1 Eylül’de açılan av sezonuyla birlikte en bol yakalanan balık olan hamsi, balıkçıların yüzünü güldürürken, Büyükşehirler de kilosu 3-5 TL’ye, Karadeniz kıyısındaki şehirlerde ise 1 TL’ye satılabiliyor. Fiyatıyla herkesin alabileceği balık ünvanını koruyan hamsinin yem ve un fabrikalarına götürülen fazlası ise nakledilirken çevre kirliliğine yol açıyor. Karadeniz’in en işlek balıkçı limanlarından olan Samsun Yakakent’te hamsi atıklarının oluşturduğu kirlilik deniz yüzeyinde çamur tabakası oluşturdu.
Karadeniz’de yüksek miktarda avlanan hamsi balığının çevredeki illere ve fabrikalara dağıtımının yapıldığı Samsun Yakakent Limanı’nın çevresindeki deniz suyu kirlilikle mücadele ediyor. Balık tezgahlarında tüketilmek üzere gönderilen hamsinin fazlası, 7adet su ürünleri üretimi yapan işletmeye gönderilmek üzere Yakakent Limanı’nda toplanıyor. Orkinos, levrek ve çupra gibi balık çiftliklerine yem yapılması ya da kanatlı hayvanlara küspe için fabrikalara sevk edilecek tonlarca balık, Yakakent Limanı’na teknelerle getiriliyor. Teknelerin güverte ya da ambarlarındaki hamsi balıkları, fisboom adı verlen bir su pompası ile kamyonların kasalarındaki metal tanklara basılıyor. Tekneden alınan balığı deniz suyuyla birlikte tanklara aktaran fishboomun ardından tanklar doluyor. Tank dolarken tonlarca hamsi kendi ağırlığında ezilerek alta çökerken tankın içindeki suya kan ve yağ bırakıyor Tankın içinde biriken deniz suyu belli bir seviyeye geldiğinde ise vanalar açılarak atık su önce rıhtıma ve oradan da denize boşaltılıyor.
Denize bırakılan pis su nedeniyle yüzeyde kalın bir çamur tabakası oluşurken, yüzeyde çamurun yarattığı asit ve kan kokusu, çevredeki herkesi rahatsız ediyor. Hamsi atıklarından oluşan çamur tabakası Yakakent Limanı’nın duvarlarına ve kumsaldaki çakıl taşlarına ulaştığında sarı renge bürünürken, liman içinde hiçbir canlının yaşamasına izin vermiyor. Birkaç yıl öncesine kadar limanın içinde her tür balığın yanı sıra, karides, deniz atı, deniz iğnesi gibi canlıları görüldüğünü söyleyen Yakakent Doğa Deniz ve Amatör Balıkçılık Derneği Başkanı Hüseyin Alpegemen, önlem alınması için Çevre Bakanlığı’na ve kaymakamlığa başvurduklarını belirtti. Alpegemen, “Çamura bulanan balıkların kendilerini karaya attıkların görüyoruz. Hamsi balığı çok çıkınca fabrikalar 24 saat çalıştıklarından büyük yoğunluk yaşanıyor. Güneş altında bekletilen hamsiler tanka aktarılırken eziliyor ve atıkları denize bırakılıyor. Sudaki oksijen miktarının azalmasıyla pek çok canlının öldüğünü belirledik. Aynı zamanda fabrikalarda işlenirken bacalardan çıkan gazda çevreyi kirletiyor. Öncelikle fishboom yani balık basıcı cihaz yerine başka yöntemlerle balıkların aktarılması gerekiyor” dedi.
GÖKHAN KARAKAŞ Milliyet Gazetesi