Her yıl mayısta Akdeniz açıklarına giden Türk balıkçıları, Uluslararası Atlantik Orkinoslarını Koruma Komisyonu (ICCAT) tarafından belirlenen ülke kotası kadar orkinos avlıyor. Avlanan balıklar, ihracat öncesi büyütülmek üzere Ege Denizi'ndeki çiftliklere getiriliyor.
Ton balığı olarak da adlandırılan orkinoslar, sardalya, kolyoz ve uskumru ile besleniyor. Ağırlıkları 250-300 kiloyu bulan balıklar, aralık ayında Ege Denizi'ne gelen "fabrika gemilerde" işlenerek ihracat yolculuğuna çıkıyor.
Çoğunluğu Japonya'dan talep gören orkinoslar bu ülkenin geleneksel yemekleri suşi ve saşimi yapımında kullanılıyor.
"Cüsse olarak devasa balıklar olmasına rağmen narin yapılılar"
İzmir'in Karaburun ilçesi açıklarında kurulu orkinos çiftliğinin müdürü Hasan Yılmaz, AA muhabirine orkinosların büyük gırgır tekneleri ve özel ağlarla avlandığını anlattı.
Balıkların yaklaşık 1 ay süren zorlu yolculuk sonunda canlı bir şekilde çiftlikteki kafeslere aktarıldığını kaydeden Yılmaz, orkinos avcılığı ve besiciliğinde zorlukların hava şartlarından kaynaklandığını ifade etti.
Yılmaz, açık denizdeki avcılık sırasında gemilerin sert hava koşulları nedeniyle zaman zaman limanlara sığınmak zorunda kaldığını ifade ederek balıkların kafesler içinde getirilmesi sürecinde de soğuk, rüzgar ve dalgaların işleri zorlaştırdığını ifade etti.
Orkinosların ağırlık olarak 400 kiloya kadar ulaşabilen iri balıklar olduğuna dikkati çeken Yılmaz, "Cüsse olarak devasa balıklar olmasına rağmen çok narin yapılılar. Özellikle ağa takılmaları durumunda geri manevra yapamadıkları için yaralanma ve kayıplar olabilir. Bu nedenle ağlar düzenli olarak kontrol edilmeli, bakımları iyi yapılmalı." diye konuştu.
En çok talep Japonya, Güney Kore ve ABD'den
Türkiye Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı Sinan Kızıltan da orkinosun sektörün en fazla ihracat geliri elde edilen ürünlerinden olduğuna dikkati çekti.
Ocak - Eylül döneminde 1 milyar 198 milyon dolar olan su ürünleri ihracatında orkinosun 28 milyon dolarlık yer kapladığını aktaran Kızıltan, bu rakamın 2021 yılı Ocak - Eylül döneminde 20 milyon dolar olduğunu, bir yılda yüzde 40'lık yükseliş gerçekleştiğini kaydetti.
Kızıltan, orkinosa en çok Japonya, Güney Kore ve ABD'nin talep gösterdiğini ifade ederek, şöyle konuştu:
"Ocak-Eylül döneminde Japonya'ya 19 milyon 433 bin dolar, Güney Kore'ye 8 milyon 400 bin dolar, ABD'ye ise 75 bin dolarlık orkinos ihracatı yapıldı. Japonya'nın su ürünleri ithalatında ton balığı, karides, somon, alabalık, morina ve yengeç ithalatı toplamın yaklaşık üçte birini oluşturuyor. Japonya'nın geleneksel yemekleri olan suşi ve saşimide Türkiye'de yetişen orkinoslar kullanılıyor. İlk sırada Japonya gelmesine rağmen Güney Kore ve Amerika Birleşik Devletleri de önemli pazarlarımız arasındadır."