Türk P&I Sigorta Genel Müdürü Ufuk Teker, Seferihisar'da meydana gelen ve marinadaki birçok tekneye zarar veren tsunami sonrası gelişmeleri Vira Haber için kaleme aldığı yazısında değerlendirdi. Hasarlı teknelerin zararlarının kısa sürede tazmin edileceğini belirten Teker, bu olayın doğal bir felaket olduğunu ve Teos Marina'nın bu süreçte herhangi bir kusurunun bulunmadığını kaydetti.

Ufuk Teker'in Vira Haber için kaleme aldığı yazısı şöyle: 

30 Ekim tarihinde güzel İzmir’imizin yıkıcı etkisinden fazlasıyla nasibini aldığı Ege Denizi’nde meydana gelen 6,6 büyülüğündeki deprem bizlere hiç karşılaşmadığımız bir felaket tipini daha gösterdi. TSUNAMİ. Nedir bu Tsunami ve deniz sigortacılığı adına anlamı nedir? Biraz bahsetmek faydalı olacaktır.

Tsunami kavramına biz Türkiye olarak pek aşina değiliz. Bulunduğumuz bölgelerde çok sıkça karşılaşılan felaketlerden biri olarak karşımıza şükürler olsun ki çıkmıyor. Genellikle Pasifik Okyanusu’nda çokça rastlanan bir doğa olayıdır. Dünyada son yüzyılda ortaya çıkan Tsunami’lerin %80 oranı Pasifik Okyanusu’nda cereyan etmiştir. Hepimizin yakından hatırladığı Asya Pasifik bölgesinde 14 ülkenin kıyılarını etkileyen Tsunami neticesinde, en az 230,000 insan ya hayatını kaybetti ya da kayboldu.

Tsunami deniz tabanının, Deprem, Yanardağ Patlaması hatta göktaşı düşmesi, Buzulların ani hareketi sebebi ile çökmesi neticesinde suyun sütun halinde hareket etmesiyle oluşan dalgadır. Dalga sahile yaklaşmadan önce su sahilde geriye çekilir ve sonrasında şiddetli şekilde kıyı ile temas ederek içerilere kadar ulaşır. Yıkıcı etkisini hem kıyıya ilk ulaştığında hem de geri dönüşlerinde önüne gelen her şeyi süpürerek vermektedirler. Tsunamiler normal deniz altı akıntıları ve deniz dalgalarına benzemezler, menzilleri çok uzun olabilmektedir. Hatta okyanus tabanında oluşan sismik hareketlerden sonra binlerce mil ötesinde yıkıcı etkiler ortaya koymaktadırlar. Okyanus kıyılarında erken uyarı şamandıraları ile Tsunami oluşumu ve etkilenecek kıyılara duyurular yapılmaktadır.

İzmir’i etkileyen Ege denizinde Seferihisar’ın 17 Km açıklarında meydana gelen sismik hareket neticesinde Sığacık oluşan dalgadan etkilenmiş ve özellikle Teos Marina’da bağlı bulunan tekneler pontonların gerek kırılması gerekse tonozlarının kopması neticesinde liman dışına sürüklenmiştir. Liman dışı sığlığa oturan teknelerin yanı sıra batan tekneler ve kısmi fiziki hasara uğrayan tekneler bulunmaktadır. Şükürler olsun ki Marina dahilindeki hasarlar can kaybı ile neticelenmemiş sadece maddi hasara sebebiyet vermiştir.

Felaketler ve ilk şaşkınlıklar atlatıldıktan sonra doğal olarak mal kaybı kontrol edilip hadisenin maddi boyutuna bakılması çok normal bir reaksiyondur. Bu felaketi takiben eminim tüm tekne sahipleri ve marina yöneticileri sigorta poliçelerini önlerine alıp okumak ve teminatın kapsamını incelemek durumunda kaldılar. Deniz sigortaları genellikle belirgin teminatları sağlamaktadır. Özellikle Yatlar için Enstitü Yat klozu ile teminat sağlanmaktadır. İngiliz ekolü tarafından dizayn edilmiş olan bu poliçe şartları Yat branşında sigortacılar tarafından büyük bir oranda tercih edilmektedir. Deniz sigortacıları teminatlarını klozun içerisinde listelenmiş rizikolara karşı sağlamaktadır. Bu rizikolar haricinde olan rizikolar teminat haricinde kaldığı düşünülebilir. Sığacık bölgesinde meydana gelen sismik deniz dalgası bir deprem ve uzantısı riziko olarak değerlendirilecektir. Bu yüzden klozun 9.maddesindeki deprem rizikosu ibaresi bu hasarın kapsam altında olduğuna işaret etmektedir.  

Hasarlar, özellikle felaket dönemlerinde sigortacılar tarafından olabildiğince hızlı yönetilmektedir. Bu hadisede de tüm eksperler bölgeye yönlendirilmiş ve hasar incelemeleri yapılmaktadır. Tekne sahipleri tabi oldukları hasarları listelemek suretiyle sigortacılarına başvurmaları durumunda teminata giren kısmını en kısa sürede tazmin edebileceklerini söyleyebilirim. Bu taleplerini yaparken teknelerin aşağıda listelemiş olduğum şartlardan hangisinde olduğuna bağlı olarak taleplerini yapmalarını tavsiye ederim.

• Şayet tekne tamir kabul etmez durumda olduğuna kanaati bulunmakta ise veya tamir giderlerinin sigorta bedelini aşması durumunda teknenin Tam Ziya veya Hükmi Tam Ziya ilan edilmesi talep edilebilir.
• Tekne şayet tamir kabul edecek seviyede kısmi bir şekilde hasarlandı ise, teknenin kurtarma masrafları (ihtiyaç varsa), akabinde teknenin güvenli bir tamir yerine nakledilmesi, çekilmesi veya kendi imkanları ile gittiyse giderleri ile tamir masrafları muafiyet düşüldükten sonra talep edilebilir.

Bu süreçte çok karşılaşılmayan bir durumda meydana gelmiş ve birçok tekne Marina konaklaması esnasında bu hadiseye tabi olmuştur. Genelde hasarlar Marina gözetimindeyken meydana geldiği zaman Marinanın gözetim sorumluluğu gündeme gelebilir. Fakat bu hadise özelinde şahsi kanaatim Marinaya atfedilecek bir kusur bulunmamaktadır. Olay tam kelime anlamıyla Force Major (Allahtan gelen) bir durumdur. 

Son olarak birçok tekne sahibi Marinada oluşan tahrip sebebi ile teknelerini başka marinalara aktarmak zorunda kalacaklardır. Bu durumda aktarım masrafları ve yeni marina giderlerinin Yat Gövde sigortacımızdan alınıp alınamaması durumu da yine sorular arasında yer almaktadır. Maalesef bu masraf Yat Gövde sigortası konusuna girmemektedir. Her tekne bir marina veya benzeri korunaklı bir yerde bulunması olmazsa olmaz hatta sigorta teminatlarının bir zorunluluğudur. Başka bir deyişle tekne sahiplerinin mecburi giderleridir. Bu barınma anlaşmaları ise bir kontrat tahtında Marina ve Tekne sahibi tarafından yapılmaktadır. Hizmet alamama durumda ise Marina ile yapılmış olan sözleşmenin maddeleri uyarınca hareket etmek gerekmektedir. Bu konuda tekne sahiplerinin hukukçuları ile temas etmelerini tavsiye ederiz.

Umarım bu tip felaketleri bir daha hiç yaşamak zorunda olmadığımız sağlıklı günlerimiz olur.

Vira Haber