Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği’nin 11 Haziran 2014 tarihinde düzenlediği Türk Koster Filosunun Dünü, Bugünü, Geleceği, Fırsatlar ve Tehditler konulu sempozyum; Türk armatör camiasından, bürokrasiden, denizcilik yan sanayinden ve denizcilik akademisyenlerinden oluşan geniş bir kitlenin katılımıyla gerçekleştirilmiş ve sempozyumda 2 oturuma yayılmış şekilde 12 sunum yapılmıştı. Sempozyum sonunda önemli başlıklar öne çıkmıştı. Bu başlıklardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz.
• Türk koster taşımacılığının doğduğu Türk kabotajı göz önüne alındığında 1962 yılında yurt içi yük nakliyelerinde deniz yoluyla taşınan yükler yüzde 17 paya sahipken, ilerleyen zamanda Türk kabotaj taşımacılığı ilerleme yerine gerileme kaydetmiş ve bu oran 2000’li yılların başında yer yer yüzde 3’ün altına düşmüştür.
• Kostercilik, babadan oğula geçen bir meslek halini almış, kendini ekonomik ve teknik olarak geliştirememiştir.
• Devlet Planlama Teşkilatı tarafından hazırlanan sekizinci (madde 1156 ve 1487), dokuzuncu (madde 427-429) ve onuncu 5 yıllık kalkınma planlarında da (madde 848) Türk koster filosunun geleceği milli bir öncelik olarak tasdik ve kabul edilerek Türk Devleti’nin de gündemindeki yerini almış, fakat henüz bu konuda bir adım atılamamıştır.
• Türk koster tankerciliği m/t Erika ve m/t Prestige kazaları sonrası dünya genelinde gündeme gelen çift cidar tartışması ve bunun ardından gelen yenileme furyasından iyi istifade etmiştir. Fakat tanker armatörünün Türk bayrağı çekmesi için kendisini teşvik eden ekonomik bir olgu yoktur. Türk bayraklı tankerler daha ziyade çeşitli teknik ve ticari zorunluluklardan ötürü Türk bayrağı çekmektedirler.
• Konteyner gemileri açısından Türk koster filosu, 2008’e kadar gelişme emareleri gösterse de hem bu iş kolunda faaliyet gösteren Türk armatörünün kısıtlı olması hem de 2008 krizi gelişimi baltalamıştır. Karadeniz ve Akdeniz havzasında hacimler daha büyük gemileri avantajlı hale getirdiğinden koster tipi konteyner gemilere ilgi 2008’den sonra sınırlı kalmıştır.
• Tanker ve konteyner filomuz bölge için yeterli olsa da kuru yük koster filomuzun yaşı ciddi bir sorundur.
• Türk sahipli kuru yük koster filosunun yenilenmemesi halinde Türkiye’nin ihraç pazarlarına ulaşma konusunda yabancı armatörlere bağımlığı artacak, bu durum ödemeler dengesinden, stratejik ticaret avantajının yitirilmesine kadar bir dizi sorunu gündeme getirecektir.
• “Türk koster filosunu yenilenme projesi” desteklenmelidir. Bu, hem stratejik bir açığın kapatılması hem de büyük bir fırsatın değerlendirilmesi anlamına gelmektedir.
• Türk koster filosunu yenileme projesi, nehir/deniz tipi gemi segmentindeki fırsatların değerlendirilmesi amacıyla buraya doğru da genişletilebilir. Ayrıca nehir/deniz tipi tanker eksikliği de dile getirilmektedir. Bu konuda da çalışmalara başlanmalıdır.
ViraHaber.com