ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Japon şirketine ait kimyasal madde tankeri ‘Kokura Courageous’ ve Japon firmasına ait ‘Front Altair’ tankerlerine yönelik saldırıya ilişkin İran’ı suçladı. Pompeo, değerlendirmesinin istihbarata dayandığını savundu.
Tahran ise ABD’nin iddialarını kesin bir dille yalanladı. İran’ın Birleşmiş Milletler Misyonu’ndan gelen açıklamada, “İran, 13 Haziran’daki petrol tankeri olaylarıyla ilgili ABD’nin dayanaksız iddialarını kesin surette reddediyor ve bunu en güçlü şekilde kınıyor” ifadeleri yer aldı.
İran’dan gelen açıklamanın birkaç saat sonrasında bu sabaha karşı ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı, ‘Kokura Courageous’un gövgesinden mayın söken İranlı denizcileri gösterdiğini savunduğu bir video yayınladı.
Görüntülerde bir teknenin Japon firmasına ait tankere yanaştığı ve bir kişinin geminin gövdesinden bir obje çıkardığı görülüyor. İşte ABD bu nesnenin patlamamış bir mayın olduğunu öne sürerken, mayının ise İran Devrim Muhafızları tarafından söküldüğünü savundu.
Amerikan The New York Times gazetesi, son gelişmenin, dünya petrolünün üçte birinin taşındığı hayati geçit üzerinde yaşanabilecek potansiyel askeri çatışmaya yönelik endişeleri artırdığını yazdı.
ABD ordusunun yayınladığı görüntülerde gemide oluşan hasar (solda) ve muhtemel mayının söküldüğü nokta (sağda) görülüyor.
BM’DEN ÇOK SERT MESAJ
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Umman Körfezi'ndeki saldırıları kınadığını belirterek, “Eğer ortada dünyanın bedelini ödemeyeceği bir şey varsa o da Körfez bölgesindeki büyük bir çatışmadır” dedi.
Avrupa Birliği (AB), gelişmelere ilişkin “azami itidal” çağrısında bulundu. AB Komisyon Sözcüsü Maja Kocijancic, günlük basın brifinginde yaptığı açıklamada, “Bölgenin daha fazla istikrarsızlık doğurucu adıma ve tansiyona ihtiyacı yok. Bölgede provokasyonlardan kaçınılmalı. Bu nedenle, azami itidal çağrısında bulunuyoruz” diye konuştu.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, olayı gerilimi arttırıcı ve barış tehdit edici bir unsur olarak niteledi.
SUUDİ ARABİSTAN: TEDBİRLERİ ALACAĞIZ
Suudi Arabistan yönetimi, iki petrol tankerine yönelik saldırıyı kınadı. Suudi Arabistan Enerji Bakanı Halid Falih Suudi, ülkesinin bu tür terör saldırını kınadığını ve kara suları ile limanlarını korumak için gerekli tedbirleri alacağını vurguladı.
Saudi Aramco ile Enerji Bakanlığı’nın benzer terör saldırılarına karşı hazırlık seviyesini yükselttiğini kaydeden Falih, uluslararası topluma, uluslararası deniz ulaşımını koruma sorumluluğunu üstlenme çağrısı yaptı.
İRAN’DAN ZAMANLAMA VURGUSU
İran yakınlarında yaşanan olayda iki gemide bulunan toplam 44 mürettebat, Bahreyn’de konuşlu ABD Donanması’na ait 5. Filo tarafından kurtarıldı.
İran yönetimi, gemilerde yaşanan patlamanın hemen ardından zamanlamaya dikkat çekmişti.
Japonya Başbakanı Şinzo Abe, ABD ile İran arasındaki krizi çözmek için dün İran’ın dini lideri Ayetullah Hamaney ile görüştü.
Japon Başbakanı, önceki gün de Ortadoğu’da yaşanan gerilimin kazaen bir savaşa sebebiyet verebileceğini söylemişti.
ABD BÖLGEYE SAVAŞ GEMİSİ GÖNDERMİŞTİ
Geçen ay Hürmüz Boğazı’nda Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) açıklarında dört tankere saldırı düzenlenmişti.
ABD saldırıların sualtı mayınlarıyla gerçekleştirildiğini öne sürüp, İran’ı suçlamıştı. Tahran Yönetimi ise iddiaları yalanlamıştı.
Bu gelişmenin ardından mayıs ayı başında ABD bölgeye savaş gemileri ve savaş uçaklarını göndermişti.
Körfez'de neler yaşandı?
Perşembe sabahı ABD donanmasının 5. filosu, Umman Körfezi'nde iki ayrı petrol tankerinden gelen yardım çağrılarına yanıt verdiğini açıklamıştı.
Bölgesel yayın kuruluşları, Norveç'e ait Front Altair ve Japonya'ya ait Kokuka Courageous adlı gemilerde patlamalar meydana geldiğini ve yangın çıktığını aktardı. Gemilerin işletmecileri, iki geminin toplam 44 mürettebatının güvenli bir şekilde tahliye edildiğini söylemişti.
Üst düzey bir İranlı yetkili İran'ın patlamalarla bir ilgisi olmadığını söylemişti.
Olayın ardından Brent tipi petrolün ve Amerikan ham petrolü WTI'ın varil fiyatı yüzde 4,5'a yakın yükselmişti.
Fransız haber ajansı AFP'ye göre Katar'dan demir alan Marshall Adaları bandıralı gemiden 23 mürettebat, yangının ardından suya atladı ve bir İran donanması kurtarma gemisi tarafından kurtarıldı.
Panama bandıralı ve Singapur'dan Suudi Arabistan'a gitmekte olan diğer gemiden suya atlayan 21 kişinin de aynı şekilde kurtarıldığı bildiriliyor.
İran "kaza" sonrası mürettebatı kurtardığını açıkladı ancak bu bilgi henüz başka kaynaklarca doğrulanmadı.
Front Altair gemisini kiralayan Tayvan devlet petrol rafinerisi CPC Corp'un sözcüsü Wu I-fang, 75 bin ton petrol taşıyan geminin torpidoyla vurulduğundan şüphelendiklerini açıkladı.
Bölgede geçen ay Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) açıklarında 4 tankere saldırılar düzenlenmişti.
BAE saldırılardan adını açıklamadığı bir devleti sorumlu tutmuştu.
ABD ise su altı mayınları kullandığını öne sürdüğü İran'ı suçlamış, İran iddiaları reddetmişti. Tüm bu gelişmeler İran'ın ABD ve Körfez'deki ABD müttefikleriyle ilişkilerinde gerginliği artırmıştı.
ABD bunun üzerine Mayıs başında bölgeye savaş gemileri ve savaş uçakları göndermişti.
Vira Haber