Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından hazırlanan Hurdaya Ayrılan Türk Bayraklı Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi İnşa Edilmesinin Teşvikine Dair Yönetmelik’e talebin az olmasından dolayı yeniden bir revize yaptıklarını ifade ederek konuşmasına başlayan Ünal Baylan, “Geçen yıl bir mevzuat hazırladık. Mevzuatı yayınladık ama geçen süre zarfında istediğimiz olumlu dönüşleri alamadık. Bu teşvik ÖTV’siz yakıtı saymazsak denizcilik idaremizin ilk teşviklerinden biriydi. Bunu yaygınlaştırmak, sektöre duyurmak ve sektörün bundan yararlanma oranından sonra da diğer teşviklerin arkasından gelmesi planlanıyorduk. Bu sene gerek sektörden gerekse diğer ilgililerden gelen görüşlerle mevzuatı yeniledik ve yayınlandı” diye konuştu.

Mevzuat hakkında detaylı bilgi vermek amacıyla toplantıya katıldığını ifade eden Ünal Baylan, Türk Gemi Siciline kayıtlı olan 50 ile 5 bin groston arasındaki deniz aracı sayısının 4 bin 377, gemilerin yaş ortalamasının 22, ortalama grostonun 334 ve ortalama DTW’ininde 274 olduğunu kaydetti.

Ünal Baylan, Türk Gemi Sicilinde olan 20 yaş üstü gemi sayısının ise 2 bin 229, yaş ortalamasının 35, ortalama grostonun 335 ve ortalama DTW’ininde 311 olduğu bilgisini verdi.

Artan maliyetlerin tüm dünyayı olduğu gibi denizcilik sektörünü de yakından ilgilendirdiğine dikkat çeken Ünal Baylan, “Yaşlanan filo, özellikle Karadeniz ve Akdeniz’de hakim olduğumuz KOSDER filosu dediğimiz ve öncelikle Rus gemilerin olduğu bir piyasada rekabet gücümüzü azaltıyor. Tamer Başkan’ın bahsettiği toplantıya bende katılmıştım. Tüm piyasaların ciddi anlamda krediye erişimi çok sıkıntılı. Bu sadece denizcilik sektörü için değil; herkes için geçerli. Biz bu konudaki çalışmaları 2 yıldır yapıyoruz ama çok talihsiz bir döneme denk geldik. Yine de elimizden geleni yapacağız. Tabi finansmana erişim olmayınca yüksek yatırım bedeli gerektiren gemi yatırımlarında da ciddi sıkıntılar yaşanabiliyor. Bu anlamda bir zorluğumuz var. Haliyle yaşlı gemi işletmenin 20 yaşın üzerindeki gemileri işletmenin de gerek çevresel gerekse mal emniyeti açısından da riskleri arttırıyor. Bu anlamda rekabet avantajını kaybediyoruz” dedi.

Hurda teşviki ile KOSDER filosunun Karadeniz ve Akdeniz’deki payını arttırmak istediklerini vurgulayan Ünal Baylan şöyle devam etti:  “KOSDER filomuzu yenilememiz gerekiyor. Stratejik bir konumdayız. Gördüğünüz gibi dünyada yaşanılan sıkıntılar deniz ticaretini oldukça olumsuz etkiliyor. Bir ülkenin yükünü taşımama, gemisini kullanmama gibi sıkıntılar yaşanabiliyor. Biz de bulunduğumuz bu stratejik coğrafyada en azından kendi yükümüzü kendimizin de taşıyabileceği oranda bir filoya sahip olmak, ilerde farklı sıkıntılar olduğunda bu işi yapabilme ve ticaretimizi idame ettirebilme şansımızın olması lazım.”

“Yaşı En Azından 15’e Kadar Düşürmek İstiyoruz”

Geçen yıl yayınlanan mevzuatta 5 gemi olduğunu ancak bu rakamı 10’a çıkardıklarını ifade eden Ünal Baylan, “Düşüncemiz yüzde 10 ila 20 arasında bir destek sağlayabilmek. Tabi bu gemi tipine göre değişiklik gösterebilir. Mevzuatın gördüğü rağbetle beraber sayının arttırılması söz konusu. Biz önce bir görmek istiyoruz. Bize bunu sağlayan maliye, diğer kurumlar ve Cumhurbaşkanlığı da bu uygulamanın bir görülmesini istiyor. Daha sonra bununla alakalı da sayının rahatlıkla arttırılabileceğini düşünüyorum. Amacımız finalde yaşı en azından 15’e kadar düşürmek istiyoruz” açıklamasında bulundu.

Teşvik verilecek gemilerin şartları ve özellikleriyle ilgili de bilgi veren Baylan, şunları kaydetti: “Öncelikle kapsam, gemi milli gemi sicilimize kayıtlı olmalı. Gemiler 50 groston ile 5000 groston arası olmalı. Malumunuz bir önceki mevzuatta 1000 grostondu bu. Özelikle yakın kıyısal sefer yapan yolcu taşıyan küçük teknelerin, farklı amaçla çalışan ticari teknelerin de gemilerin yararlanması için 50 grostona çekildi. Ve diğer bir şartımız da 20 yaş ve üzeri olması. Diğer verdiğimiz bir destek yine TUGS’a ya da milli gemi siciline kayıtlı olacak. Kabotaj hattı veya iç sularda sefer yapacak ve 50 groston üzeri ticari gemiler. Bu ikinci desteğimizden yararlanacak. Bu yıla özel başvuruları haziran ayından itibaren talepleri alıp ona göre de oradan kendimize bütçe alacağız. Her yıl 25 bin grostonu geçmeyecek ve en fazla 10 adet gemi koyduk."

Fosil yakıt kullanan gemiler için hurda bedelinin 1,5 katını verdiklerini kaydeden Ünal Baylan, “Bu 1,5 bir önceki yönetmelikte tek kattı. Bir pozitif ayrımcılık da fosil yakıt kullanmayan yani çevre dostu gemileri için. Burada biz LNG ve Hibrit sistemleri de dahil ettik buna. Malumunuz dünyada LNG’yi çevre dostu kabul etmiyorlar ama bir geçiş aşaması ön gördüğümüz için bir yerden başlamak istiyoruz. Çok istekliyiz, motivasyonumuz çok yüksek. Buna da hurda bedelinin 2,5 katını vereceğiz” dedi.  

Ünal Baylan, teşvik tutarının geminin boş ağırlığının, güncel hurda fiyatıyla çarpımından oluşacağını kaydederek, hurda fiyatını hiç kimsenin yorumuna bırakmadan her gün yayınlanan bedele bağladıklarını söyledi.

Standart bir sistemleri olduğunu belirten Ünal Baylan, sözlerine şöyle son verdi: “Önce başvuru alıyoruz. Uygunsa teşvik belgesi veriyoruz. Teşvik belgesi aldıktan sonra başvurucular 4 ay içerisinde yükleniciyle yeni gemisinin inşaatına yönelik planlamasını bize sunuyor. Bunu biz tekrar değerlendiriyoruz. Burada devletin verdiği paranın korunması ile alakalı bir durum var. Gemi üzerinde seferden men, ipotek, haciz olmayacak.  Zaten böyle bir şey olursa siz gemiyi hurdaya da veremezsiniz. Çalışan bir gemi olmalı. Hurda olan bir gemi zaten bizim sistemimizde yok. Yani gemi aktif bir gemi olacak. Ayrıca hurdaya vereceğiniz gemiyi, yeni yaptıracağınız gemiyi suya indirene kadar kullanıyorsunuz. Yeni gemi inşası süreci boyunca hurda gemiyi kullanmamanız söz konusu değil. Gemiyi yeni gemiyi indirene kadar kullanabiliyorsunuz Bununla birlikte inşa süresi en fazla 3 yıl olacak. Önemli maddelerden biri de gemi Türk bayrağında 5 yıl boyunca çalışacak. Türkiye’de inşa edilecek. Burada yüzde 50 yerlilik istiyoruz. Klas kuruluşu gözetiminde inşa edilecek.”

Sunumunun ardından Ünal Baylan’a, Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran ve Meclis Başkanı Salih Zeki Çakır tarafında plaket takdim edildi.

Vira Haber