Son günlerde adından sıkça söz ettiren korona virüsü ve hastalığın devam eden sürecinde vakaların karantina altına alındığını biliyoruz. Şu an Çin Ve İtalya’da ülke çapında karantina ilan edildi. Peki karantina kelimesi nerden geliyor, geçmişte hangi vakalar karantina sürecindeydi?
KARANTİNA NEDİR?
Karantina kelimesinin anlamı; bulaşıcı bir hastalığa maruz kalan şüpheli durumdaki insan ve hayvanları, hastalığın en uzun kuluçka devresine eşit bir süre kimse ile temas ettirmemek yani bulaşmasını önlemek amacıyla alınan tedbir sürecidir.
İnsanlığın varoluşundan bu yana beri salgın hastalıklar yaşanmasına karşın bu kelime modern dile daha sonradan geçmiştir.
CÜZZAM
Tarihte karantina uygulandığını bildiğimiz ilk hastalık cüzzamdı. Pek çok kişinin ölümüne neden olan bu hastalık, vücutta yaralara ve şekil bozukluğuna yol açıyordu.
Bu durum ise yüzyıllar boyunca bu hastalığın kolay bulaştığı inancının kalıcı olmasına sebep oldu. Cüzzama neden olan bakteri bulununcaya dek, bu hastalık anlaşılmamaya ve doğal olarak da bu hastalıktan korkulmaya devam etti.
İnsanlar ise kendilerine hastalık bulaşmaması için mümkün olduğunca hasta insanlardan kaçıp, uzaklaşıyordu. Dönemin önemli hekimleri de hastalardan uzaklaşma tavsiyesinde bulunuyordu.
Karantina kelimesi o dönemlerde henüz telaffuz edilmiyordu.
VEBA
Karantinanın ortaya çıkışı ise 14. yüzyıl ortalarında Avrupa’yı sarsan veba salgını ile oldu.
1347’de güney Avrupa’ya ulaşan veba 1350’de hızla İngiltere, Almanya ve Rusya’ya yayıldı. Bu salgında Avrupa nüfusunun üçte birinin yok olduğu tahmin ediliyor.
Salgında yüz binlerce kişinin ölmesi, bulaşıcı hastalıklara karşı ciddi tedbirler alınmasına yol açtı. Bu tedbirleri örneklendirecek olursak;
Milano’da veba hastalığı olan herkesin şehirden çıkarılıp kırsal bölgeye götürülmesini, orada iyileşmelerinin veya ölmelerinin beklenmesi emredilmişti.
Akdeniz’in yoğun limanlarından biri olan Ragusa’da (Hırvatistan’ın Dubrovnik kenti) şehrin başhekimi Jacobo de Padua, tedavi için dışarıdan gelen yabancı hastalar için şehrin surları dışında bir alan oluşturulmasını tavsiye etmişti.
Bu tedbirler fazla etkili olmayınca yeni bir uygulamaya geçildi. Bu uygulamanın ismi ise “Terentino” idi. Buna göre, vebadan etkilenen bölgelerden kente giriş yapmak isteyenlerin 30 günlük bir yalıtıma alınması gerekiyordu.
Bu uygulamalar 80 yıl boyunca devam etti.
Venedik Cumhuriyeti 1423’te bu uygulamayı başlattı. Kentte hastalık belirtisi gösterenler küçük bir adaya gönderildi.
Lazaretto Vecchio adını verdikleri küçük bir adada tarihteki ilk yalıtılmış hastaneyi kurdular. Hastalık belirtilerini gösteren insanlar şehirden çıkarılıp, direkt adaya götürülüyor ve orada bırakılıyordu.
Limanlara yaklaşan gemilerde belirli bir bölgede 40 gün boyunca bekletiliyordu.
Böylece Venedik Cumhuriyeti, dünyadaki ilk karantina sistemini uygulamış oldu. Yalıtma işlemi süresinin 30 günden 40 güne çıkarılması nedeniyle de ‘Terentino’ ismi ‘Quarantino’ ile değişmiş oldu ve bu kelime de “Karantina” olarak dilimize geçti.
EBOLA
Ebola ilk olarak 1976 yılında Sudan'ın Nzara ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Yambuku kentlerinde eş zamanlı 2 salgına yol açmıştır. Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde görülen salgının Ebola Nehri yakınında bir köyde meydana geldiğinden hastalığa bu isim verilmiştir. Hastalığın henüz bir tedavisi bulunmamıştır. Ölüm oranı %90’dır.
KUDUZ
Kuduz hayvanlarının salyasında bulunur ve genellikle ısırma suretiyle bulaşır. Tabii konakçısı olan yarasanın, yağ dokusu ve tükürük bezinde bulunur. Bütün memelilerde koruyucu tedbirler alınmazsa hemen daima öldürücüdür.
Bugüne kadar belirtiler ortaya çıktıktan sonra kurtulan sadece altı vaka bildirilmiştir. Kurtulan hastanın bilinci kapatılmış ve 6 gün komada tutulmuştur. Tedavinin 10. gününde hasta gözlerini açmış, annesini tanımış, fakat konuşma ve yürüme gibi faaliyetleri bile yeniden öğrenmek zorunda kalmıştır.
Daha sonraki hastalara da aynı tedavi yöntemi uygulanmış, fakat başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Kuduz hastalığında ölüm özellikle solunum felci ile olur.
KORONAVİRÜS
2019 yılında Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan bu hastalık tün dünyaya hızlı bir şekilde yayılmaya devam ediyor. Şu anda birçok ülke kendi çapında karantina ilan etmiş durumda. Karantina süreci 14 gün sürmektedir. Henüz aşısı bulunamamıştır.
Vira Haber