Türkiye ve KKTC Başbakanları tarafından “teati” yöntemiyle imzalanan 2016- 2018 Mali Protokolü, birçok alanda köklü reform içeriyor.
Bütçe disiplini ve kamuda istihdam yeni anlaşma ile yine sıkı bir program içerisinde devam edecek. Kamuya yapılacak istihdamlar hiçbir zaman, bir önceki yıl kamudan emekli olanların sayısını geçmeyecek.
Bakanlıklar ve dairelerin her hükümet kuruluşlunda isim ya da yer değişimine izin verilmeyecek şekilde yasal değişiklik yapılacak.
Özelleştirmeler ise, yeni protokolde net bir şekilde takvime bağlandı. Limanların tamamında özel sektör devreye girecek. Telefon ve haberleşme hizmetleri özelleştirilecek. Kıb- Tek’te ise, hizmetler ayrıştırılarak şirketleştirilecek. Türkiye’den kablo ile elektrik getirilmesi ise takvime bağlandı.
Bakanlık yapılarına müdahale
Her hükümet döneminde değişen bakanlık isimleri ve oradan oraya savrulan daireler, bundan böyle yasa ile sabitlenecek.
Atılacak adımın, bakanlıklar ve daireler arasındaki koordinasyonu güçlendirmesi hedefleniyor. “Bakanlıkların Kuruluş, Görev ve Yetkileri Yasalarının Çıkarılması” isimli yasa, Mart 2017’ye kadar çıkarılacak.
Yerel yönetimlerde yeniden yapılandırma
Yerel yönetimlerin güçlendirmesi ve daha güçlü faaliyet kapasitesi kazandırılması yeni protokolde de yerini aldı.
Belediyelerin nüfusunun beş binin üzerine çıkarılması amaçlanırken, bu da beraberinde şu anda 28 olan belediye sayısının azaltılması anlamına geliyor.
Belediyeler yasasında kapsamlı değişiklik işle birlikte, Belediye ölçeği genişletilerek belediye sayısı azaltılacak. Yasanın ilk yerel seçimde devrede olması öncelikli amaç.
Reel sektörü için üç adım
“Reel Sektörün Rekabet Gücünün ve Ekonomideki Payının Artırılması” altında 11 maddelik eylem planı oluşturuldu.
Buna göre, Aralık 2018’de sonlanacak takvimle, çeşitli alanlarda özel sektörün önü açılacak. Özelleştirmeleri de içerisinde barındıran 11 madde şöyle:
Eylem 1.Yüksek Öğretimde İyi Yönetişim Sağlanarak Hizmet Kalitesi Artırılacaktır.
Eylem 2. Ülkenin Turizm Potansiyeli Daha Etkin Değerlendirilecektir.
Eylem 3. Liman Otoritesi İle Liman Hizmetleri Birbirinden Ayrılacak; Limanlar Özel Sektör Tarafından Kamu – Özel İşbirliği Modeliyle İşletilecektir.
Eylem 4.Şehiriçi ve Şehirlerarası Toplu Taşımanın Yaygınlaştırılması Sağlanacaktır.
Eylem 5.Telekomünikasyon Dairesi Yeniden Yapılandırılacak, Telekomünikasyon Altyapısının İşletme Hakkı Devredilecektir.
Eylem 6.Yeterli Düzeyde ve Güvenilir Tarımsal Ürün ve Gıda Üretimini Rekabetçi Şartlarda Sağlayacak Bir Tarım Sektörü Oluşturulacaktır
Eylem 7.Enerji Sektöründe Politika Belirleyici, Düzenleyici, Denetleyici Bir Kurumsal Yapı Oluşturulacak ve Enerji Güvenliği İle Verimliliği Artırılacaktır.
Eylem 8.Sanayi Sektörünün Rekabet Edilebilirliği Artırılacaktır.
Eylem 9.İş ve Yatırım Yapmanın Önündeki Engeller Kaldırılacaktır.
Eylem 10.Bütüncül Bir Yatırım Teşvik Sistemi Oluşturulacaktır.
Eylem 11.Meslek Edindirmeye ve İstihdamın Artırılmasına Yönelik Çalışmalar Yapılacaktır.
Kıb-Tek için takvimlendirilmiş reformlar…
Yeni protokolün en çok tartışılacak noktalarından birisi de Kıb- Tek… Kıb- Tek’in enerji arzından sorumlu olması, enerji politikalarının ise farklı bir daire çatısı altında yürütülmesi planlanıyor.
Buna göre, en geç Ocak 2017’de Enerji sektörünün düzenlenmesi ve denetlenmesi amacıyla Enerji Dairesi kurulacak.
Ayrıca, Haziran 2017’ye kadar KIB-TEK üretim, iletim ve dağıtım fonksiyonlarına göre ayrıştırılarak üç ayrı şirket haline getirilecek yasal düzenlemeler yapılacak.
Kablo ile, denizaltından elektrik enerjisi getirilmesi de yeni protokol içerisinde yer aldı. Buna göre Elektrik dağıtım sisteminin işletme hakkı devri Aralık 2017’ye kadar yapılacak, kablo ile elektrik enerjisi getirilmesi için da hukuki, altyapı Eylül 2017’ye kadar tamamlanacak.
Reel sektör güçlendirilecek
Yeni protokolün bir diğer vaadi de özel sektöre yönelik reformlar. Ekonomi Bakanı Sunat Atun’un üzerinde çalışacağı yeni reformların en önemlisi bu yıl içerisinde Sanayi Strateji Belgesi’nin hazırlanması.
Markaların ve girişimciliğin desteklenmesi için gerekli yasal alt yapıların yanı sıra, organize sanayi bölgeleri için de “yerinden yönetim” prensibi öne çıkacak. Sanayi bölgeleri, o bölgelerde faaliyet gösterenler tarafından yönetilecek.
Tarımda köklü reform
Ciddi bütçe sıkıntıları ile boğuşan ve öngörülen teşvikler yanında, aldığı ürünleri dahi ödeyemeyen bir konumda bulunan tarım bakanlığı da ciddi reformların merkezi olacak.
Önemli bir bölümü 2016 yılı içerisinde yapılması düşünülen reformların en önemlisi 2017- 2020 dönemini kapsayacak tarım master planı…
Gıda ve yem güvenilirliği alanındaki yetkiler tek bir çatı altında ve Tarım Bakanlığı bünyesinde toplanırken, gıda ve yem güvenirliliğini teminat altına alan bir denetim sistemi öngörülüyor.
Hayvan hastalıklarıyla mücadele programı, Master Plan ve Strateji Belgesi doğrultusunda bir Tarımsal Destekleme Sistemi de vaat edilen reformlar arasında. Toprak Ürünleri Kurumu yapısı da en geç Mayıs 2017’ye kadar tamamen değiştirilecek.
Telekomünikasyon Dairesi’ne de özelleştirme
Raporda “özelle işbirliği” olarak yer alsa da, Telekomünikasyon Dairesi’nin özelleştirilmesi resmen ifade ediliyor.
Telekomünikasyon altyapısı ve hizmetleri ile ilgili, Haziran 2017’ye kadar işletme hakkı devri, yap-işlet-devret, hisse devri modellerinden birinin yaşam bulması imza altına alındı.
Limanlar özele devredilecek
Aralarında Girne antik limanı ve Girne eski limanın da yer aldığı birçok liman özelleştirme kapsamına alındı.
Buna göre, Mart 2018’e kadar Deniz Yolu Ulaşımında Liman Otoritesi ve Liman Hizmetleri birbirinden ayrılacaktır.
Mali protokol sonuna kadar yani Aralık 2018’e kadar Girne Turizm Limanının işletme hakkı, Mayıs 2018’e kadar Mağusa Yük Limanı işletme hakkı devredilecek.
Girne Antik Limanı ve bölgede kurulacak yeni yat limanlarının işletme devri de 2018’e kadar yapılacak.
Kaynak: Gündem Kıbrıs
www.ViraHaber.com