Yaşar ÖZER / Vira Haber
Yerli balık türlerini yok eden “İsrail Sazanı”nın (carassius gibelio) gündeme gelmesinin ardından bu balık türüyle ilgili yeni iddialar ortaya atıldı. Medyada İsrail sazanı istilasının yerli balık türlerini yok etmeye yönelik bir tasarı olduğuna yönelik haberler yer aldı. Olta Balıkçılığı Federasyonu Başkanı İsmail Atalay ise, İsrail Sazanı ile ilgili "yerli balık türlerini yok etmek için bilinçli olarak aşılandı" şeklindeki iddiaların gerçeği yansıtmadığını söyledi. “Bu kesinlikle doğru bir bilgi değildir veya bunu kanıtlamak mümkün değildir” diyen Atalay, “Bu balık türü ülkemizde uzun yıllardır yaşamaktadır. Bu balık türünün yayılımının ana nedeni bilinçsiz taşınmasıdır. Kurumların bilerek bu balığı aşıladığına inanmıyorum” diye konuştu.
“DİĞER İÇ SULARA ULAŞMASI ÖNLENMELİ”
Olta Balıkçılığı Federasyonu Başkanı İsmail Atalay, İsrail sazanları ile mücadele hususunda öncelikle, balık stok tespit çalışmalarının yapılması gerektiğini belirtti. Bu çalışmaların belli bir habitata ait balıkçılık uygulamalarının planlanabilmesi için öncelikli olarak ortaya konması gerektiğini ifade eden Atalay, “Burada amaç; ortamdaki balık tür çeşitliliğini, bolluklarını belirlemek ve çalışılan bölge habitatının karşılaştığı sorunlara ait çözüm yollarının ortaya konulmasıdır. Habitatların kendilerine özgü problemleri olabileceği gibi benzer problemlere sahip olanları da bulunabilir. Burada yapılması gereken, her bölgenin kendi biyolojik dengesi içinde problemlerinin ele alınmasıdır” diye konuştu.
İsrail sazanları ile mücadeledeki en önemli unsurun ise bu balık türlerinin diğer iç sulara ulaşmasının önlenmesi olacağını kaydeden Atalay, “Bu konuda yoğun bir bilgilendirme çalışması yapılmalı ve bu türlerin bulunduğu sular bilimsel olarak tek tek belirlenerek, bu türlerden arındırılmalıdır. Bu konuda özellikle ülkemizde balıklandırma çalışması yapan kurumlara büyük görevler düşmektedir” dedi.
EKONOMİK DEĞERİ NEDEN YOK?
İsrail Sazanları, akarsularda yaygınlaşıp yerli balık türlerini tehdit etmesinin yanı sıra balıkçılar için de büyük sorun teşkil ediyor. Konu hakkında konuşan İsmail Atalay, İsrail Sazanı’nın ekonomik değerinin olmamasının iki nedeni bulunduğunu ifade etti. Atalay, bu balık türünün, çok kılçıklı olması ve vücudunda büyük oranda su barındırması yüzünden ekonomik anlamda değer bulmadığını söyledi. Söz konusu tür, çok kılçıklı bir yapısı olması, etinin lezzetsiz olması ve yüksek miktarda su içermesi sebebiyle tüketilmesi tercih edilmiyor. Bu sebeple hem ekonomik anlamda bir değeri olmayan İsrail sazanları aynı zamanda yerli balık türlerini de yok ederek balıkçılık sektörünü tehdit ediyor.
İSRAİL SAZANI YAKLAŞIK 15 KAT FAZLA ÜRÜYOR
İsrail Sazanı’nın, diğer balık ırklarıyla çiftleştirilerek çeşitlendirildiğini ifade eden Ege Üniversitesi (EÜ) Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Balıklı ise, “Çeşitlendirilen İsrail Sazanı türü balıklar, zamanla Avrupa’daki çeşitli akarsu ve göllere bulaştı” dedi. İsrail Sazanı’nın farklı ve baskın bir üreme aktivitesi gerçekleştirdiğine dikkat çeken Prof. Dr. Süleyman Balıklı, sazan balığının yılda bir kez 300 bin yavru ürettiğini, İsrail Sazanı’nın ise yılda 8 kez ve her üremede yaklaşık 700 bin yavru meydana getirdiğini belirtti.
Yapılacak bilimsel çalışmalarla bu balık türünün dişisinin kısırlaştırabileceğini belirten Balıklı, “Ekonomik değeri olmayan bu istilacı balık türünün yok edilmesi için bilimsel çalışma yapılması gerek. Tek mücadele yöntemi bu. Aksi takdirde diğer tüm balık ırkları kısa süre içerisinde yok olur” diye konuştu.
GÖLLERİMİZ BALIKSIZLAŞABİLİR
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nazmi Polat da, İsrail Sazanı’nın girdiği akarsuda hızlı adaptasyon sağlayarak, hakim tür olabileceğini belirtti. Polat, böyle sürerse gelecekte göllerin balıksızlaşacağını ve balık türlerinin yok olacağını öne sürdü. Polat, “Bu istilacı balık kontrolsüz şekilde göl ve göletlere bırakıldı ya da dolaylı olarak geldi. Bu balık, göllerin ekolojik gelişimi ve tür çeşitliliğinin devamı için çok büyük bir tehdit. Bunu bir an önce durdurmak lazım" diye konuştu.
“İLK ÇALIŞMA UŞAK’TA YAPILDI”
Olta Balıkçılığı Federasyonu Başkanı İsmail Atalay, Türkiye’de İsrail Sazanı adı verilen Carassius Gibelio türü istilacı balıklar ile ilgili ilk mücadele projesinin, merkezi Uşak’ta bulunan Olta Balıkçılığı Federasyonu tarafından gerçekleştirildiğini söyledi. Pilot alan olarak Uşak Eşme Üçpınarlar Göleti’nde 2009 yılında başlatılan çalışmanın 4 yıl sürdüğünü ifade eden Atalay, “Çalışma Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi tarafından teknik olarak desteklendi ve takip edildi. Prof. Dr. Hasan Musa Sarı başkanlığındaki proje ilk etapta tür ve stok tespit çalışması ile başladı ve bu çalışmayı takiben 3 yıl boyunca yarışmalar ile desteklenerek göldeki istilacı türler üreme dönemlerine yakın yakalanarak stoktan çekildi ve gölet sazan türü balıklar ile balıklandırılarak ekonomik değeri olan türlerin çoğalması sağlandı. İl yarışmamızda yarışmanın teknik kontrolünü ise Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinden Doç. Dr. Hasan Musa Sarı başkanlığındaki 10 kişilik bir uzman grubu yaptı” diye konuştu. Yarışmanın sonunda toplamda 6.200’den fazla İsrail Sazanı adı verilen Carrasius Gibeli yakalandığını belirten Atalay, yakalanan toplam balık miktarını ise 4.846 kg olduğunu söyledi.
CARASSIUS GIBELIO (İSRAİL SAZANI)
Carassius türü balıklar, gri rengi nedeniyle sazandan güçlükle ayırt edilebiliyor. Erken yaşta üremeye başlayan Carassius’un boyu, 80 santimetreye ulaşabiliyor. Her türlü iklim şartına dayanıklı olup, oksijensiz ortamda hayatta kalabilen İsrail Sazanı, tuzlu suda bir süre yaşayabiliyor. Carassius, aşırı yavrulamayla, erkeğinin diğer balık türlerinin dişilerini kısırlaştırabilmesi nedeniyle baskın ırk haline geliyor. Vücudunda binlerce kılçık barındıran İsrail Sazanı'nın eti lezzetsiz ve yüksek miktarda su barındırıyor.
ViraHaber.com