Dış Ticaret Dengesi, Ocak-Şubat döneminde 1,6 milyar dolar fazla verdi. Şubat ayında buğday ithalatı yüzde 37, ham ayçiçeği yağı yüzde 41,3 ve soya fasulyesi ithalatı yüzde 11,3 geriledi.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Dış Ticaret Verileri temel alınarak hazırlanan Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Dijital Veri Paneli’ne göre, bu yılın ilk 2 ayında tarım, gıda ve içecek sektörü geçen yıl aynı döneme göre yüzde 16,49 artışla 4,75milyar dolar ihracat ve yüzde 15,99 düşüşle 3,15 milyar dolar ithalat yaptı. Ocak-Şubat döneminde Dış Ticaret Dengesi 1,6 milyar dolar fazla verdi.
Özel Ticaret Sistemi (ÖTS) çerçevesinde yayınlanan Dış Ticaret Verileri’ne göre, yılın ilk 2 ayında ihracat geçen yıl aynı döneme kıyasla yüzde 16,49 artarken, ithalat ise yüzde 15,99 azaldı.
Şubat 2024 itibarıyla aylık temelde ise ihracat geçen yıl aynı döneme kıyasla yüzde 22,14 artışla 2,33 milyar dolar olurken, ithalat ise geçen yıl aynı döneme göre yüzde 15,17 azalarak 1,55 milyar dolar oldu.
Şubat ayında buğday ithalatı yüzde 37, ham ayçiçeği yağı yüzde 41,3 ve soya fasulyesi ithalatı yüzde 11,3 geriledi.
Yılın ilk 2 ayında dış ticaret dengesi fazla verdi
Yılın ilk 2 ayında tarım, gıda ve içecek sektöründe Dış Ticaret Dengesi geçen yıl aynı döneme yüzde 383.33 artışla 1,6 milyar dolar fazla verdi. Geçen yıl Ocak-Şubat döneminde Dış Ticaret Dengesi 33 milyon dolar fazla vermişti. Şubat ayı itibarıyla aylık bazda ise Dış Ticaret Dengesi 780 milyon dolar fazla verdi.
Yılın ilk 2 ayında birim ihracat değeri geçen yıl aynı döneme kıyasla yüzde 11,13 düşüşle 1189 dolar/ton oldu. İthalat birim değeri ise geçen yıl aynı dönemle karşılaştırıldığında yüzde 1,58 azalarak 644 dolar/ton oldu.
Dış ticarette öne çıkan ürünler
2024 yılının ilk 2 ayında ihracatta öne çıkan ürünlerde ilk sırayı 259,4 milyon dolar ile un aldı. Bu ürünü 244 milyon dolar ile fındık içi ve 164,8 milyon dolar ile mandalina izledi. Bu ürünler, Ocak-Şubat dönemi itibarıyla toplam ihracatın yaklaşık yüzde 14,06’sını oluşturdu.
Aynı dönemde ithalatta ise en fazla ithal edilen ürün 389,8 milyon dolar ile buğday oldu. Buğdayı 272 milyon dolar ile soya fasulyesi ve 175,5 milyon dolar ile ham ayçiçeği yağı takip etti. Bu 3 ürün, Ocak-Şubat dönemi itibarıyla toplam ithalatın yüzde 26,58’ini oluşturdu.
Şubat ayı itibarıyla ihracat ve ithalatta durum
Aylık temelde değerlendirildiğinde, şubat ayında ihracatta öne çıkan ürünlerde ilk sırayı 123,4 milyon dolar ile buğday unu alırken, bu ürünü 112,2 milyon dolar ile fındık içi ve 79,3 milyon dolar ile rafine ayçiçeği yağı izledi.
Aynı ayda en fazla ithal edilen ürünler ise 202,9 milyon dolar ile buğday, 113,1 milyon dolar ile ham ayçiçeği ve 101,7 milyon dolar ile soya fasulyesi olarak sıralandı.
İthalatta Rusya ve Ukrayna ilk sıradaki yerini korudu
Bu yılın ilk 2 ayında yapılan ithalatta ilk sırayı 389,8 milyon dolar ile buğday aldı. Rusya ve Ukrayna, buğdayın en fazla ithal edildiği ilk iki ülke olmayı sürdürdü. Bu dönemde, Rusya’dan 276,3 milyon dolar ve Ukrayna’dan 93,7 milyon dolar tutarında buğday ithalatı yapıldı. Bu iki ülkenin toplam buğday ithalatındaki payı yaklaşık yüzde 94,9 oldu. Aynı dönemde 7,6 milyon dolar buğday ithalatıyla Moldova üçüncü sırada yer aldı.
Aylık temelde bakıldığında ise şubat ayındaki 202,9 milyon dolarlık buğday ithalatının 130,8 milyon dolarlık kısmı Rusya’dan yapıldı. Rusya’nın ardından Ukrayna’dan 65,1 ve Moldova’dan 2,6 milyon dolarlık buğday ithalatı yapıldı.
Yılın ilk 2 ayında buğdaydan sonra 272 milyon dolar tutarında soya fasulyesi ve 175,5 milyon dolar tutarında ham ayçiçeği yağı ithal edildi. Soya fasulyesi ithalinde ilk sırayı 105 milyon dolar ile Ukrayna alırken, bu ülkeyi Brezilya (103,1 milyon dolar) ve ABD (41,7 milyon dolar) takip etti. Ayçiçeği yağı ithalatında ise sıralama 93,4 milyon dolar ile Ukrayna, 71,8 milyon dolar ile Rusya ve 5,9 milyon dolar ile Romanya oldu.
Türkiye’nin ithalatında ilk 3 sırada yer alan 3 üründe ithalatın büyük bölümünün Rusya ve Ukrayna’dan yapılmasına devam edildi.
En fazla ihracat ve ithalat yapan sektörler
Bu yılın ilk 2 aylık dış ticaret verileri sektörlere göre incelendiğinde; en fazla ihracatın 545 milyon dolar ile şeker ve şekerli mamuller sektöründe yapıldığı görüldü. Bu sektörü sırasıyla yaş meyve sektörü (470 milyon dolar), sert kabuklu meyveler sektörü (442 milyon dolar), balıkçılık ve su ürünleri sektörü (315 milyon dolar) ve bitkisel yağ sektörü (266 milyon dolar) takip etti.
Şeker ve şekerli mamuller sektörünün toplam ihracat içindeki payı yüzde 13,39, yaş meyve sektörünün yüzde 11,55, sert kabuklu meyveler sektörünün yüzde 10,87, balıkçılık ve su ürünleri sektörünün yüzde 7,74 ve bitkisel yağ sektörünün yüzde 6,53 oldu.
Yine aynı dönemde en fazla ithalat 856 milyon dolar ile hayvan yemi sektöründe yapıldı. Bu sektörün ardından en fazla ithalat yapan sektörler; bitkisel yağ (524 milyon dolar), un (442 milyon dolar), kakao ve çikolata (180 milyon dolar) ve canlı hayvan ticareti (134 milyon dolar) sektörleri olarak sıralandı.
Hayvan Yemi sektörünün toplam ithalat içindeki payı yüzde 33,6, bitkisel yağ sektörünün yüzde 20,58, un sektörünün yüzde 17,38, kakao ve çikolata sektörünün yüzde 7,09 ve canlı hayvan ticareti sektörünün 5,27 oldu.
İhracatın arttığı ve azaldığı sektörler
Bu yılın ilk 2 ayında geçen yıl aynı döneme kıyasla ihracatı değer olarak en fazla artan sektörlerin başında 79 milyon dolar ile (yüzde 38,71 artış) ile şeker ve şekerli mamuller sektörü geldi. Bu sektörü 60 milyon dolar ile (yüzde 36,68 artış) yaş meyve sektörü, 54 milyon dolar ile (yüzde 33,87 artış) sert kabuklu meyveler sektörü, 41 milyon dolar ile (yüzde 39,41 artış) balıkçılık ve su ürünleri sektörü ve 41 milyon dolar ile (yüzde 47,54 artış) kuru meyve/sebze sektörü izledi.
Söz konusu dönemde ihracatı değer olarak en fazla düşen sektör 43 milyon dolar ile (yüzde 28,37 düşüş) Sebze sektörü oldu. Ayrıca bitkisel yağ sektörü 32 milyon dolar (yüzde 18,84 düşüş), bakliyat sektörü 20 milyon dolar (yüzde 36,04 düşüş) ve canlı hayvan ticareti sektörü 1 milyon dolar (yüzde 21,54 düşüş) geriledi.
Bu yılın ilk 2 ayında geçen yıl aynı döneme göre, ithalatı değer olarak en fazla artan sektör 18 milyon dolar ile (yüzde 61,7) tohumculuk sektörü oldu. Bu sektörün ardından kakao ve çikolata sektörü 17 milyon dolar (yüzde 25,8 artış), sert kabuklu meyveler sektörü 8 milyon dolar (yüzde 33,1 artış), balıkçılık ve su ürünleri sektörü 8 milyon dolar (yüzde 52,3 artış) ile kahve, çay ve baharat sektörü 7 milyon dolar (yüzde 15,8 artış) ile ithalatı değer olarak en fazla artan sektörler olarak sıralandı.
Bu dönemde ithalatı en çok düşen sektörler ise 71 milyon dolar ile (yüzde 73,1 düşüş) Bakliyat sektörü, 70 milyon dolar ile (yüzde 23,6 düşüş) un sektörü, 41 milyon dolar ile (yüzde 9 düşüş) hayvan yemi sektörü, 31 milyon dolar ile (yüzde 54,1 düşüş) şeker ve şekerli mamuller sektörü ve 28 milyon dolar ile (yüzde 85,7 düşüş) pirinç değirmenciliği sektörü oldu.
Dış ticarette öne çıkan ülkeler
Bu yılın ilk 2 ayında dış ticaret verileri ülke bazında değerlendirildiğinde; en fazla ihracat yapılan ülke 607 milyon dolar ile Irak oldu. Irak’tan sonra en fazla ihracat, 338 milyon dolar ile Almanya’ya, 269 milyon dolar ile Rusya’ya, 256 milyon dolar ile ABD’ye ve 184 milyon dolar ile İtalya’ya yapıldı. Yılın ilk 2 ayında, bu 5 ülkeye yapılan ihracat toplam ihracatın yüzde 34,82’sini oluşturdu.
Aynı dönemde ülke bazında ithalat en fazla 616 milyon dolar ile Rusya’dan yapıldı. Bu ülkeyi, 386 milyon dolar ile Ukrayna, 215 milyon dolar ile ABD, 191 milyon dolar ile Brezilya ve 126 milyon dolar ile Malezya izledi. Bu 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 48,69’unu oluşturdu.
Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı ilk 2 ülke sıralamasında Rusya ve Ukrayna yerlerini korudu. Bu iki ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 31,80’ine denk düştü.
Türkiye, yılın ilk 2 ayında en fazla ihracat yaptığı ülkelerden Irak’a un, dondurulmuş tavuk eti, gofret ve waffle, Almanya’ya fındık içi, ambalajlı fındık ve konserve zeytin ve Rusya’ya ise mandalina, alabalık ve limon ihraç etti.
Türkiye aynı dönemde en fazla ithalat yaptığı Rusya’dan buğday, ham ayçiçeği, ayçiçeği küspesi, Ukrayna’dan soya fasulyesi, buğday, ham ayçiçeği yağı ve ABD’den etilen glikol, soya fasulyesi ile hayvanlar için yem hammaddesi olan DDGS ithal etti.
TÜİK’in açıkladığı Dış Ticaret Verileri temel alınarak hazırlanan TGDF Dijital Veri Paneli’ndeki hesaplamalara 01 ve 24 fasılları arasındaki tüm Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTIP) kalemleri ile 29’uncu fasıl ve 35’inci fasıldan seçili ürünler dâhil edildi.

Vira Haber