Türkiye özellikle deniz alanında savunma sanayi sektöründe hangi noktadadır?
Son 10 senede bu konuda çok ciddi yol alındı. 1990’larda hayal bile edemeyeceğimiz bir duruma geldik şu anda. Modern su üstü harp gemisi (Heybeliada-Büyükada) Türkiye’nin öz imkanlarıyla inşa edildi. Denizaltı kurtarma gemilerinin şuandadizaynları yerli yapılıyor, yerli üretim sahil güvenlik gemileri hizmete girdi. Bunların yanı sıra LPD projesi devam ediyor. Biz 2000’li yıllara kadar askeri gemiler inşa ediyorduk Türkiye’de. Fırkateynler, hücum botları,mayın avlama gemileri inşa edildi ama bunlar yabancı lisans altında inşa edildi. Yani yabancı bir firmanın verdiği dizayn resimleri ve malzeme paketiyle inşa edildi. Türkiye son 10 senede bu durumun çok ötesine geçti. Kendi mühendisliğini yapan, kendi malzemesini üreten ve kendi sanayisini kullanarak iş üreten bir duruma geldi Türkiye. Önemli olan burada da durmayıp daha da gelişebilmek. Gelişmek için de en büyük şart, tartışmasız pazar. Yurt dışı pazarlarına açılmak gerekiyor. Gemi inşasında tersanenin kattığı bir katma değer var. Bu da bir askeri gemi için bakarsanız yüzde 15-20 civarında. Gemide kullanılan malzemeler,alt sistemler, cihazlar, makineler,silahlar,radarlar da yüzde 80-85’i oluşturuyor. O zaman dünyayla rekabet edebilmek için yüzde 85’lik dilimde de yerli imkanlarınızın olması lazım.
MİLGEM(Milli Gemi)’de hayal edilen başarı yakalandı mı?
MİLGEM Projesi kapsamında, Türkiye’de ilk defa olarak günümüz teknolojisine uygun, yüksek standartlara sahip, komplike bir suüstü harp gemisinin dizayn ve entegrasyonu yerli sanayinin desteği ile milli imkanlar kullanılarak gerçekleştirilmiştir.MİLGEM Projesinde bugün gelinen durum itibarı ile gemi inşa ve donatımında kullanılan malzeme, cihaz ve sistemler değer olarak % 70 oranında yerli sanayi imkanları ile karşılanmıştır, bu oran kalem bazında % 80 dolaylarındadır. Küçük boyutlu alımlar için 212 firma ile çalışmalar yürütülmüş, hizmet ve materyal tedariki konusunda özel sektör sanayicisi ile toplam 75 firma ile ana sözleşme yapılmış ve yaklaşık 9200 kalem malzeme tedarik edilmiştir.
Türkiye savunma sanayi alanında dünyayla rekabet edebilir mi? Dünya pazarında Türkiye söz sahibi olabilir mi?
Bence olur ama bu işin bir rotada gitmesi lazım. Herkes bir tarafa çekerse olmaz. Doğru önceliklerin konulması lazım. Olayı bir defa sadece tersaneden ibaret görmemek lazım. Tersane işin son noktasında lazım. İlk başta yaratıcı mühendis ve dizayn ekibinizin olması lazım. İnsanlara hakkını vermeniz lazım ve kurumsal yapılanmaları teşvik etmeniz lazım.
Savunma sanayimizin gelişimi açısından ihracat hedefleri belirlenmekte ve firmalarımızın ihracatını arttırmak için çalışmalar yapılmaktadır. İhracatın önemi ve STM olarak ihracat alanında yaptığınız çalışmaları aktarır mısınız?
STM, Pakistan Denizde İkmal Tankeri projesiyle daha önce de ifade ettiğimiz gibi yerli sanayimize 20 milyon dolara yakın bir ihracat imkanı sağlayacaktır.STM; Pakistan projesi ile birlikte dünyanın her yerinde askeri gemi inşa ve modernizasyon projelerini üstlenebileceğini göstermiştir. Halihazırda Güney Amerika'dan Uzak Doğu'ya Kuzey Afrika-Orta Doğu bölgesinden Doğu Avrupa'ya kadar bir çok bölgede İş Geliştirme faaliyetlerine devam edilmektedir.
Savunma sanayi alanında ilerleme kaydederken öncelikle neye dikkat etmek gerek?
İnsan kaynağı bu durumun her zaman için birinci önceliği. Yani nitelikli insan gücünü istihdam edebilmek. Bugün aldığınız adamı yarın çıkarırsanız sürdürülebilirliği yakalayamazsınız. Devletinasıl teşvik etmesi gereken nokta da bu. Tersanelerimiz zaten var. Ama tersaneye bilgi sağlayacak insan kaynağı lazım.
Üniversite nasıl bakıyor bu alana?
Üniversiteyle kesinlikle bir işbirliği var. Üniversiteleri bu sistemin içinde tutmak gerekiyor. Bu işin her noktasında bilimsellik bakımından üniversitenin de olması lazım.
Gelecek için hayaliniz nedir?
Savunma sanayimizi dünyaya satabilmek. Bizim için en önemli şey bu. Projelerimizin sayısını arttırabilmemiz lazım. Ayrıca deniz projeleri alanında milli bilgi birikiminin muhafazasını ve idamesini hedef aldığımızı belirtmek isterim.
Artık savunma sanayi belli bir noktaya geldi? Türkiye bundan sonra ne yapmalı?
Olaylardan ders almak gerekiyor. MİLGEM bu konuda öğretici bir alan buradan faydalanmak lazım. Nerede aksaklıkların olduğunun tespit edip değerlendirilmesi lazım. MİLGEM ayrıca sivil tersanelerimize de güven getirdi. Türkiye gemi inşa sektöründe savunma sanayiyle de varım diyor. Bizim yine deherkesin birbirini desteklediği bir kooperasyon ruhu içinde olmamız gerekiyor. Mühendisliğe ve yaratıcılığa önem verilmeli ve yan sanayi geliştirilmeli ki bir standart yakalansın. Geminin inşa sürecinde bir sıkıntı yaşanmaması için herkes belli bir standarda göre teklif yapabilmeli
STM’yi kendine özel kılan nedir peki?
Vakıf şirketleri var biliyorsunuz (ASELSAN, HAVELSAN) ama gemiye yönelik bir şirket yok. Bu yüzden biz zenci bir kurumuz. Bu kurumlar belki geminin içindeki radarı ya da yazılımı yapıyor ama gemiye yönelik bir şey yok. Ama MİLGEM’le birlikte bir hareket yaşandı. Biraz uzun vadeli düşünmek lazım bu konuda diyoruz bu konuda. Özel sektör yarın para getirmiyorsa bir işe ilgi göstermiyor. Sektörün ihtiyacı bilginin kurumsal boyuta taşınması. Bunu hangi tersaneci yapıyor ki? İş olmadığı zaman tersane bir bekçi bir de muhasebeci kalıyor. Tersanecilerin bunları görmeleri lazım.
Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
STM’de MİLGEM için oluşturulmuş yaklaşık 100 kişilik bir kadro var. STM’nin hisselerinin yüzde 40’ı savunma sanayi müsteşarlığı, yüzde 30 kadar vakfın. Burası çoğunluğu devlete ait olan birmühendislik ve hizmet firması. Herhangi bir imalat veya fabrika yok burada. Buraya araştırma geliştirme mühendislik merkezi diyebiliriz. Bir gemiyi inşa edebilmeniz için işletmeden,gemi bakımından haberinizin olması lazım. Bunların hepsi burada var. Benim burada deniz harekatını bilen personellerim var. Bu, sektör için büyük bir şans.
virahaber.com