İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) İzmir Şubesi meclis salonunda gerçekleştirilen panelde konuşmacı olarak Yaşar Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Pervin Ersoy Ataç ile Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Arş. Gör. Dr. Duygu Şahan yer aldı.
PAYDAŞLAR KOORDİNASYONU
Afet planlaması ve afet anındaki yönetiminin büyük önem taşıdığına dikkat çeken Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Arş. Gör. Dr. Duygu Şahan, “Afette öncelik zararın azaltılması olmalıdır. Bütün süreçlerin planlaması yapılmalıdır. Birinci aşama planlamadır. İkinci aşama hazırlıktır. Hazırlık aşaması, afet olduğunda etkin ve yerinde müdahale için bütün süreçlerin planlanması ve stratejilerin geliştirilmesini içeriyor. Bunlardan kastımız nedir? Toplumun bilinçlendirilmesi, eğitimlerin ve panellerin düzenlenmesi, afet planlanmasının yapılması ve gerekli tedariklerin stoklanması gibi süreçleri içeriyor. Asıl afet ne zaman ki gerçekleşti, ortaya müdahale aşaması çıkıyor. İnsan lojistiğinin en önemli ve kritik olduğu nokta burası. Daha sonra ise iyileştirme aşaması geliyor. Bu aşama ise, afetten etkilenen kişilerin ve bölgenin, olabilecek en hızlı şekilde normal yaşantılarına geri dönmesini sağlamak için yapılan çalışmaları içeriyor. Bunlar yeniden okulların açılması olabilir, deprem konutlarının inşası olabilir. İnsani yardım lojistiğinin en önemli özelliği nedir? Lojistik hep kârı, etkinlik, verimliliği amaçlayan bir alan. Ancak insani yardım lojistiğine baktığımızda tam tersi. Çok farklı bir alandan bahsediyoruz. Kesinlikle kâr amacı gütmeyen, çok farklı aktörlerin işin içinde olduğu çok başka bir alandan bahsediyoruz. Çok yeni bir alan. Lojistik şirketleri, ordu, sivil toplum kuruluşları ve diğer paydaşlar arasında ciddi bir koordinasyon olması gerekir” dedi.
YÜZDE 80 LOJİSTİK
Afet yardımlarının yüzde 80’inin lojistikten oluştuğuna vurgu yapan Yaşar Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Pervin Ersoy Ataç, “Bu nedenle, afetlerde daha şeffaf, verimli ve etkili lojistik işlemleri ve tedarik zinciri yönetimi sadece hayat kurtarmakla kalmaz, aynı zamanda doğal ve insan kaynaklı afetlere daha iyi hazırlık sağlar. Bölge analizi, Afet görülme sıklığı, Demografik Yapı, İşbirliği Yapılacak Kurum ve Kuruluşlar, Eğitim, Tedarikçilerle anlaşmalar, Lojistik firmalarının tespiti, Güzargah-alternatifler – alternatif araçların planlanması, Bilgi Teknolojilerinden yararlanma aşamaları afet öncesinde planlanmalıdır. Anında Müdahale Aşaması; afet olduktan hemen sonraki aşamadır. Bu evrede en önemli nokta afet bölgesine hızlı ve doğru şekilde yanıt verilmesini sağlamaktır. Afet öncesi aşamadaki senaryolar ne kadar iyi ise bu aşama o kadar iyi yönetilebilir. (talep yönetimi, tedarik yönetimi ve dağıtım, ürün etiketi (gıda kırmızı, giysi mavi). İyileştirme aşaması afet meydana geldikten ve ilk müdahaleler yapıldıktan sonra uzun dönemli rehabilitasyon süreci olarak tanımlanabilir” diye konuştu.
Panelde şu öneriler gündeme getirildi.
*İlçe bazlı planlar ilçeyi bekleyen afetler (geçmişte nasıl afetler yaşandı, sonuçları ne oldu iyi değerlendirilmeli)
*İlçelerin demografik yapıları incelenmeli (yapıya uygun planlar ve ihtiyaçlar listelenmeli)
*Bir afet olduğunda en temel sorunumuz trafik – ihtiyaç bölgesine zamanında ulaşamama
*Alternatif yollar ve bu yollara uygun araçlar planlanmalı
*Karayolu ile ulaşımın olmadığı durumlarda kullanılabilecek alternatif çözümler
*İzmir için kendi bölgemize özgü ilçe bazlı bir afet planımızın hazırlanması ve bu süreçte görev alacak kişilerin belli olması, ihtiyaç durumunda bu sürecin tek bir kanaldan yürütülmesi afet bölgesi ile merkez arasındaki bilgi akışının tek bir kanaldan yapılması hem süreci hızlandırır hem de bu süreçte yaşadığımız en büyük sorunlardan biri olan neyin ihtiyaç olduğu ne kadar ve nereye gibi belirsizlik durumları azaltılabilir
*Bu süreçte herkes yardımcı olmak istiyor herkes görev almak istiyor afet durumunda kimin nasıl davranması gerektiği belirli aralıklarla kişilere hatırlatılmalı… Ortak stok kontrol sistemleri kurulabilir.
*Her afet bizler için bir ders, iyi yapılanlar yapılamayanlar her afet için raporlanmalı ve oluşabilecek diğer bir afet için yol haritası olmalı. Olan olumsuzluklardan ders çıkarmayı bilmemiz gerekir.
*Planların süreçleri, görev alacak kişilerin listesi, bu kişilerin görev tanımları güncellenmeli, kişilerin görev alacağı durumlarda en az 2 alternatiflerinin olması ve bu kişilerinde aynı yetkinlikte olması benzer eğitimlere periyodik olarak katılmaları sağlanmalı.