İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran yaptığı konuşmada, DTO Meclisi’ne katılımından ötürü Rifat Hisarcıklıoğlu’na teşekkür ederek, “Türkiye denizcilik sektörünün çatı kuruluşu Deniz Ticaret Odası olarak sektörümüzün sorunlarının çözümü için yoğun bir çaba sarf ediyoruz. Bu çabalarımızı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği çatısı altında da sürdürürken, Rifat Başkanımızın çok kıymetli katkı ve desteğini her zaman görüyoruz. Çok yoğun temposuna rağmen bugünkü Meclis toplantımıza da katılması Odamıza verdiği önemin en güzel örneği” dedi.
Ekonomik gelişmeler hakkında değerlendirmede bulunan Tamer Kıran, Türkiye ekonomisine bakıldığında, enflasyon dışında makroekonomik veriler açısından iyi bir yıl geçirildiğini belirterek, şunları söyledi: “Küresel ekonomide 2022 yılına 2021 yılından güçlü büyüme ve enflasyon mirasını alarak başlıyoruz. 2021 yılının ilk yarısında imalat sanayi, ikinci yarısında hem imalat sanayi hem de hizmetler sektörünün etkisiyle dünya ekonomisi yüzde 5,5 üzerinde bir büyümeyle yılı kapatmış görünüyor. Bununla birlikte artan talep yükselen emtia fiyatları ve tedarik sorunları ile küresel enflasyon uzun bir aradan sonra hızla yükselerek yüzde 5’ler seviyesine yaklaşmaya başladı.”
Covid-19’un Omicron varyantının son günlerdeki güçlü yayılımının 2022 yılının ilk çeyreğinde büyüme hızında yavaşlama ve tedarik sorunlarına bağlı olarak enflasyonu daha da arttırma riski taşıdığını ifade eden Kıran, “Büyümedeki yavaşlama talep azlığından ziyade tedarik kaynaklı arz yönlü sorunlardan kaynaklandığı için Merkez Bankaları enflasyon ile mücadeleye daha fazla odaklanacağı bir yıl yaşama olasılığımız yüksek görünüyor. Küresel likitide koşullarında daha da sıkıştığı maliyetlerin kısmen artma eğiliminde olduğu bir döneme hazırlıklı olmamız gerekiyor” dedi.
Türkiye ekonomisine bakıldığında enflasyon dışında makro ekonomik veriler açısından iyi bir yıl olduğunu kaydeden Kıran, “Büyüme oranımız ihracat ve sanayi üretimi ağırlıklı olarak yüzde 10’lar seviyesine aşacak görünüyor. Hızlı büyüme işsizlik oranını yüzde 12’nin altına indirmiş durumda. Hem güçlü dış talep ve tedarik merkezlerindeki değişime bağlı olarak hem de ihracatçımızın gücüyle ortaya çıkan ihracat artışı çok güçlü bir oranda gerçekleşti ve 225 milyar doları aştı. İhracatımızda ithalatımızda artmasına rağmen ihracat artışının gücü dış açığımızı ve dolaylı olarak cari işlemler açığımızı azaltmaya başladı. Sonbahar aylarından bu yana cari işlemler dengesinde aylık olarak fazla vermeye başladık. Bununla birlikte beklentilerin çok üzerinde çıkan enflasyon çok ciddi bir sorun ve risk olarak karşımızda duruyor. Yıllık tüketici endeksi tüfe yüzde 36.08’e ulaştı” diye konuştu.
Döviz kurlarında aşırı dalgalanmasının yaşandığı dönemde yeni Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile iş dünyası, reel sektör temsilcileri ve STK başkanlarının katıldığı bir toplantıda bir araya geldiklerini hatırlatan Kıran şöyle konuştu: “Yaklaşık 7 saat süren ekonomiye dair her şeyin konuşulduğu yapıcı ve çok faydalı bir toplantı yaptık. Öncelikle yeni bakanımız sayın Nebati çok pozitif ve istekli bir görüntü çizdi. Uzun yıllardır iş dünyasının içinde olan ve 3 yılı aşkın bir süredir aynı bakanlıkta bakan yardımcılığı yapmış bir kişi olarak sorunlara ve çözümlerine vakıf olduğunu çok net bir şekilde gösterdi. İş dünyası temsilcilerinin sorularına herkesi ikna eden şeffaf ve net yanıtlarla cevap verdi.”
“2022 yılında sanayi üretimi ve ihracat büyümenin lokomotifleri olmaya devam edecek”
Küresel konjonktürün Türkiye için önemli fırsatlar sunduğunu dile getiren Kıran, “Maliyet avantajımız, yeşil üretim yapma becerimiz, nitelikli insan kaynağımız her geçen gün gelişmeye devam eden güçlü dijital altyapımız ülkemizi parlayan bir yıldız olarak ön plana çıkartıyor. Ayrıca Türkiye2nin uzun yıllara dayalı demokratik geleneği, serbest piyasa ekonomisi tecrübesi dinamik yapısı ve güçlü iş dünyası ile ihracat yapabilme kapasitesi rekabette bizi diğer ülkelerden pozitif ayrıştırıyor. Uygulamaya konan Türkie2ye özgü yeni modelle önümüzdeki dönemde ihracata öncelik verilerek istihdam ve katma değerli üretimin arttırılması, sürdürülebilir yüksek büyüme ile cari açık sorunun çözülmesi hedefleniyor. Nitekim bu toplantıdan bir hafta sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan kur korumalı TL vadeli mevduat uygulaması ve döviz kurundaki dalgalanma sebebiyle fiyat vermekte zorlanan ihracatçı firmalarımıza doğrudan Merkez Bankası aracılığıyla ileri vadeli kur verilmesi gibi destekleri içeren tedbirler paketi piyasalardaki etkisini kısa sürede pozitif olarak gösterdi ve finansal piyasalarımızdaki dalgalanma bertaraf edildi. Kur korumalı mevduat uygulamasının kurlardaki aşırı artışı tersine çevirmesi ve istikrarın sağlanması için fırsat yaratmasını çok olumlu olarak değerlendiriyoruz. İçinde bulunduğumuz süreçte enflasyon ile mücadelenin güçlenmesi ve beklentilerin kontrol altına alınması makro ekonomik istikrarımız açısından son derece önemli” dedi.
Covid 19 ile ilgili yeni olumsuzlukların çıkmamasını dileyerek turizm ve ilgili sektörlerin büyümeye katkı yapmasını beklediklerini ifade eden Kıran, imalat sanayi kapasite kullanım oranlarının yüzde 80’ler seviyesine yaklaşmış olduğunun altını çizdi.
2021 yılını denizcilik sektörü açısından da değerlendiren Tamer Kıran, “2021 yılını sektörümüz açısında değerlendirmek gerekirse 2020 yılında ton bazında yüzde 3.4 daralan küresel deniz ticareti 2021 yılında ton bazında yüzde 3.7 büyüme ile 11 milyar 964 milyon tona ulaşarak 2019 yılı değerinin üzerine çıktı. 2022 yılında yüzde 3,5 daha artarak 12 milyar 383 milyon tona ulaşması da beklenmekte. Yük tarafında hal böyleyken filo tarafına baktığımızda global filo 2021 yılı sonunda DTW bazında yüzde 2.8 artarak, 2 milyar 186 milyon DTW’e yükseldi. Yük türü ve ton bazında baktığımızda 2020 yılında yüzde 1.6 daralan küresel dökme yük ticareti 2021 yılında yüzde 4 artışla 5 milyar 379 milyon tona ulaşarak 2019 ve 2020 yılları üzerinde gerçekleşti. 2022 yılı beklentisi ise dökme yük ticaretinin 1.6 artması yönünde. 2020 yılında TEU bazında yüzde 1.27 oranında azalan konteyner ticareti ise 2021’de yüzde 6.5 oranında arttı. 2022’deki beklentilerde yüzde 4.2 oranında artması bekleniyor. Diğer yandan konteyner gemisi arzında TEU bazıdna 2020 yılındaki yüzde 2.9’luk büyümenin ardından 21 ve 22 yıllarında sırasıyla yüzde 4.3 ve yüzde 3.8 artış beklenmektedir. Diğer taraftan Baltık kuru yük endeksi 7 Ekim 2021’de 5 bin 650 ile 2009 yılından bu yana en yüksek seviyesini gördükten sonra düşüş eğilimine geçmiş; kasım ayı başında 3 bin seviyesinin altına düşmüştü. Endeks 2021 Aralık ayı başında tekrar 3 bin seviyesinin üzerine çıksa da 24 Aralık günü 2 bin 217 ile aralık ayını; kasım ayının son iş gününe kıyasla yüzde 26,52luk kayıpla kapadı. Bu arada limanlarımız hız kesmeden çalışmaya devam etti. Ocak ve kasım aylarında elleçlenen yük miktarı 477 milyon 513 bin ton seviyesine çıkarak bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 5.6 artış gösterdi” dedi.
“Ülkemizin Refahına Katkı Sağlamaya Devam Edeceğiz”
Tüm amaçlarının bir yandan üyelerin dertlerine derman ararken, diğer yandan iş, aş üretecek imkanlar sağlamaya çalışmak, sektörün ülkemizin refahına verdiği katkıyı yükseltmek olacağını, bu anlayışla önümüzdeki yıl da tempo düşürmeden çalışmaya devam edeceklerini belirten Kıran, sözlerini şöyle tamamladı: “Zor günlerden geçmemize rağmen denizcilik sektörünün temsilcileri olarak ülkemize olan inancımızı ve umudumuzu asla yitirmedik, her ne olursa olsun ülkemize güvenmekten asla vazgeçmedik, vazgeçmeyeceğiz. Önümüzdeki süreçte de her zamanki kararlılığımızla çalışmaya, üretmeye, ülkemizin refahına katkı sağlamaya devam edeceğiz. Ekonomik zorluklar mutlaka aşılır, geçmişte çok daha büyük zorlukların üstesinden başarıyla gelmeyi bildik. Kısa vadeli dalgalanmaların bizi yolumuzdan asla çeviremeyeceğinden herkes emin olmalıdır.”
Vira Haber