Tamer Kıran, program sunucusu Noyan Doğan’ın, “Cumhuriyet’in 100. yılında Türk Denizciliği ve yakın coğrafyamızda halen devam eden iki savaşın denizciliğimize etkileri” konularındaki sorularını yanıtladı.

İsrail ve Filistin arasında 7 Ekim tarihinden itibaren başlayan, giderek boyutları artan şiddet ve gerilimi endişeyle takip ettiklerini ifade eden Tamer Kıran, her geçen gün ağırlaşan sivil can kayıplarının son bulmasını, bölgede barışın ve sükunetin bir an önce yeniden tesis edilmesini temenni ettiklerini söyledi.  

İsrail’in geçen yıl denizyoluyla 40 milyon ton ithalat yaptığını, 10 milyon ton civarında ihracatının bulunduğunu belirten Tamer Kıran, bunun dünya deniz yolu ticaretine bakıldığında düşük bir oran olduğunu belirtti. Bölgedeki çatışma nedeniyle İsrail’e gidecek gemilerin sigorta primlerinin yükseldiğini, giden gemi sayısının azaldığını dolayısıyla İsrail’e giden yüklerin navlunlarında artış olduğunu kaydetti.

Bir diğer önemli etkinin de kruvaziyer turizmde yaşandığını belirten Tamer Kıran, “İsrail önemli bir kruvaziyer destinasyonuydu. Son durum nedeniyle iptaller başladığını öğrendik. Tabi bizim bir tarafta bir şeyler kötü olsun, ters gitsin, savaşlar olsun da oradan biz faydalanalım diye bir beklentimiz olamaz ama dört firmanın ikişerden 8 seferinin Türkiye'ye yönlendirildiğine dair bilgiler alıyoruz” dedi.

Tahıl Koridoru

Rusya-Ukrayna savaşı ve Tahıl Koridoruna ilişkin gelişmeleri de anlatan Tamer Kıran, Tahıl Koridoru Anlaşmasının, 16 Temmuz 2023'te Rusya'nın anlaşmayı askıya almasıyla durmak zorunda kaldığını ve o günden bu yana kayda değer bir gelişmenin olmadığını hatırlattı.

Ukrayna’nın, alternatif rota belirlemek istediğini, Romanya sınırında Tuna Nehri içerisindeki iki limanı Reni ve İzmail’i daha fazla harekete geçirdiğini belirten Tamer Kıran, bu kapsamda Eylül ayında, buğday, demir ürünleri yükleyerek kalkan gemilerin, önce Romanya deniz sahasına, oradan Bulgaristan sahasına, oradan da Türkiye'ye gelerek güneye doğru gitmesine yönelik bir planlama başlattığını kaydetti.

Türkiye’nin bu plana soğuk baktığını ve Rusya’nın da mutabakatını aradığını belirten Tamer Kıran, “Basından takip ettiğimiz kadarıyla Ukrayna’dan kalkan 14 geminin Romanya, Bulgaristan karasuları üzerinden geçen rotayı kullandığını okuyoruz. Ukrayna’da buğday hasadı oldu, peşinden mısır hasadı geliyor, ürünün en bol dönemi. Önümüzdeki dönemde olayların nasıl gelişeceğini yakından takip edeceğiz” dedi.

Cumhuriyetimizin 100. Yıl Kutlamaları

Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Kuruluş yıldönümünü kutlamalarına ilişkin, yıldönümünü en iyi şekilde kutlama gayretinde olacaklarını belirten Tamer Kıran, Odamızın üniversitesi Piri Reis Üniversitesi ile çeşitli etkinlikler planladıklarını belirtti.

29 Ekim akşamı İstanbul Valiliğinin organizasyonu, Deniz Kuvvetleri ve Sahil Güvenlik Komutanlıklarına bağlı gemilerin gerçekleştirecekleri İstanbul Boğaz geçişine sivil inisiyatif olarak Odamız üyesi teknelerin de katılacağını belirten Tamer Kıran, “Cumhuriyetimizin 100. yılını, şanına yakışır bir şekilde kutlayacağız” dedi.

Türk denizciliğinin de geçen 100 yılda çok ilerlediğini belirten Tamer Kıran, “1. Dünya savaşına ticari bahriyemiz 110 bin grostonla giriyor, savaştaki kayıplarla 50 bin grostonla çıkıyoruz. Aynı dönemde İngiltere 18,9 milyon groston ile birinci sırada yer alırken, Almanya 5,4 milyon grostonla ikinci, Norveç ve Fransa 1,9 milyon grostonla üçüncü sırada yer alıyor. Cumhuriyetin ilanıyla birlikte atılım dönemi başlıyor. Kanunlar, düzenlemeler yapılıyor. En önemli kanun 1926 yılında çıkarılan Kabotaj Kanunu… Türk yatırımcısının ve Türk armatörünün önünün açılmasına destek veriliyor. Meclis’te denizciliğin nasıl büyütüleceği, nasıl geliştirileceği hep gündem oluyor.” dedi.

Bugün Türk sahipli filonun 45 milyon DWT’a yükseldiğini, 217 liman, iskele ve kıyı yapısının bulunduğunu, 84 tersanede, ileri teknoloji kullanılan gemilerin yapıldığını belirten Tamer Kıran, “Yeter mi? Hayır, çok daha ilerilere gitmemiz gerekiyor. Bizim 45 milyon ton olduğumuz yerde Yunanistan 440 milyon DWT'na hükmediyor. Dün başlayan Çin, çok büyük bir devlet ama 300 küsür milyon tonlara gelmiş durumda, Japonya yine keza aynı durumda. Dolayısıyla önümüzde yol alabileceğimiz çok uzun bir yol var.” diye konuştu.

Vira Haber