“Toprağı tımar etmeden, ekmeden, gübrelemeden her ürünü alamazsınız. Denizler farklıdır. Denizler insanlara tüm zenginliğini karşılıksız sunar. Yalnız insanlardan tek şey ister; sevgi ve korunup kollanmak. Yarınlar için denizlerimizi koruyup kollayalım.” Riport Yönetim Kurulu Başkanı Asım Çillioğlu, böyle anlatıyor denizlerin önemini. Ama onun en değerli denizi elbette ki Karadeniz. Bu ay konuğumuz olan dededen denizci Çillioğlu ile Riport’un stratejik konumu ve hizmetleri, Rize’yi, Karadeniz’i ve bölgenin geleceği sayılan bir Ovit Tüneli Projesi’ni konuştuk. Asım Çillioğlu da Karadeniz’in kıyıcığından bakın bize neler anlattı.
Önce Asım Çillioğlu’nu kısaca tanıyalım.
Karadeniz Teknik Üniversitesi İİB Fakültesi İktisat Bölümü mezunuyum. Kendisini sürekli geliştiren, çevreye duyarlı, toplumsal hareket, sosyal aktiviteler içerisinde sürekli yer alan, idealist, realist, toplumun kalkınması için elimizdeki kıt kaynaklarla azami fayda sağlamak için, sosyal ve ekonomik projeler üreten, ürettiği projeler ile toplumu kalkındırmak ülküsü ile yaşayan Rizeli bir bireyim.
Riport, nasıl bir liman? Yani kaç tane rıhtımı var, kapasitesi ne kadar, hinterlandı ne kadar, limanda ne tür hizmetler veriyorsunuz?
Rize Limanı, Doğu Karadeniz’in en derin rıhtımına sahip olmasından dolayı stratejik bir öneme sahip. Riport, kılavuzluk ve römorkör hizmetlerini kendi liman pilotu ile birlikte vermektedir. Yedi ana rıhtıma sahiptir. Yıllık yükleme boşaltma kapasitesi 3 milyon tondur. Ancak talep durumunda, bu kapasite çok kısa süre içerisinde sadece yapılacak bir rıhtım ile yüzde 100 artırılarak 6 milyon tona çıkarılabilir bir konuma sahiptir. Rize Limanı’nın mevcut hinterlandı iki liman arasında sıkıştığından çok aktif kullanılamıyor. Limanımızda yükleme ve depolama için 11.000 m2 kapalı alan mevcuttur. Ayrıca Rize Çay İhtisas Gümrüğü’nde liman sahasının tamamını kullanılabilecek geçici depolama alanı vardır ve yanında 2.000 m2 kapalı alanı bulunmaktadır. Burası A Tipi Genel Antrepo izinlerine sahip olması nedeni ile ithalat ve ihracata hizmet vermektedir.
Rize Limanı’nın coğrafi ve stratejik olarak önemi nedir?
Riport, Transkafkasya’ya en yakın şehir limanıdır. Rize, Ovit Yolu ile GAP, DAP projelerinin en yakın liman kenti durumundadır. Rize Limanı, deniz fiziki oluşum yapısı sayesinde kapasitenin büyümesi için, bölgenin en düşük maliyetli limanıdır ve bölgede kısa sürede büyümeye çok müsait bir liman olarak durmaktadır.
Genellikle hangi tür gemiler Riport’u ziyaret ediyor?
Rize Limanı, mevcut yük yapısı ile 1.000 GRT’den 30.000 GRT’ye kadar her türlü general kargo gemileri tarafından ziyaret edilmektedir.
Rize Limanı’nın Rize için önemi nedir?
Rize’nin ve bölgenin kalkınması, GAP ve DAP’ın yeşermesi, Rize Limanı’nın gelişmesi ile olacaktır. GAP’ta teorik kapasitesi, yıllık 70 milyon ton olarak hesaplanmaktadır. Eğer Rize Limanı gelişiyor ise, GAP ve DAP artık tam anlamı ile üretmeye başlamış demektir.
Yeni yapılan sahil yolunun Rize Limanı’na katkıları nasıl oldu?
Sahil yolu yeterli Ulaştırma Bakanlığı karayolları tarafından denetimden uzak hizmet vermeye devam etmektedir. Eğer yeterli tonaj denetimlerine tabi tutulmazsa, çok kısa zamanda yol ağır tahribatlara mahzur kalacaktır. Ulaştırma Bakanlığı her ilin çıkışında kantar uygulamasını hala başlatmamıştır. Kamyonlar tonaj fazlası ile yollarımızı tahrip etmeye devam etmektedir.
Ulaşım demişken henüz gerçekleştirilemeyen Ovit Tüneli projesi var. Bu konuda neler düşünüyorsunuz. Bu projenin hem Rize’ye, hem de Riport’a katkısı ne olur?
4 Mart 2010 ile 07 Mart 2010 Ankara Rize Günleri Osmanlı Arşivleri Sergisi’nden bir yazı ile bu sorunuza cevap vermek istiyorum: ……“DH. İD. 3/20-1 Rize Sancağı’nın gelişmesi ve kalkınmasının hızlı bir şekilde sağlanabilmesi için, proje kapsamında olan Rize –Erzurum yolunun yapımına bir an önce başlanması konusunda, Dahiliye Nezareti’nden (İçişleri Bakanlığı) Ticaret ve Nafia Nezareti’ne (Ticaret ve Bayındırlık Bakanlığı’na) gönderilen yazın sureti…… (1 Ocak 1911)”. Yıl 1911söylenen söylenmiş, yıl 2010 bir asır geçmiş başka söze gerek var mı?
Birçok armatör Rize’den çıkmıştır. Peki, Rize denizcilik anlamındaki potansiyelini yeterince kullanabiliyor mu? Önerileriniz nelerdir?
Armatörlerimiz sermayeleri ve geleceklerini bağladıkları gemileri ve şirketleri ile dünya sularında taşımacılık ve ticaret yaparak kazandıkları paraları ülkemizin imarı ve kalkınmasında kullanıyorlar. Bu hizmette emeği geçen Rizeli hemşerilerimizi takdir ile anmak istiyorum. Rize denizcilik anlamında potansiyelini yeterince kullanamıyor. Rize iç dinamiğinde kullanılan yük taşıması ülkemizde ancak kalkınmış birkaç ilde vardır. Rize’de yılda 1 Milyon yaş çay, 200 bin ton kuru çay, 500 bin ton maden cevheri, 400 bin ton taşkömürü, 50 bin ton mazot ve benzin, 50 bin ton kalorifer yakıtı, 70 bin ton kimyasal gübre, 500 bin ton çimento, 200 bin ton inşaat ve 100 bin ton gıda maddesi kullanılmak üzere taşınmaktadır. Konteyner taşımacılığı Rizeli olmayan bir firma ve yabancıların elinde olduğundan Rizeli armatörleri bu çalışmada pek göremiyoruz. Riport olarak Rize Limanı’nı en kısa zamanda konteyner aktarma limanı, kömür boşaltma, paketleme ve kimyasal gübre depolama paketleme merkezi olarak görevler almasına çalışmaktayız.
Bir Rizeli olarak denizi sever misiniz?
Denizde büyüdüm dersem yeridir. Çocukluğum sahilde geçti. Asım Dedem kaptandı. Dedemin babası ve dedemin dedesi de kaptandı. Dedemin annesinin ataları Sarıahmetoğlu ailesi de denizciydi. Bunun yanında annemin babası Ali Rıza Hacıfazlıoğlu sahil sağlık muhafaza memuru idi. Fener Mahallesi’ndeki evimiz sahil yolu yapılmadan önce denize sıfır idi. O zamanlar bu sahil, Atalarımız ve ailemiz adına Çillioğlu yalısı (sahili) diye anılırdı. Bu yüzden denizi çok seviyorum. Balık tutmak, tenekede midye kızartmak çocukluk hobimdi. En büyük zevkim yemle zargana tutmaktı. Bana balık tutmayı, denizi, çevreyi ve bireylere saygıyı Dedem Asım Kaptan sevdirmiştir. Çocuk iken dedemle sandal ile balığa çıkardık. Dedemin kaptanlık yaparken gemi ile Rize’den sefere çıkış ve Rize’ye dönüşleri hala hafızamda. Dedem gemisiyle evimizin önünden geçerken, bizi sirenle selamlardı, biz de ona cevaben coşku ve heyecan ile evimizin ışıklarını yakıp söndürürdük. Bunlar benim hayatla en büyük haz duyduğum anılarımdır.
Denizcilerimiz ve deniz dostları için kısa bir mesaj alalım sizden.
Doğanın içerisinde kendisini karşılıksız sunan tek unsur denizdir. Toprağı tımar etmeden, ekmeden, gübrelemeden her ürünü alamazsınız. Denizler farklıdır. Denizler insanlara tüm zenginliğini karşılıksız sunar. Yalnız insanlardan tek şey ister; sevgi ve korunmak. Yarınlar için denizlerimizi koruyup kollayalım.
Vira Dergisi’ni nasıl buluyorsunuz?
Vira Dergisi baskı ofset kalitesiyle sunduğu muhteşem içerik, resimler, konular ve sunumlar ile denizlerimizin yaşayıp yaşatılması anlamında çok kaliteli bir hizmet sunmaktadır. Yazılı ve internet basınında yayınlarınızı yakından takıp ediyorum. İyi çalışmalar diliyorum.
Vira Dergisi