Türkiye’de en çok tüketilen balık olan hamsinin geleceğini araştırmak için bilim insanları yine Karadeniz’e açıldı. ODTÜ’nün gemisiyle İğneada’dan Hopa’ya kadar tüm kıyı hattını tarayacak bilim ekibinden Doç. Dr. Ali Cemal Gücü, bu yıl çok fazla olan yavru hamsi popülasyonunun avcılardan korunması için önlemler alınması gerektiği uyarısında bulundu.
ODTÜ'nün gemisi ilk kez 2010 yılında denize açılmıştı
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın ilk kez 2010 yılında başlattığı “Ulusal Balıkçılık Veri Toplama Programı için Karadeniz’de Hamsi Stoklarının Akustik Yöntem ile Belirlenmesi ve Sürekli İzleme Modelinin Oluşturulması” projesi kapsamında ODTÜ’nün araştırma gemisi Karadeniz’e açıldı. ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Cemal Gücü’nün önderliğinde ki bilim insanları bakanlık adına hamsi stoklarını, göç yollarını, üreme ve yumurtlama boylarını ve iklimsel şartlardan nasıl etkilendiklerini araştıracak.
45 gün sürmesi planlanan bilimsel araştırma da akustik yöntemlerle hamsi sürüleri takip edilecek. ODTÜ’nün Bilim II adlı araştırma gemisiyle, İğneada’dan Hopa’ya kadar araştırma yapmayı planlayan bilim insanları hamsinin peşinde yaklaşık 6 bin kilometre gidecek.
"Doğanın bize hediyesidir hamsi"
Hamsi için 7. kez denize açıldıklarını söyleyen Doç. Dr. Ali Cemal Gücü, hamsinin yumurtlama alanlarında, su kirliliği, sıcaklık, tuzluluk, akıntı, oksijen seviyesi gibi etkenlerin izlerini araştıracaklarını belirtti. Işıkla avcılığın olumsuz etkilerini araştıracaklarını ve hamsinin yumurta bıraktığı alanları tarayacaklarını söyleyen Doç. D. Gücü, “Doğanın bize hediyesi olan hamsiyi gelecek kuşaklara bırakmak için çalışmalar yapıyoruz” dedi.
Palamut-hamsi arasındaki ilişki
Doç. Dr. Ali Cemal Gücü, “Palamudun bol olduğu sezonda hamsi az görülür. Palamudun hamsiyi yediği bilinir. Ama bu sezon yavru hamsi balık bolluğunu palamut bolluğuyla birleştirecek olursak olay tam tersi yönde. Hamsi ve palamut arasındaki dengeyi de araştıracağız” değerlendirmesini yaptı.
16 bin tekne balıkçılık yapıyor
Orta Doğu Akdeniz Üniversitesi’nin Bilim II gemisinde Doç. Dr. Gücü’nün yanı sıra deniz bilimci Dr. Meltem Ok, biyologlar Saba Başkır ve Batıkan Bilir ile balıkçılık uzmanları HASAN Pınar, Mertkan Tüer, Kazım Tutsak bulunuyor. Bilim insanları hamsi ve palamutla ilgili soru işaretlerine cevap arayacak. 2000 yılında hamsi 280.000 bin ton avlanırken, palamut 12 bin ton avlandı. 2015’te ise 193 bin ton hamsi, 5 bin ton palamut yakalandı. Türkiye denizlerinde toplam 16 bin tekne balıkçılık yapıyor.
2005’te avlanan hamsi miktarı 139 bin ton iken, palamut 71 bin tona çıktı. 2007’de ise hamsi zirve yaparak 385 bin tona ulaştı, palamut da beklendiği gibi 6 bin tona düştü. 2012’de hamsi 164 bin ton iken, palamut 36 bin tona yükseldi. 2014’te de 96 bin ton hamsi, 16 bin ton palamut avlandı.
Kaynak: Gökhan Karakaş / Milliyet