İMEAK Deniz Ticaret Odası Şubat Ayı Olağan Meclis Toplantısı, 3 Şubat Perşembe günü gerekli tüm tedbirler alınarak hem meclis salonunda fiziki olarak, hem de video konferans sistemi üzerinden gerçekleştirildi. 2022 yılına kısmi bir yavaşlama ile girildiğini söyleyen DTO Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran, sektöre ve gündeme dair değerlendirme yaptı.
Meclis toplantısına başlanmadan önce vefat eden kişilerin isimleri okundu ve kendilerine Allah’tan rahmet, yakınlarına başsağlığı dilendi. Meclis Başkan Yardımcısı Emin Eminoğlu’nun okuduğu isimler şöyle: “Oda Rize Temsilcisi, Oda üyesi Kartal Gemi Acenteliği Sahibi Hayri Turgut Kartal’ın babası Mehmet Turgut Kartal, Oda Üyesi John Good Denizcilik Taşımacılık ve Lojistik Hizmetleri Ticaret Limited Şirketi Ortağı Levent Aydinç’in babası Halit Atilla Aydinç, Oda üyesi Flipper Denizcilik ve Uluslararası Taşımacılık Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi sahibi Gökhan Ünsal’ın babası Güngör Ünsal, Daka Denizcilik Taşımacılık Otomotiv Gıda Tarım Tekstil Ürünleri Ticaret Limited Şirketi ortağı İskenderun Şubesi Eski Yönetim Kurlu Başkanı Bülent Kavsak’ın babası Yusuf Kavsak, DTO Aliağa Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı üyemiz Şimşekler genel kumanyacılık ve dış ticaret ve sanayi anonim şirketi Yönetim Kurlu Başkanı Adem Şimşek ile Odamız Meclis ve Yönetim kurulu Yedek üyesi yine üyemiz AVS Küresel Gemi Tedariki ve yönetim anonim şirketi ortağı Abdülvahit Şimşek’in ağabeyleri Şemsettin Şimşek, Oda Meclis Katip Üyesi ve Odamız üyesi Mira Marin firması sahibi Barış Türkmen’in annesi Tülay Yavuz, Odamız üyesi Vento Deniz İşletmeleri ve Ticaret Limited Şirketi Ortağı Ziya Kalkavan Anadolu Denizcilik Meslek Lisesi Mezunları Derneği ODOMED Yönetim Kurulu Başkanı Teoman Mustafa Akyol’un ablası Emine Belkıs Garrac, Oda eski meclis üyesi ve oda üyesi Üçel Denizcilik ve Ticaret Anonim Şirketi Sahibi Abbas Kolçalar’ın kardeşi Şermin Sel, Oda 40 nolu konteyner gemi acenteleri meslek komitesi başkanı gemi acenteliği eğitim komisyon üyesi ve Oda üyesi Şark Ekspres Vapur Acentesi A.Ş. Ortaklarından Henryk Antoni Jozef Drowniak’ın annesi Katerina Drovsiyak, Oda üyesi Beks Denizcilik ortaklarından Ali İsmail Pekmezci’nin babası Halil Pekmezci, eski Cemre Denizcilik ortaklarından Hasan Öztürk.”
Toplantıda DTO’nun 06.01.2022 tarihi ve 46 sayılı toplantı zabıtları, 2021 Aralık ayı Mizanı ve fasıllar arası aktarım talebi ve ek gündem maddesi olan Batı Marmara, Doğu Akdeniz ve Ege Gümrük ve Dış Ticaret Müdürlüklerine Ek Teminat Mektubu verilmesi oylanarak kabul edildi. Ayrıca kanuni iş sürelerini tamamlayan telkin edilecek firmalar da görüşülerek onaylandı.
Ocak ayı faaliyetlerine ilişkin hazırlanan video sunumu sonrasında söz alan İMEAK DTO Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran yaptığı konuşmada DTO Meclisi’ne katılımından ötürü TİM Başkanı İsmail Gülle’ye teşekkür ederek, “Türkiye ekonomisi 2021 yılını 225.4 milyar düzeyinde rekor bir ihracata imza atarak kapattı. Bu başarıda hiç şüphesiz ihracatçılarımızın çözümüne ve dış pazarlarda önlerinin açılmasına yönelik çok önemli çalışmalar gerçekleştiren, Türkiye ekonomisin büyümesine her dönemde büyük destek sağlayan Türkiye İhracatçılar Meclisi ve değerli başkanı İsmail Gülle’nin büyük katkıları bulunuyor. Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. Yıldönümüne az bir zaman kala ülkemizin şanına yakışır ticari atılım haberlerini almaya devam etmemiz temennisi ile Sayın Başkan İsmail Gülle’nin başarılarının devamını dilerim” dedi.
Başkan Tamer Kıran “Baskı Sürecek”
2021 yılını yüzde 5.5 civarında büyüme ile kapattığı tahmin edilen küresel ekonominin 2022 yılına kısmi bir yavaşlama ile girdiğini ifade eden Başkan Kıran, bu yavaşlamanın yükselen enflasyon ve omicron varyantına bağlı talep düşüşü ve arz yönlü tedarik sorunlarından kaynaklandığını ifade etti. Yavaşlamanın Avrupa ve Çin’de daha fazla hissedilirken ABD ekonomisindeki etkinin çok daha sınırlı olduğunu söyleyen Başkan Kıran, “2022 yılının genelinde küresel büyümenin yüzde 4 – 4,5 arasına düşmesi tahmin edilirken yılın en yavaş büyüme döneminin içinde bulunduğumuz ilk çeyrek olması bekleniyor. 2022 yılında yavaşlasa bile gücünü koruyacak olan büyümeye karşın enflasyon küresel ekonominin en önemli gündemi olmaya aday görünüyor. Başta ABD olmak üzere gelişmiş ülkelerin enflasyonu yüzde 4 – 7 civarlarına gelerek son 30 – 40 ılın en yüksek seviyelerine ulaşmış durumda. Artışın arkasındaki en önemli nedenler ham madde ve enerji fiyatları. Gıda fiyatları ile tedarik süreçlerinin getirdiği maliyet baskısı ve taşıma maliyetleri de bu süreci besliyor. İçinde bulunduğumuz dönemde tahminler ağırlıklı olarak enerji, gıda, alüminyum, demir-çelik ve bakır fiyatlarındaki baskının süreceğini gösteriyor” dedi.
Yaşanan enflasyonun önemli sonuçlarından birisinin başta ABD olmak üzere büyük merkez bankalarının para politikalarının çok daha kararlı bir şekilde sıkılaştırma eğilimi olacağını dile getiren Kıran, “ABD Merkez Bankası enflasyon nedeniyle likitideyi azaltma, faiz arttırımı ve likitideyi geri çekme operasyonlarına başlamayı bu yıla sığdıracak gibi görünüyor. Bu nedenle finansal piyasalarda daha dalgalı bir yıl yaşama ihtimalimiz yükselmiş durumda” dedi.
Türkiye ekonomisinin 2021 yılını yüzde 11’lere yakın rekor bir büyüme ile kapattıktan sonra 2022 yılına bir miktar yavaşlama ile girdiğini söyleyen Kıran şöyle devam etti: “Gerek omicron varyantının doğrudan ve dolaylı etkileri gerek döviz kurları ve enflasyonda yaşanan çıkış nedeni ile ocak ayında iç talepte bir miktar gerileme olduğunu ekonomideki genel hareketliliğe bakarak izleyebiliyorum. Doğal gaz ve elektrik kısıntıları da özellikle sanayi tarafında bir yavaşlama yaratmış görünüyor. Önümüzdeki haftadan itibaren bu etkilerin azalmaya veya tamamen ortadan kalkmaya başlamasını ve ücret ayarlamalarını etkisiyle de bir toparlama bekleyebiliriz. Türkiye ekonomisi için 2022 yılında ihracat artışından gelen büyüme desteğinin geçen yıla göre bir azalma gösterse de güçlü kalmaya devam edeceğini, turizmin katkısıyla beraber büyümenin yüzde 4 – 5 civarında olacağı tahmin ediliyor. Ekonomimiz açısından en önemli sorun enflasyon olmaya devam ediyor. Kur korumalı mevduat ve gelmeye devam etmekte olan benzer enstrümanların TL’de istikrar ve enflasyonla mücadeleye katkı sağlayacağına inanıyoruz. Cari işlemler fazlası verebilmemiz ve Türk Lirasının istikrarı için uygulanacak politikaların tasarrufların arttırılmasını ve sistem içerisine sokulmasını amaçlaması son derece önemli olacaktır.”
Denizcilik piyasalarına dair değerlendirme yapan Kıran, “Türkiye’nin ekonomideki en güçlü silahı ihracattır. Bu alandaki başarımız hiç şüphesiz ülkemiz ekonomisinin büyümesini, itibarının artmasını sağlayacaktır. Bu ülkeye canı gönülden bağlı olan denizcilik sektörünün üyeleri de buna elinden gelen katkıyı sunmayı görev edinmiştir. Ancak unutulmamalıdır ki denizcilik uluslararası bir iş olup tam rekabet piyasasının koşullarının hakim olduğu bir iş koludur. Pandeminin başladığı 2020 yılı bilinmezlikleri ve sürprizleri ile birlikte tarihte yerini alırken tüm lojistik sektörünü de değiştirmiştir. Pandeminin ilk aylarında durma noktasına gelen üretim özellikle küresel üretim devi Çin’in toparlanması ile hızla yükselişe geçmiştir. Bugün halihazırda devam etmekte olan bu yükseliş Covid nedenli iş gücü kaybı, son senelerde gelişen olağanüstü doğa olayları, limanlardaki aşırı sıkışıklık ve özellikle belirli hatlardaki ekipman bulma sıkıntısından kaynaklanmıştır. İhracatçı ve ithalatçı için maliyetleri arttıran en önemli unsurlardan biri haline gelen konteyner navlunlarının en azından 2023 yılı başına kadar bu seviyelerde kalacağı tahmin edilmektedir. Bu dönemde pandemi yarasını saran dünyanın hızlı bir toparlanma ve ticaret hacmi büyümesine gideceği taşımacılık için talebin arzdan fazla olacağı ön görülmektedir. 2023 yılı başından itibaren ise yeni konteyner gemilerinin teslim edilmesi sonucu arzdaki artış ile konteyner fiyatlarında kademeli düşüşleri görebileceğimizi söyleyebiliriz. Konteyner piyasası aksine kuruyük piyasası ise yıla sert bir düşüşle başladı. Ekim 2021’de son 15 yılın en yüksek seviyesine ulaşan baltık kuruyük endeksi 2022 yılı ile son 11 ayın en düşük seviyesinde kapattı. Noel dönemi ardıdna Çin tatili, Endonezya’nın kömür ihracat yasağı, küresel ekonomik yavaşlama neticesinde yüklerin azalması bu düşüşlerde etkili oldu. Bu piyasada beklentiler Çin tatili sonrasında mart ayı ile beraber yeniden yükselme yaşanacağı yönündedir. Sonuç olarak 2022 yılı pandeminin etkilerini yitirdiği ancak sonuçlarının devam ettiği bir yıl olacak gibi gözüküyor” dedi.
“Navlun Fiyatlarındaki Yükseliş Devam Ediyor”
Tamer Kıran, konuşmasının devamında şöyle konuştu: “Konteyner taşımacılığında faaliyet gösteren ilk 10 şirket global kapasitenin yüzde 85’ine sahiptir. Pandeminin ilk zamanlarında bu şirketlerin ticari hacimleri tarihi bir şekilde düşmüştü. Gemilerini dolduramayan ve büyük zararlar yaşayan bu şirketler küresel ekonomik toparlanma ile yaralarını sarmış ve yükselen navlun fiyatları ile birlikte zararlarını kısa sürede kapatmışlardır. Geldiğimiz noktada navlun fiyatlarının yükselişi devam etmekle birlikte bu büyük şirketlerin taşımacılık sektöründe farklı modlar ve hizmetler vermek istediklerini gözlemlemeye başladık. Şu an için deniz taşımacılığı paydaşlarını tehdit eden bu tekelleşme birçok açıdan risk taşımaktadır. Tüm taşıma modlarının kontrol edilmesi ve bilgilerin belli merkezlerde toplanması yakın gelecekte Amazon veya Facebook örneğinde yaşadığımız çok daha büyük tekelleşme ve bilgi depolanmasına yol açabilir. Yine aynı şekilde tedarik sektöründeki alternatifsizlik tüm devlet ve şirketler için ciddi riskler barındırmaktadır.”
DTO’dan İklim Değişikliği Çalışması
2022 yılının iklim değişikliği ve küresel ısınma konularının daha çok gündeme geleceği bir yıl olacağını ifade eden Kıran, buna bağlı olarak gemi kaynaklı kirliliklerin miktarının azaltılması yönündeki çalışmaların hızlanacağını söyledi. Bu çalışmalar neticesinde ortaya çıkacak maliyetlerin navlun fiyatlarına ne derece etki edeceğinin izlenmesi gereken ayrı bir konu olacağına dikkat çeken Kıran, “Bu kapsamda odamız bünyesinde deniz ticaretinde iklim değişikliği tedbirlerinin Türk sahipli gemi filona etki değerlendirme analizi projesini başlattığımızı geçen yıl duyurmuştuk. Son safhasına gelen çalışmamızın sonuçlarını da inşallah önümüzdeki ay meclis toplantımızda sektörümüzle paylaşmayı planlıyoruz” dedi.
Tamer Kıran konuşmasına şöyle son verdi: “Küresel tedarik zincirinin tüm dünya gibi ülkemizin de refahı ve huzuru için ehemmiyeti dikkate alındığında giderek hızlanan değişimler ve zorluklar karşısında tüm paydaşların diyalog ve ortak bir dil ile geleceği şekillendirmesi çok büyük önem taşımaktadır. Denizcilik ülkemiz için olmazsa olmaz sektörlerden birisidir. Yaşadığımız olaylar göstermiştir ki denizcilik can damarımızdır, dışarıyla olan en güçlü bağlantımızdır. Dolayısıyla tüm bu gelişmeleri dikkatlice değerlendirip devletimizin desteğinde denizciliğimizin büyütmeye yönelik adımları ivedilikle atmamız gerektiğini vurgulamak istiyorum.”
Devam edecek…
Vira Haber