Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 2008 yılında tanınan Dünya Okyanus Günü her yıl küresel olarak 8 Haziran’da kutlanıyor. Dünya Okyanus Günü’nün amacı, yeryüzündeki yaşamın büyük ölçüde okyanuslara bağlı olduğuna dikkat çekmek ve insan eliyle yaratılan kirliliğin okyanuslar üzerindeki etkileri konusunda farkındalık oluşturmak.
Dünya Okyanus Günü nedeniyle değerlendirmelerde bulunan Mersin Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Cihat Lokmanoğlu açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
Okyanuslar, gezegenimizin asıl oksijen kaynaklarıdır. Soluduğumuz oksijenin yüzde 70’i, okyanuslardaki planktonlar ve denizel bitkiler sayesinde üretilmekte. Isıyı ve atmosfere yaydığımız karbondioksiti emen okyanuslar, iklimi düzenlediği gibi önemli bir gıda ve geçim kaynağı da aynı zamanda. Okyanuslar deniz ticaretine, turizme ve balıkçılığa katkısıyla ekonomiyi de desteklemekte.
Uzmanlar bugün, küresel ısınma, kirlilik, asit dengesindeki değişimler ve aşırı avlanma gibi nedenlerle okyanusların ciddi biçimde tehlike altında olduğunu belirtiyorlar. Maalesef bu tehlike artık gözle görülür boyutlara da ulaşmış durumda. Son dönemde Marmara Denizi’nde ortaya çıkan müsilaj sorunu bunun en somut örneği.
Birçok diğer nedenin yanı sıra, deniz kirliliğinin yüzde 80’inin karasal faaliyetlerden kaynaklandığı biliniyor. Denizlere boşaltılan arıtılmamış kanalizasyon ve endüstriyel atıklar ile plastikler denizlere ve okyanuslara ciddi şekilde zarar veriyor.
Deniz ve okyanusların yaşamlarımız üzerindeki önemine ve mevcut durumuna BM 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Programı’nda (UNDP) da yer verilmiştir. Programda üç milyar insanın geçinmek için denizlerdeki biyolojik çeşitliliğe bağımlı olduğu ancak günümüzde dünyadaki balık stoklarının yüzde 30’unun aşırı kullanıldığı için sürdürülebilir ürün vereceği düzeyin altına indiği, okyanusun her kilometre karesinde ortalama 13 bin parça plastik atık bulunduğu gibi dikkat çekici veriler yer alıyor.
Bilim insanları tarafından yayınlanan raporlarda, 8 milyon ton plastik atığın rüzgar, akıntı ve gelgitler vasıtasıyla okyanuslara taşındığı, okyanuslarda birisi Fransa’nın yüzölçümüne eşit olmak üzere 5 plastik adası oluştuğu ve her 5 balıktan 1’inin sindirim sisteminde plastik bulunduğu belirtiliyor. Kirlilik, denizlerdeki milyonlarca canlıya zarar verdiği gibi, geçimini denizlerden sağlayan balıkçıları da olumsuz etkiliyor.
Ortaya çıkan bu tablo, denizlerimiz devasa birer çöplüğe dönüşmeden, küresel düzeyde önlem almak gerektiği konusunda bizleri uyarıyor. Bu konuda en önemli sorumluluk elbette devletlere ve uluslararası organizasyonlara düşüyor olsa da kirlilikle mücadele ve farkındalık yaratma açısından toplumsal, yerel ve hatta bireysel olarak yapabileceklerimiz de oldukça değerli. Kirlilikle mücadele açısından güvenilir atık kullanım yöntemlerini yaygınlaştırmak ne derece önemliyse, bireysel olarak plastik kullanımı konusunda bilinçli olmak ve günlük yaşamda başta tek kullanımlıklar olmak üzere plastik ürünleri azaltmak da o derece önemli.
Mersin Deniz Ticaret Odası olarak, TURMEPA/Deniz Temiz Derneği iş birliğinde, kirlilikle mücadeleyi özendirmek amacıyla geçmiş yıllarda deniz ve kıyı dibi temizliği etkinlikleri gerçekleştirip, çocukları ve gençleri deniz temizliği konusunda bilinçlendirmek amacıyla verilen eğitim programlarının içerisinde yer almıştık. Odamız aynı zamanda, bölgemizde ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü öncülüğünde gündeme taşınan ve deniz ekosisteminin sağlığını ve denizel kaynakların sürdürülebilir kullanımını öngören Mavi Ekonomi yaklaşımının paydaşlarından ve destekleyicilerinden biridir. Mersin Deniz Ticaret Odası son olarak, yerel deniz ürünü türlerini korumak; bölgemizde temiz ve adil deniz ürünleri konusunda farkındalık yaratmak; eğitim yoluyla balıkçıları ekosistemin doğal koruyucuları haline getirmek hedefleriyle yol çıkan Slow Fish Mersin’in kurulmasında rol almıştır. Gönüllülük esasına dayanan bu oluşumun kurucu ekibi içinde Odamızın 3 temsilcisi bulunmaktadır.
Odamız, bundan sonraki süreçte de geleceğimizin bağlı olduğu denizlerin ve okyanusların korunması ve sürdürülebilir kullanımı konusunda verilen mücadelenin içerisinde aktif olarak yer alacaktır. Gelecek kuşaklara daha temiz bir deniz ve yaşanabilir bir dünya bırakabilme hedefine katkı sunmak her zaman önceliklerimiz arasında olacaktır.
Vira Haber