İlk Mesaj: "Kur aşırı değil"
Enflasyon raporunun tanıtım toplantısında konuşan Başçı, gazetecilerin sorularını yanıtladı. TL ile ilgili yarın ekonomistlerle bir araya geleceğini belirten Başçı, ekonomistler dahil hiç kimsenin kurların aşırı değerli olduğu iddiasında bulunamayacağını söyledi. TL’deki değer kaybının cari açığa yapabileceği azami katkıyı yaptığını vurgulayan Başçı, “Bundan sonra daha fazla değer kaybı olursa alternatif politika tedbirleriyle çok ufak müdahalelerle engellemeye malikiz” dedi.
Başçı, Merkez Bankası’nın uyguladığı son kur politikasıyla resmen olmasa da fiilen ‘dalgalı kur politikasından vazgeçtiği’ yorumlarına da karşılık verdi. Başçı, kamunun hiçbir şekilde kur taahhüdü olmadığını vurguladıktan sonra “Fakat şu olabiliyor. Finansal şoklardan dolayı piyasalarda kurlar olması gereken temel değerlerden sapabiliyor. Ama TL üzerinde ilave değerleme baskısı yok. Benzer ülkelere göre TL, yüzde 20 daha az değerli” diye konuştu.
"O açıklama acemiliğinizden mi oldu?"
Erdem Başçı’ya Cuma günü yaptığı açıklamaların kurlarda ani artışa neden olduğu yorumları anımsatılarak, ‘bu biraz da acemiliğinizden mi kaynaklandı’ sorusu yöneltildi. Başçı, o mesajında Türkiye’de hane halkının net döviz varlığı bulunduğuna, borcu olmadığına dikkat çektiğini söyledi. Türkiye’nin döviz pozisyonuyla ilgili sorunu olmadığını, bunu uluslar arası kuruluşların da bildiğini belirten Başçı, “Türkiye’de hane halkı dövizde net uzun pozisyonda. Dolayısıyla Türkiye’de dövizde dalgalanma korkusu yoktur. Büyük dalgalanmaya da yer yoktur. Tek dikkat edilmesi gereken yer; kurun enflasyon üzerinde yukarı yönlü ilave baskı oluşturmaması” dedi.
İkinci Mesaj: "Aşırı ısınma da sert iniş de yok"
Hızlı kredi büyümesi sonrasında ekonomilerde ‘ani duruş’ olabildiğine dikkat çeken Başçı, “Yurtdışından gelen fonların ani durması olabiliyor. Bizim Merkez Bankası olarak buna hazırlıklı olmalıyız ve hazırız. Ani duruş olursa, ki çok fazla ihtimal yok; Merkez Bankası ani bir başlangıç yapabilir. Döviz satış ihaleleri ya da açık piyasa işlemleriyle piyasayı fonlayabilir” dedi. Başçı, “Nasıl aşırı ısınma görmüyorsak sert iniş riski de görmüyoruz” dedi.
Üçüncü Mesaj: Türkiye'de işler çok iyi vatandaş güle güle harcasın
Başkan Başçı, Amerika’daki borçlanma krizinin siyasi bir kriz olduğunu ama kısa bir süre sonra giderileceği beklentisine değindi. Avrupa’daki sorunun daha büyük olduğunu anlatan Başçı, Türkiye’de ise durumun, gidişatın çok iyi olduğunu söyledi. “Dünya çalkantılı, dünyadan gelen kriz baskısına karşı Türkiye’de işler iyi. Dünyada yatırım mallarının fiyatları ucuzladı. Bizde yatırımlar mükemmel. İstihdam artıyor. Enflasyon düşüyor. Dünyadan gelecek dalgaya karşı yapabileceklerimizin sınırı var. Ama yeteneğimiz ve planlarımız mevcut” dedi.
Kriz var yok, söylentileri içinde vatandaşa nasıl bir tavsiyede bulunursunuz, sorusuna ise Başçı, “Bunun için bir şey söylemeyiz. Ama işsizlik düşüyor. İş bulmuş bir kişiye harcamayın, diyemeyiz. Gönül rahatlığıyla, güle güle harcasın” dedi. Başçı, kendilerinin mesajlarının vatandaşa değil, bankalara olduğunu vurguladı.
Bankalara iyi haber
Başçı, “Bankalara, borç verilmeyecek durumdaki vatandaşa borç vermeyin, diyoruz. Kredilerde artış öngörümüz yüzde 25. Ama bugüne kadar artış oranı yüzde 17 oldu. Yılsonuna kadar yüzde 7’lik daha marj var. Bankalar bunu dikkatli kullansınlar. İşadamlarına kullandırsınlar” dedi.
Başçı, bu marjın bankalarca aşılması durumunda ilave tedbirler alacakları uyarısında bulundu. Ancak bundan sonraki tedbirlerin bankalara ilave maliyet getirecek türden olmayacağını söyledi. Yeni tedbirlerin zorunlu karşılıklar yerine stoklar, marjinler gibi tedbirler olabileceğini belirtti.
Faiz artmaz ama düşebilir
Başçı faiz artışı ihtimalinin daha da azaldığını belirtirerek, “Şu anda ilave faiz artışına ihtiyaç görmüyoruz. Sıkıştırıcı yönde aldığımız diğer tedbirler yeterli olmazsa tabii ki o da gündeme gelebilir. Ama enflasyon raporumuzda yılsonu faizlerin sabit kalacağı tahmininde bulunuyoruz. Ancak aşağı yönlük riskler var” dedi.
İşçi zammı normal
Kamu işçilerine enflasyona ilave olarak verilen artışın normal olduğunu da belirten Başçı, enflasyonun biraz üzerindeki refah payının kendileri için de makul olduğunu söyledi.
Cari açık çift hane olmayacak
Başkan Başçı, IMF’nin Türkiye’de cari açığın yıl sonunda GSYİH’ye oranının yüzde 10.5 olarak gerçekleşeceği tahminine katılmadıklarını belirtti. Başçı, cari açığın çift hane olmayacağını, son çeyrekte iyileşme olacağını söyledi.
İyi konuşsaydık siyasetçi olurduk
Başbakan Erdoğan’ın ‘kriz bu kez teğet bile geçmeyecek’ sözlerini nasıl değerlendirdiği sorusuna Başçı, “Siyasetçi ile bürokratın farkı bu. Biz de iyi konuşsaydık siyasetçi olurduk. Bu tür açıklamalar TL üzerinde değerlenme etkisi yapar” dedi.
Hürriyet Ekonomi