Son yıllarda etkisini arttırarak devam ettiren küresel iklim değişikliği konusu denizcilik sektörünün gündeminde kalmaya devam ediyor. İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran’ında meclis toplantılarında sık sık ifade ettiği ve bugünkü meclis toplantısında açıkladığı, Prof. Dr. Mustafa İnsel, Dr. Ziya Saydam ve Dr. Serhan Gökçay’ın birlikte hazırladığı “Türk Sahipli Deniz Ticaret Filosu Sera Gazları Emisyonları ve Yeni Uluslararası Kurallara Uyum Değerlendirmesi” yazısı siz değerli okuyucularımızın ilgisine sunuldu.
Deniz Ticareti Dergisi'nin mart sayısında yer alan değerlendirme yazısından önemli başlıklar şöyle:
FİLO OLUŞUMU
Türk bayraklı gemi sicili erişilebilir olmasına rağmen, Türk sahipli/kontrollü yabancı bayraklı gemi sicili bulunmamaktadır. DTO gemi sicili, IHS SeaWeb, Equasis, Ulaştırma ve Altyapılar Bakanlığı AIS verileri incelenerek askeri amaçlı, açık deniz araştırma, sondaj ve üretim gemileri, yatlar, enerji gemileri, sabit duran yüzer havuzlar ve benzeri deniz araçları hariç Türk sahipli/kontrollü 150 GT’dan büyük 2849 adet gemi saptanmıştır. Bu gemiler için 2018-2019-2020 ülkemiz AIS kayıtları ve IHS saatlik AIS kayıtları incelenerek yılda en az 438 saat (yılın % 5’i) 1 knot üzeri hareketliliği olan gemi sayısı 2018 yılı için 1970, 2019 yılı için 1965, 2020 yılı için 1970 olarak saptanmıştır. Benzer şekilde EEXI kapsamında, CII kapsamında gemi sayıları çıkarılmış ve Tablo 1’de verilmiştir.
DTO üyeleri arasında 2018-2019-2020 yıllar için gemi yakıt sarfiyatlarının saptanması için anket düzenlenmiş, 230 gemi için yıllık yakıt sarfiyatları yakıt cinsine göre elde edilmiş, IMO DCS veri bazından 2019 yılı için 180 gemi, 2020 yılı için 154 gemi için yakıt sarfiyatı bilgileri toplanmıştır. Birleştirilen verilere göre 2018 yılı için 117, 2019 yılı için 234, 2020 yılı için 254 gemi yakıt verisi toplanmıştır. Yakıt verisi elde edilemeyen gemilerin AIS verilerinden hareket edilerek her bir yılda seferler sırasında yaptıkları hız profilleri çıkarılmış, gemi tipi, büyüklüğü, AIS verilerinden elde edilen yükleme durumları kullanılarak, her bir yakıt tipinde yakıt sarfiyatları çıkarılmıştır. AIS verisi elde edilemeyen gemiler için de gemi tipi ve büyüklüğü dikkate alınarak yakıt sarfiyatları tahminleri yapılmış olup, anket ve IMO DCS veri bazından doğrudan elde edilen yakıt sarfiyatının toplam filo yakıt sarfiyatının 2019-2020 yılları için % 51-55’ini oluşturduğu tespit edilmiştir. Diğer bir deyişle toplam filonun yakıt sarfiyatının yarısı doğrudan gemi sahiplerinin beyanları ile diğer yarısı ise gemi özellikleri, hızları, yükleme durumları ve hareketlilikleri dikkate alınarak hesaplama ile bulunmuştur.
Türk sahipli gemi filosunun yıllık sarfiyatı 3.5 milyon ton olarak saptanmıştır. Türk bayraklı gemilerde 1.05 milyon ton, Türk sahipli yabancı bayraklı gemilerde 2.45 milyon ton tüketildiği, 2020 yılı için yakıtın 2.3 milyon tonunun HFO, Dizel yakıtın ise 1.2 milyon olduğu saptanmıştır. Gemi tiplerine göre yakıt sarfiyatları Şekil 3’te sunulmuştur. Yakıtın % 32’si dökme yük gemileri, % 26’sı tankerler, % 16’sı genel kargo gemileri tarafından tüketilmektedir. Yıllara ve cinslerine göre yakıt sarfiyatları ise Şekil 2’de verilmiş olup, 2020 yılında düşük sülfürlü yakıt kullanımı kuralının özellikle tanker ve genel kargo gemilerinde HFO’dan dizele geçişin etkili olduğu görülmektedir.
AKDENİZ SECA İLANI
Akdeniz’de kükürt emisyon kontrol alanı ilan edilmesi Barselona Sözleşmesi dahilinde ilerlemekte olup, 2024 yılında kabul edilmesi beklenmektedir. Bu durumda Akdeniz’de HFO kullanımı sadece scrubber takmış gemilerde mümkün olabilecek, özel yakıtlar hariç dizel yakıta geçilmesi gerekecektir. Çalışma içerisinde gemilerin Akdeniz, Marmara ve Karadeniz içindeki seyirleri AIS verilerinden tespit edilmiş, o durumlardaki yük ve hızları kullanılarak bu denizler içindeki seyirlerde yakıt sarfiyatları hesaplanarak, LSFO yakıtın dizel yakıtla değişim miktarı bulunmuştur. Yakıt değişiminde bire bir değişim öngörülmüştür. Tablo 7’de bu durumda yakıt değişimi ile oluşacak maliyet 45.7 milyon ABD doları olarak tahmin edilmiştir.
Çalışmanın tamamına https://www.virahaber.com/d/file/DenizTicaretiDergisi.pdf adresinden ulaşabilirsiniz.
Kaynak: Deniz Ticareti Dergisi
Vira Haber