Araştırmanın yazarları, deniz seviyesindeki artışın arkeolojik alanlar üzerindeki etkisini tahmin etmek için, Kuzey Amerika Arkeolojisi Dijital İndeksi (DINAA) verilerini analiz ettiler. Geçmiş yüzyılda gelişen arkeolojik ve tarihsel veri setlerini çeşitli kaynaklardan toplayan DINAA, kamuoyu ve araştırma toplulukları için insan yerleşimine özgü kapsamlı bir pencere açıyor.
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli ve diğerleri tarafından yapılan araştırmalara göre, küresel ısınma, deniz seviyesinin önümüzdeki yüzyılda yaklaşık 1 metre, yüzyıllar sonra ise 5 metre veya daha fazla yükselmesine neden olabilir. Birleşmiş Milletler raporlarına göre, yükselen deniz seviyeleri, tüm dünyadaki insanların yüzde 40’tan fazlasının şu anda kıyı şeridine 100 kilometre yakında yaşaması nedeniyle ciddi etkilere neden olabilir.
Yeni araştırmadaki arkeologlar, yükselen deniz seviyesinin arkeolojik ve tarihi yerlerde nasıl bir etkiye sahip olabileceğini görmek istedi. Örneğin, 1999 yılında, Cape Hatteras Deniz Feneri, ona zarar veren denizden korumak üzere rakımı yaklaşık 885 metrelik bir yere yerleştirildi.
Bilinen binlerce arkeolojik alan, deniz seviyesinin yükselmesi ile tehdit altında ve bugüne kadar bilinmeyen ve kaydedilmemiş çok daha fazlası mevcut. F: Anderson et al., 2017
Araştırmacılar, geçmiş yüzyılda çeşitli kaynaklardan edinilmiş arkeolojik ve tarihsel veri setlerini toplayan DINAA’nın verilerini detaylıca analiz ettiler.
Araştırmacılar, deniz seviyesindeki yükseliş eğilimleri devam ederse, sadece bu yüzyılın geri kalanında, güneydoğudaki 13.000’den fazla kayıtlı arkeolojik alanın, deniz seviyesinde 1 metre yükselişle batmış olabileceğini tahmin ediyor. Bunların arasında önemli tarihi kültür varlıkları olarak Ulusal Tarihi Kayıtlar Listesi’nde bulunan 1.000’in üzerinde yer de bulunuyor. Ayrıca henüz resmi olarak kaydedilmemiş birçok site ve yapı da sulara gömülecek.
Etkilenebilecekleri ve tüm bölgelerde kaybolabilecek olanı gösteren DINAA gibi büyük bağlantılı veri setleri, örnekleme, aciliyetine göre sıralama ve azaltma çabaları için prosedürlerin geliştirilmesi için oldukça önem taşıyor. Bu tür bir araştırma, hızlı iklim değişikliği, aşırı hava olayları ve yerinden olmuş nüfusun sonuçları hakkında doğru tahminler ve kamu politikası kararları almak için gerekli. Bunlar, önümüzdeki yıllarda medeniyeti derinliğini şekillendirebilecek faktörler.
Tennessee Üniversitesi’nden araştırmanın yazarlarından olan David Anderson, “Önümüzdeki yıllarda deniz seviyesinin yükselmesi, çok sayıda arkeolojik alanı, yapıları, mezarlıkları ve kültürel alanları yok edecek. DINAA (Kuzey Amerika Arkeolojisi Dijital İndeksi) gibi bölgesel ve kıtasal ölçeklerde bilişim yeteneklerinin geliştirilmesi, insanlık tarihindeki bu kayıpların etkili bir şekilde planlanıp hafifletilmesine yardımcı olmak için büyük önem taşıyor.” diyor.
Vira Haber