Çanakkale Savaşları'nın 100'üncü yılı dolayısıyla sergilenen Birinci Dünya Savaşı'nda yer alan gemilerden 24'ünün maketleri, yurt dışından yaklaşık 50 bin lira ödenerek getirilen tersane planlarına göre birebir küçültülmüş olarak yapıldı.

Valilik 2015 Koordinasyon Merkezince düzenlenen etkinlik kapsamında, Birinci Dünya Savaşı'nda, özellikle Çanakkale Cephesi'nde kullanılan 24 geminin maketleri, Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası Çanakkale Evi'nde sergilendi.

Maket gemi modelisti Varol Or'un, orijinallerinin birebir küçültülmüş örneklerini yaptığı maketlerden 18'ini, Osmanlı Devleti'nin başkenti İstanbul'u alarak İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrolünü ele geçirmek için saldıran İtilaf Devletlerinin savaş gemileri oluşturuyor. Maketleri bile ihtişamlı gemileri bulunan güçlere karşı Osmanlı Ordusunun nasıl bir savaştan galip çıkarak "Çanakkale geçilmez" destanını yazdırdığını ortaya koyuyor.

Or, 1990 yılında bankacılıktan emekliye ayrıldığını ancak 1972'den bu yana maket yaptığını söyledi.

İstanbul'da doğup büyüdüğünü, Ankara'da çalıştığını dile getiren Or, şöyle devam etti:

"Ankara'da her yer dağ, tepe olunca denize özlem, beni gemi maketine yönlendirdi. Bu sergideki eserler için 10 yıl önce  Çanakkale Savaşları ağrılıklı gemiler üzerine çalışmaya başladım. Çanakkale'de savaş veren İngiliz, Fransız ve Türk donanmalarına ait gemilerin maketlerine yöneldim. 10 yıllık emeğin bir sonucu olan böyle bir koleksiyon, bırakın Türkiye'yi dünyada kimsede yok. Hepsi gerçeklerinin birebir küçültülmüş maketleri.Tersane planlarını İngiltere, Almanya ve Fransa'dan aldım. Maketlerin sadece tersane planlarına 50 bin lira ödedim."

"Planların içinden çıkmak kolay olmadı"

Maketlerin genellikle model planlardan yapıldığını bildiren Or, kendisinin daha zor bir yola başvurduğunu anlattı.

Tersane planından gemi maketi yapmanın çok zor olduğuna değinen Or, "Planlar 1/48 ölçekle geldi. Paftalarının uzunluğu 3,8 metreye kadar ulaşanlar vardı. Mesela gerçekte 188 metre boyundaki bir gemi 22 paftadan oluşuyor ve her bir paftanın planı 3,8 metre uzunluğa sahip. Buradan küçük bir maket yapıyorsunuz, zorluğu anlayın" ifadesini kullandı.

Her paftanın bir fiyatının bulunduğunu ve alırken hepsine ödeme yapıldığını aktaran Or, planlar için taahhütname bile imzaladığını aksi halde gönderilmediğini ifade etti. Or, Türk savaş gemilerinin tersane planlarını Almanya'dan aldığı bilgisini verdi.

Anıtkabir'de de sergilenecek

Maketlerin her birini ahşaptan yaptığını anlatan Or, "Mesela çapasının zincirini hazır aldım. Çekme halatının çarkları ise saatlerin içinden çıkardığım dişlilerden oluşuyor. En çok zorlandığım Barbaros Hayreddin Gemisi oldu, aylarımı aldı" dedi.

Genelkurmay Başkanlığının daveti üzerine gemi maketi sergisinin Anıtkabir'de de yarın açılacağını belirten Or, daha sonra 24 Nisan'da Gelibolu'da olacağını kaydetti.

Or, maketleri tek tek satmayı düşünmediğini söyleyerek, "Özel bir koleksiyon bu. Seyit Onbaşı'nın top mermisiyle vurduğu Ocean zırhlısından Nusret Mayın Gemisi'ne kadar savaşın seyrinde önemli rol oynayan gemiler var. Sadece planlara 50 bin lira ile 10 yılımı, el emeğimi verdim. Fiyatını, almak isteyenler belirlesin, bana göre paha biçilmez" diye konuştu.

virahaber.com