Birleşmiş Milletler İklim Konferanslarının 25.’si bugün İspanya’nın başkenti Madrid’de başladı. İki hafta boyunca devam edecek zirvenin hedefleri arasında küresel sıcaklık artışının 2 derecenin olabildiğince altında tutulması yer alıyor.
Şili'de yapılması planlanan ancak eylemler nedeniyle Madrid'e alınan COP25'in açılış konuşmasını konferansın başkanlığını yürüten Şili Çevre Bakanı Carolina Schmidt yaptı.
Schmidt, "Şili'de ve dünyada çevresel ve sosyal krizler yaşıyoruz. Bunları çözmek için toplum olarak bizi birleştiren değerlere dönmemiz gerekiyor. 'Harekete geçme zamanı' aslında bir slogan değil, ekonomik, sosyal ve aynı zamanda ahlaki sorumluluğu olan bir gereklilik" diye konuştu.
Dünya liderlerine bir çağrı yapan Schmidt, “Bunu görmek istemeyenler tarihin yanlış tarafında yer alacaklar” dedi.
‘Geri dönüşü olmayan nokta uzakta değil’
Schmidt’in ardından bir konuşma yapan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de küresel ısınmanın geri döndürülemez bir noktaya yaklaştığına dikkati çekerek, “Geri dönüşü olmayan nokta uzakta değil, üzerimizden geçmek üzere. Doğaya karşı savaşımızın durması gerekiyor. İklim değişikliğine bağlı hava kirliliği 7 milyon insanın hayatına mal oldu. İnsanlık doğaya karşı savaştı, şimdi karşı saldırı altında” ifadelerini kullandı.
Guterres, küresel sıcaklıklar ve deniz seviyesindeki artışların son beş yılda rekor kırdığı, okyanusların asitlendiği, buzulların eridiği, karasal ve deniz çeşitliliğinin tehdit altında olduğu, kuraklığın ve doğal afetlerin alarm verecek bir hızla arttığının altını çizdi.
Gündemde neler var?
Birleşmiş Milletler (BM) İklim Konferansı (COP 25) dünya liderlerinin katılımıyla İspanya'nın başkenti Madrid'de başladı. 13 Aralık tarihlerine kadar devam edecek olan zirvede 2015 Paris Antlaşması'nda alınan "karbondioksit salınımının düşürülmesi kararının" eylem planı masaya yatırılacak.
Kuralları BM tarafından belirlenen 156 sayfalık anlaşmanın eylem planının öncelikli hedefi, küresel karbon salınımında sera etkisinin 2 dereceden 1.5 dereceye düşürülmesi.
COP 25 zirvesinin Şili'nin başkenti Santiago'da düzenlenmesi düşünülüyordu ancak ülkede baş gösteren protesto gösterileri nedeniyle konferansların Madrid'de yapılması kararlaştırılmıştı. Bir önceki iklim zirvesi COP 24 ise 2018 Aralık'ında Polonya'nın Katowice şehrinde gerçekleşti.
Paris İklim Antlaşması sözleri tutuldu mu?
Uluslararası Ekoloji Fonu (FEU) raporlarına göre 2015 Paris Antlaşması'na imza atan 184 ülkeden 136'sının, istenilen karbon salınımı değerinin üzerinde kirlilik yarattığı belirtiliyor. Aralarında Türkiye ve Rusya'nın da bulunduğu 10 ülke henüz karbon salınımı konusunda gerekli verileri paylaşmadı.
Ülkelerin açıkladığı rakamlar doğrultusunda FEU raporu, sadece İsviçre, Norveç, Ukrayna ve 28 Avrupa Birliği ülkesinin istenilen düzeyde karbon salınımı hedeflediğini ortaya koyuyor.
Uluslararası Ekoloji Fonu (FEU)
FEU'nun raporuna göre dünya ülkelerinin yüzde 75'i 2020 ile 2030 arasında hedeflenen karbon salınımı değerlerinden uzak.
Dünyayı en çok kirleten ülkeler ne durumda?
2017 yılı emisyon değerlerine göre Dünya'da küresel ısınmaya en çok etki eden ülkeler Çin (yüzde 29.34), ABD (13.77), Avrupa Birliği ülkeleri (9.57), Hindistan (6.62), Rusya (4.76) ve Japonya (3.56).
Bu ülkelerden ABD, Paris İklim Antlaşması'ndan resmi olarak çıktığını açıklamıştı. Rusya ise emisyon oranını azaltma konusunda BM'ye henüz bir plan sunmadı.
Hindistan, 2005 yılındaki emisyon değerlerini 2030'a kadar yüzde 35 oranında azaltacağını öngörürken, ülkede yapılan sürdürülebilir ve yeşil enerjiye geçiş çalışmalarıyla bu hedefi yakalayacağı düşünülüyor.
Paris Antlaşması'nın öngördüğü değerlere 1.5 derece emisyon oranına şu andaki değerlere bakıldığında uyan iki ülke bulunuyor. Bunlar Fas ve Gambiya. Bunun yanında 2 derecenin altında emisyon salınımı yapan Bhutan, Kosta Rika, Etiyopya, Hinditan ve Filipinler de istenilen hedeflere yaklaşan diğer ülkeler.
Türkiye, Rusya, Suudi Arabistan ve ABD gibi ülkelerin artı 4 derece karbon salınımı yaptığı düşünülüyor ve listelerde Dünya'yı en çok kirleten ülkeler arasında kritik konumda yer alıyorlar.
Dünya son birkaç yıldır sürekli ısınıyor
Şu andaki rakamlar dünya ülkelerinin yüzde 75'inin 2020 ile 2030 arasında hedeflenen değerlerden uzak olduğunu gösteriyor.
Dünya Meteoroloji Örgütü'nün (World Meteorological Organization-WMO) yaptığı son araştırma sonuçları alınan önlemlere rağmen atmosfere karışan sera gazlarının son birkaç senede artış gösterdiğini ortaya koyuyor.
Buna göre 2018 yılında fosil yakıtlar her 1 milyon molekülde 407.8 karbondioksit parçacığının atmosfere karışmasına sebep oldu. WMO bu oranı 2017'de ortalama 405.5 olarak açıklamıştı.
Bu oran 2015'te milyonda 400'ü geçince bilim insanları uyarıda bulunmuş ve uluslararası bir iklim anlaşması yapılması için çalışmalar hızlanarak Paris İklim Antlaşması hazırlanmıştı.
Thunberg, okyanusu aşarak geliyor
Öte yandan Madrid'de COP25'e katılacağını açıklayan 16 yaşındaki İsveçli iklim aktivisti Greta Thunberg'in Atlantik Okyanusu'nu katamaran ile geçerek yarın Portekiz'in Lizbon Limanı'na ulaşacağı belirtildi.
Thunberg'in Lizbon Belediye Başkanı Fernando Medina tarafından karşılanacağı açıklandı.
Vira Haber