İhracatçı, ocak ayındaki yüzde 9.8 oranındaki düşüşte ‘komşu’ etkisine dikkat çekiyor. Sınır komşular ve yakın çevre ülkelerdeki (Rusya, Ukrayna, Irak, Suriye, Mısır) siyasi karışıklık ve krizlerin; Türkiye’nin ihracatı artırmak için temel politikalarından biri olan ‘komşularla ticaret’ açılımını baltalıyor. Bazı birlik başkanlarına göre bu durum ‘parite kadar’ etkili oluyor. Ocak ayında Türkiye’nin ihracatı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 9.8 oranında gerilemiş, mücevher, fındık ve otomotiv dışındaki tüm sektörlerde kan kaybı yaşanmıştı. Kimya ve maden gibi önemli sektörlerde yüksek oranlı düşüşler olmuştu. Birliklerde bu düşüşün analizi önemli bir gündem. Bunun 'parite etkisi ve ağır kış koşullarına' bağlanmasının yetersiz olduğu görüşü var. İstanbul Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Başkanı Rıdvan Mertöz, “Genel düşüşün yarısı euro, yarısı da çevre ülkelerde yaşanan sorunlardan kaynaklandı” dedi. İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Başkanı Ali Kahyaoğlu, “Öncelikli sıkıntımız Çin’di. Suriye, Irak’ta sorunlar yaşadık” dedi. İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Murat Akyüz, “Bu düşüşün temel nedenleri arasında komşu ülkelerde yaşadığımız sıkıntılar da var” diye konuştu. Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Yönetim Kurulu Başkanı Namık Ekinci de komşulara dikkat çekerek, “İlk neden olarak, önemli pazar ülkelerdeki siyasi karışıklıkları söyleyebiliriz” dedi.
Birlik başkanları, ihracattaki düşüşün sürmesinden endişeli. Mart ayı gibi durumun biraz daha netleşeceği belirtiliyor.
'Hedeflerde revizyon gerekebilir'
Uludağ İhracatçı Birlikleri’nin Koordinatör Başkanı Orhan Sabuncu, “Otomotivde 2015 ihracat hedefini 1.25 parite beklentisi üzerinden belirledik ve parite kaynaklı 1.3 milyar dolarlık bir kayıp öngördük. Fakat 2015 ortalaması 1.16’lara kadar düştü. Parite yılı 1.20’lerin altında kapatırsa, ihracat kaybımız da doğal olarak artacaktır. Bu durumun devam etmesi halinde tüm sektörlerin 2015 hedefl erini revize etmeleri gündeme gelebilir. Türkiye toplam ihracatının yaklaşık yüzde 45’i euro ile yüzde 47’si dolarla. Dolayısıyla parite kaynaklı ihracat kaybının ağırlıklı olarak euro ile ihracat yapan sektörleri, genel olarak da tüm ihracatı olumsuz etkileyeceğini görebiliyoruz” dedi.
'Suriye ve Irak’ta sorunlar yaşadık'
Öncelikli sıkıntılarının daha önceÇin olduğunu anlatan İMİB Başkanı Ali Kahyaoğlu, Çin’in haricinde Suriye, Irak’ta da sorunlar yaşadıklarını kaydetti. Kahyaoğlu, "Son yaşadığımız düşüşleri şuna bağlıyorum. Edindiğim bilgiler, 2015’in sıkıntılı geçeceği yönündeydi. Bunu, dolar yükselmeden önce söylüyorlardı. Petrol düşüyor, cari açık kapanıyor derken dolar fırladı. Çin’e ocak ayı kaybımız yüzde 44. ABD’de yüzde 20 yine düşüş var. Genel bir düşüş görüyoruz pazarlarımızda. Şu anki gösterge, dünyada bir kriz var. Dünya kabuğuna çekiliyor görülüyor. Çin, ABD, Suudi Arabistan, Irak, İsrail, Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri, İngiltere, Avustralya, Katar, Libya’da ciddi bir düşüş var doğal taş ve madende. Rusya’nın kedi gibi sıkıştırılması da ülkeleri tedirgin ediyor diye düşünüyorum” şeklinde konuştu.
'Siyasi karışıklık talebi etkiliyor'
ÇİB Başkanı Namık Ekinci de geçen yıldan bu yana düşüş seyri yaşadıklarını belirtti. Ekinci, "İlk olarak, önemli pazarımız olan ülkelerdeki siyasi karışıklıklar neticesinde çeliğe olan talebin azaldığını söyleyebiliriz. Öte yandan ithalatçı ülkelerdeki haksız damping ve korunma önlemleri davaları da olumsuz etkiledi. Bir diğer neden Çin’in kural tanımaksızın teşvikli ve hileli yollara başvurarak yaptığı anormal düşük fiyatlı ihracat. Bazı vergi uygulamaları maliyetlerimizi artırıyor, rekabet şansımızı düşürüyor” diye konuştu.
'Kaybın yarısı çevredeki karışıklıktan'
İDDMİB Başkanı Rıdvan Mertöz de, “Bizim birliğin ihracatı yüzde 52 civarında euro ile yapıyoruz. Rusya’ya, Irak’a, Mısır’a da euro ile ihracat yapıyorduk. Çünkü euro daha istikrarlı ve güvenilirdi. Geçtiğimiz son 4 ayda euro çok ciddi anlamda etkiledi. Genel düşüşün yarısı euro, yarısı da çevre ülkelerde yaşanan sorunlardan kaynaklandı diyebilirim. Paritede düzelme olmazsa kayıplar sürecektir. Bizim sektörde AB ülkeleri Türkiye’yi tercih etmeye başladı. Genel olarak AB’de düşüş var ama bizim sektörde yok. Şubat ihracatımız geçen yıldan kötü olmayacak. Şok düşüşler hemen gerçekleştiği için önlem alacak fırsat olmuyor. 2015 yılı için yeni pazarlar çok önemli diyorduk. Biz de sektör olarak ABD’ye ve Afrika’ya açılmayı planlıyoruz” dedi.
'Çevre ülkelerde ciddi kayıp var'
İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Hikmet Tanrıverdi: “Düşüşün büyük kısmı parite kaynaklı. Bununla birlikte özellikle siyasal ve askeri gerilimin devam ettiği Rusya ve birlikte hareket eden ülkeler ile Irak’ta ciddi kayıplar var. Bu bölgede yaşanan olayların önemli etkisi bulunuyor. İhracatın gerilediği bölgelere baktığımızda Avrupa pazarında büyük bir düşüş görülmüyor. Avrupa Birliği’nde yüzde 7.5 olan ihracat kaybının Bağımsız Ülkeler Topluluğu’nda yüzde 25, Afrika’da yüzde 16, Ortadoğu’da ise yüzde 4.9 olduğunu görüyoruz.”
Kimyada miktar arttı, gelir azaldı
İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz, “Düşüşün temel nedenleri arasında komşu ülkelerde yaşadığımız sıkıntıların yanı sıra euro-dolar paritesi kaynaklı AB pazarındaki kayıplar var. Özellikle petrol hammaddesindeki düşüşler, petrol ile üretilen petrol türevlerinin fiyatlarını gerileme yönünde etkiliyor. 2014 yılının son 6 ayında bu etkiyi gözlemlemeye başlamıştık. Devam etmesini bekliyorduk. Ocak ihracatımız miktar bazında azalmadı. Geçen yıl 1.1 milyon tona karşılık bu yıl 1.4 milyon ton ihracat gerçekleştirdik. Yüzde 20’lik miktar artışına rağmen değerde yüzde 14’lük ihracat kaybı yaşıyoruz. Emtia fiyatlarındaki düşüş, döviz kurlarındaki istikrarsızlıklardan kaynakladı. Moral bozmak yersiz” ifadelerini kullandı.
virahaber.com