İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) gerçekleştirdiği “Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması”na göre 2010 yılında en fazla kar eden sanayi kuruluşu 4 milyar 850 milyon 920 bin 203 lira ile Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) oldu.
İSO'nun 43 yıldır aralıksız olarak hazırladığı ve İSO Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük tarafından açıklanan “Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasının 2010 yılı sonuçlarına göre, satış vergileri hariç net üretimden satışlar alanında 20 milyar 819 milyon 67 bin 10 lira ile TÜPRAŞ birinci sırayı alırken, bunu 9 milyar 740 milyon 496 bin 745 ile EÜAŞ, 6 milyar 4 milyon 819 bin 331 lira ile Ford Otomotiv izledi.
TÜPRAŞ, sıralamada 2010 yılında ilk sırada yer alırken, toplam üretimden satışlar içerisindeki payı yüzde 7,4'ten yüzde 8,2'ye yükseldi.
İSO 500 içerisinde ilk 10 kuruluş arasında tek kamu kuruluşu EÜAŞ oldu. EÜAŞ 2009 yılındaki yerini geçen yıl da korudu. 2009 yılında altıncı sırada bulunan Ford Otomotiv 2010 yılında üçüncü sıraya yükseldi.
Dördüncü sıradaki kuruluş bir önceki yıl üçüncü olan OYAK Renault olurken, bu şirketi TOFAŞ takip etti. 2010 yılında önceki yıla göre bir sıra gerileyen Arçelik altıncı sırada bulunurken, yedinci sırada Aygaz, sekizinci sırada ERDEMİR, dokuzuncu sırada İÇDAŞ Çelik, onuncu sırada ise İSDEMİR yer aldı.
Sonuçlara göre, 2010 yılında ilk 15 sanayi kuruluşu içinde bir kamu, 14 özel kuruluş yer aldı.
EN FAZLA KAR EDEN KURULUŞLAR
Araştırmaya göre, 2010 yılında 2009'da olduğu gibi en fazla kar eden kuruluş 4 milyar 850 milyon 920 bin 203 lira ile EÜAŞ oldu. En fazla kar eden kuruluşlar arasında Türkiye Petrolleri A.O. 1 milyar 297 milyon 369 bin 534 lira ile ikinci sırada yer alırken, vergi öncesi dönem karında açık ara ile ilk iki sırayı kamu kuruluşları aldı.
Üçüncü sırada 929 milyon 422 bin 37 lira ile TÜPRAŞ bulunurken, dördüncü sırada Ford Otomotiv, beşinci sırada Philsa Philip Morris Sabancı, altıncı sırada Eti Maden İşletmeleri yer aldı. Listenin yedinci sırasında Anadolu Efes Biracılık, sekizinci sırasında Arçelik, dokuzuncu sırasında OYAK Renault, onuncu sırasında ise Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu yer aldı. En fazla kar eden ilk 10 kuruluş arasında 4 kamu kuruluşu bulunurken bu sayı 2009'a göre bir adet arttı.
İHRACATIN ŞAMPİYONU OYAK RENAULT
Son yıllarda olduğu gibi 2010 yılında da İSO 500 kapsamında en fazla ihracat yapan ilk on kuruluşun tümü özel sektör kuruluşları oldu. 2010 yılında 2009 yılında olduğu gibi en fazla ihracat yapan kuruluş 3 milyar 236 milyon 949 bin dolar ile OYAK Renault olurken, ikinci sırada 2 milyar 849 milyon 93 bin dolar ile TÜPRAŞ, üçüncü sırada ise 2 milyar 643 milyon 720 bin dolar ile Ford Otomotiv yer aldı.
Listenin dördüncü sırasında TOFAŞ, beşinci sırasında ise Arçelik bulunuyor. Altıncı sırada isminin açıklanmasını istemeyen bir kuruluş yer alırken, yedinci sırada Vestel, sekizinci sırada İÇDAŞ, dokuzuncu sırada Petrol Ofisi, onuncu sırada da Habaş yer aldı. En fazla ihracat yapan 10 kuruluşun Türkiye ihracatı içindeki payı 2009 yılında yüzde 13,3 iken 2010 yılında bu oran yüzde 16,6'ya yükseldi. 2010 yılında Türkiye ihracatında dolar olarak yüzde 11,5'lik artış yaşanmasına karşılık İSO 500 ihracatındaki artış yüzde 16,3 oldu. 2010 yılında İSO 500 ihracatı içinde en büyük paya sahip olan sektör yüzde 26 ile Taşıt Araçları Sanayi oldu.
İLK 50 KURULUŞUN PAYLARI
İlk 500'de ilk 50 sanayi kuruluşunun üretimden satışlar içerisindeki payı 2009'da yüzde 48,5 iken 2010 yılında yüzde 49,8'e yükseldi. Üretici fiyatlarıyla brüt katma değerde ilk 50 kuruluşun 2010'daki payı yüzde 53,8 oldu. 2010 yılında ilk 50 kuruluşun dönem kar ve zarar toplamı içindeki payı yüzde 55,3 olarak gerçekleşirken dönem kar ve zarar toplamı 2009 yılına göre 14,2 puan artış gösterdi. Geçen yıl ilk 50 kuruluşun ihracat içindeki payı bir önceki yıla göre artarak yüzde 50,1'den yüzde 51,4'e yükseldi. Çalışanlar sayısı açısından ise ilk 50 kuruluşun payı 2010 yılında yüzde 30,7 oldu.

Hürriyet Ekonomi