Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) Genel Sekreteri Le Luong Minh, Güney Çin Denizi'nde yasal bağlayıcılığı olan uluslararası "davranış kurallarının" belirlenmesi gerektiğini söyledi.
Japon haber ajansı Kyodo'da yer alan habere göre Genel Sekreter Le, Filipinler'in başkenti Manila'da yapılan ASEAN Zirvesi'nde düzenlediği basın toplantısında, 2002'de kabul edilen Taraflar Arası Davranış Kuralları Deklarasyonu'nun (DOC) kıyı ülkeler arasındaki egemenlik tartışmalarının yarattığı gerginlikleri önlemede etkili olmadığına dikkati çekerek, yasal olarak bağlayıcı kurallara ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
DOC'un yürürlükte olduğu son 15 yılda gerginliklerin sürdüğünü ifade eden Le, temelde siyasi kalmasının ve herhangi bir yasal bağlayıcılığı bulunmamasının deklarasyonu etkisiz kıldığını söyledi.
Yıl sonunda görevini devredecek Genel Sekreter Le, Pekin yönetiminin aksi yöndeki tavrına rağmen, tarafları kurallara uymaya siyasi değil yasal olarak zorlayacak uluslararası "davranış kuralları" belirlenmesi gerektiğine işaret etti. Le, "Bunu etkili kılmanın başka yolu yok." ifadelerini kullandı.
Dünyanın en önemli deniz güzergahlarından olan ve zengin hidrokarbon rezervlerine ev sahipliği yapan Güney Çin Denizi'nde Çin başta olmak üzere Filipinler, Vietnam, Malezya, Brunei ve Tayvan hak iddia ediyor.
Tüm denizyolu üzerinde tek başına hakimiyet iddia eden Çin, son yıllarda tartışmalı bazı ada ve kayalıklarda askeri tahkimatlar kurmaya başlamıştı.
Filipinler'in başvurusuyla 2016'da Uluslararası Tahkim Mahkemesi, Çin'in Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal zemini olmadığına karar vermişti.
Ağustos ayında ASEAN üyesi Brunei, Malezya, Filipinler ve Vietnam, Çin ile bölgedeki gerilimlerin düşürülmesi için davranış kuralları konusunda çerçeve anlaşmaya varılmasını kararlaştırmıştı.
Manila'da düzenlenen ASEAN Zirvesi'nde konuyu yeniden ele alan liderler, çerçeve anlaşmanın müzakere edilmesine karar verdi. Müzakerelerin mart ayında Vietnam'da başlaması planlanıyor.
Pekin, Güney Çin Denizi'nde "seyrüsefer serbestisi"ni koruyacak
Çin Başbakanı Li Keqiang, Filipinler'in başkenti Manila'da gerçekleştirilen bölgesel zirvede yaptığı konuşmada, Güney Çin Denizi'ndeki seyrüsefer ve üst geçiş serbestisini sonuna kadar koruyacaklarını ifade etti.
Li, Güney Çin Denizi'nde güvenliğin sağlanmasının tüm ülkelerden daha çok Çin için önemli olduğunu kaydederek, "Güney Çin Denizi'ndeki en büyük ülke Çin Halk Cumhuriyeti'dir. Ayrıca bu deniz yolunu kullanan başlıca ulus da biziz. Bu anlamda Çin bölgede barış, istikrar, güvenlik ve seyrüsefer serbestisinin korunması adına herkesten daha fazla çaba gösteriyor." şeklinde konuştu.
Vira Haber