir taraftan boğazdaki gemi trafiğini düzelteyim derken, diğer taraftan kente yeni bir İstanbul ekliyor. İstanbul'un da diğer illerin de bugün 'çılgın' değil 'aklı başında' projelere ihtiyacı var.

- Doğal su geçişi varken alternatif kanal kazan başka bir ülke yok. İstanbul Boğazı'nı gemi trafiğinden ve kazalardan kurtarmaya çalışılırken, Çanakkale Boğazı mahvedilecek. İstanbul'un hazırda bir nazım planı var. İçinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin de bulunduğu ekip gizli bir proje yürüttü, üstelik bu proje, kentin nazım planına aykırı. Kabul edilebilir değil. Bir proje gizli yürütülüyorsa her türlü spekülasyona da açıktır.

Kanuni'nin planı Asya Adası'ydı
Prof. Selçuk Mülayim: Karadeniz'den Marmara'ya bağlantı projeleri tarih boyunca çok fazla düşünülmüş. Osmanlı Devleti zamanında bu tür projeler gündeme gelmiş. Ancak Sakarya Nehri'ni Sapanca Gölü ve İzmit Körfezi üzerinden Marmara ve Karadeniz'in birleştirilmesi projesi olduğu bilinir. Kanuni Sultan Süleyman tarafından bunun için Mimar Sinan'ın görevlendirildiği konuşulur ama belgesi yoktur.

Prof. Semavi Eyice: Ben Mimar Sinan'ın böyle bir projede fizibilite yaptığına dair bir şey duymadım. Karadeniz'le Marmara Denizi arası kanal benzeri projeler hep düşünülmüş ama hayat bulmamış. En çok bilinen proje İzmit Körfezi üzerinden Marmara'ya inme projesiydi. Avrupa yakasında bir proje duymadım.

Dünya 'Çılgın Proje'yi konuştu:

İyi planlanırsa Karadeniz ülkeleri için önemli gelişme

TheTimes: Gazete, hükümetin Boğaz trafiği ve olası petrol sızıntısının doğuracağı sonuçlarla ilgili kaygıları gidermek konusunda istekli olduğunu yazdı. Washington'daki 'Avrupa Enerji ve Güvenlik Girişimi' danışmanı Alexandros Petersen'in yorumuna yer verildi: Eğer iyi yapılırsa, yalnızca Türkiye değil, Karadeniz'e kıyısı olan tüm ülkeler için büyük iyileşme olur. Eğer iye planlanmazsa Boğaz'ın sorunlarını yakındaki başka bir alana taşıyabilir.

Guardian: Başbakan Erdoğan'ın 'Kanalın Süveyş ve Panama'yı geride bırakacağı' yönündeki sözlerini başlığına taşıyan gazete, Yeni İnşaat Mühendisliği Dergisi editörü Antony Oliver'in görüşlerine yer verdi: 'Kanal büyük bir inşaat mühendisliği eseri olacaktır, ancak mutlaka tatbik edilebilir olmalı.' Gazete, Erdoğan'ın açıkladığı projenin tam konumu hakkında açık sözlü olmadığını ve projenin maliyeti konusunda yorum yapmadığını da yazdı.

Financial Times: 'BÜYÜK Proje, Kanal İstanbul'a ilişkin olarak 'Bu projenin olup olmayacağını bilmenin bir yolu yok. Fakat bu bir seçim kampanyası tarzıdır' yorumunu yaptı.

Ajans5