Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Sözen ile Ukrayna Deniz Biyolojisi Enstitüsü Deniz Memelileri Laboratuvarı'nda görev yapan Dr. Karina Vyshniakova tarafından Kozlu ilçe sahilinde yapılan incelemede, karaya vurmuş ölü yunustan doku örnekleri alınarak laboratuvara götürüldü.
Sözen, gazetecilere, Dr. Karina Vyshniakova'nın TÜBİTAK bursu ile bir yıllığına davet edildiğini ve çalışmaları aynı bölümde görev yaptıkları Doktor Öğretim Üyesi Olexiy Yanchukov ve doktora öğrencisi Nastassia Uludüz'ün de katıldığı bir ekiple yürüttüklerini ifade etti.
Yunus ölümlerinin artmasıyla konuyu araştırmaya karar verdiklerini ve Dr. Vyshniakova ile 4 gün önce çalışmalara başladıklarını belirten Sözen, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle ülkesindeki Araştırma Merkezi şu an kapalı olan ve savaş nedeniyle ülkesine dönemeyen Dr. Vyshniakova ile 12 ay boyunca beraber çalışacaklarını dile getirdi.
Sözen, şu ana kadar 3-4 yunus bulduklarını anlatarak, şöyle devam etti:
"Bununla ilgili yerinde tespitlerimizi ve ölçümlerimizi yaptık. Aynı zamanda hayvanlardan dokular almamız gerekiyordu. Bundan sonra bu dokularla ileri düzeyde çalışmalarımız laboratuvarlarda devam edecek. Aynı zamanda hayvanın kulak kemiklerini alıyoruz ki bir öngörümüz, Karadeniz'de devam eden savaştaki gemilerin denizdeki yoğun sonar ve radar sinyalleri nedeniyle kulaklarının zarar görmüş olabileceği. Kulaklarının zarar görmesi nedeniyle yön duygularını kaybedebilecekleri için karaya vurmuş olabileceği. Karadeniz'deki yunus ölümlerinin sebebinin önemli bir nedeni olarak, balık avlanmaları sırasında ağlara takılması ve hedef olmamalarına rağmen boğulma nedeniyle kayıpların yaşanması."
Yunusların ağlara takıldıklarında kurtulamadıkları takdirde boğulup öldüklerini aktaran Sözen, "Ağlar çekildiği zaman ticari bir değeri olmadığı için yunus ölüleri denize bırakılıyorlar. Bu şekilde bir ölüm varsa aldığımız akciğer örnekleri ile de bunu ortaya koyacağız." diye konuştu.
"Karadeniz’deki askeri gemilerin ve denizaltıların sonar ve radarlarının akustik travma oluşturması mümkün olabilir"
Dr. Karina Vyshniakova da çalışma ve bilimsel ilgisinin ana kısmını Karadeniz yunusları, memeli deniz hayvanları oluşturduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:
"Şimdi bir yıllık bir proje için Türkiye'de çalışıyorum ve Karadeniz'deki deniz memelilerinin popülasyon biyolojisine de odaklandık. Bu yüzden canlı hayvanlar üzerine çalışıyoruz, hayvanların bolluklarını tahmin etmek için hat transekt yöntemiyle sayımlarını yapıyoruz ve fotoğraftan tanımlama teknikleri uyguluyoruz. Hayvanların az veya çok miktarını, ara türler arasındaki etkileşimleri, göçlerini, bazı davranışları gibi özellikleri belirlemeye çalışacağız."
"Şu an Karadeniz'deki askeri faaliyetten dolayı Karadeniz'deki savaş gemilerinin akustik travma oluşturması mümkün olabilir." diyen Vyshniakova, "Zira bu tarz faaliyetlerin bir payı olabilir. Yunuslar akustik sinyalleri yaşam alanlarında yer belirlemek ve av bulmak için kullanıyorlar. Bu yüzden eğer yunuslar akustik travma geçirirlerse bu durumun onlar için çok ciddi zararları olur. Ve belki de ölüm sebebi bu olabilir. Her zamanki gibi genetik analizler için ve diğer bazı analizler için de örnekler topluyoruz." şeklinde konuştu.