Global Liman İşletmeleri’nin Karaköy’deki genel merkez binası, Galataport projesinin tam karşısında....
Bilindiği gibi Galataport’un ilk ihalesini Global-Ofer ortaklığı almış, ihale iptal edilmiş, 2013’te ise Doğuş ve Bilgili ortaklığı projeyi üstlenmişti. Global Ports Holding CEO’su Emre Sayın, tamamlanınca projenin kruvaziyer gemileri için bir ziyaret limanı haline geleceğini söyledi. Peki İstanbul’a ziyaret yetecek mi? Emre Sayın, “Biz Türkiye’den çıkıp dünyada alanında lider olmuş bir liman işletmecisiyiz. İstanbul’a 2020’den önce bir kruvaziyer gemisi gelmeyecek gibi görünüyor. Ancak bu şehre bir ana Kruvaziyer limanı yapılması şart” diyor.
Türkiye’ye bugün en çok Kruvaziyer gemisinin geldiği liman olan Kuşadası’nı Global işletiyor. Sayın, “Orada bile rakamlar çok düşmüştü, şimdi iyi haberler var, artış görüyoruz” bilgisi veriyor. 2019’da iki Amerikan şirketi Kuşadası’na, bir İtalyan cruise devi de Antalya limanlarına geleceğini bildirmiş. Emre Sayın, bu hareketin İstanbul’a daha geç yansıyacağını düşünüyor. Kruvaziyer limanları arasında bir sinerji olduğunu ve bunu değerlendirmek istediklerini vurgulayan Sayın, “Bizim bir hayalimiz var. Biz İstanbul’un dünyanın en büyük kruvaziyer gemisi merkezi olacağını, böyle bir limanı olabileceğini düşünüyoruz” diyor. Ama bunun için İstanbul’da bir ana liman olması gerekiyor. Gemilerin seyahate başladığı ve geri geldiği bir limandan bahsediyor Sayın... Bu yolda havalimanı bağlantılarının öneminin altını çiziyor. Turistler İstanbul’un yeni havalimanına uçacak, İstanbul’daki yeni limanda bekleyen kruvaziyer gemisine binip seyahatine start verecek... Pek çok global liman işletmecisinin hayali olan Küba limanını almayı başararak dikkatleri üzerine çeken şirket, İstanbul’a dair hayalini gerçekleştirmek için çalışmalara başlamış bile...
-İstanbul’da yeni havalimanının kruvaziyer turizmine nasıl bir etkisi olacak?
Avrupa’da hem bu kadar cazip hem bu kadar büyük su kenarında başka bir şehir yok. Kruvaziyer konusunda İstanbul’un Avrupa’nın başkenti olmaması için hiçbir sebep yok. Şimdi eğer bizim hayalimiz gerçekleşir, İstanbul’a bir ana kruvaziyer limanı yapılırsa bunun havalimanı bağlantısının yanında şehre yakınlığı da önemli bir kriterdir. Biz çalışmalarımızı yapıyoruz. Liman özellikleri de önemli. Bunların hepsine bakıyoruz. Bu yönde de bir düşünce var devletimizde. Ben projenin açıklanmasını dört gözle bekliyorum. Biz bir ana liman projesi için son derece istekliyiz. Bunun çok iyi bir fikir olacağını düşünüyoruz. Bu, Türkiye’nin önümüzdeki 5-10 yıllık projesi için gerekli.
-Bunun için bir altyapının oluşturulması için bir proje açıklanmasını mı bekliyorsunuz?
Evet, bu bağlantıların kurulması lazım. Bence böyle bir niyet var. Biz bu konuyla ilgili çalışmaya başladık. İşin resmileşmesini, projenin açıklanmasını ve böyle bir ihaleye girmeyi de dört gözle bekliyoruz.
Avrupa’da pazar payı yüzde 25’i aştı
-Global Liman’ın şimdi tüm dünyada ciddi bir liman ağı oluştu. Bu ağa İstanbul’un eklenmesinin yaratacağı sinerji burada ne derece etkili olur?
Bu çok önemli. Hem Türkiye’de 3 limanı işletiyor olmamızın bir sinerjisi var hem bizim Avrupa’da yüzde 25’i aşmış olan pazar payımızın büyük bir etkisi olabilir. 8 ülkede operasyonumuzun olması, 7 milyon müşteriye hizmet veriyor olmamızın burada getireceği sinerji çok etkili olabilir. Global Liman, sektöründe global olarak lider ve sektörünü yönlendiren bir şirket. Dünyada kruvaziyer limanları işleten, bir network kuran, burada havalimanlarına benzer bir dönüşümü tek başına başlatmış bir şirket Global.
5 yılda liman sayımızda rahatlıkla 30’u aşabiliriz
-Son aldığınız liman Küba. Limanı aldıktan sonra beklemediğiniz bir şeyle karşılaştınız mı?
Evet, biz Kübalıların bu kadar sözüne sadık insanlar olduğunu inanın fark etmemiştik. Orada süreç çok hızlı ilerlemiyor ama ne dedilerse o... Söylenilenlerin hepsi o sırayla yapıldı. Bize de çok uydu bu model; açık net... Pozitif bir sürpriz oldu diyeyim. Şu anda tam operasyonu devralma sürecindeyiz. Şilili genel müdürümüz gitti, Katalan bir operasyon müdürümüz gitti. Yeni yatırımları hızlı biçimde gerçekleştirmeleri için nasıl destek vereceğimiz, operasyona ne katabileceğimizi göreceğimiz süreç başladı. Ama onlardan ne öğrenebileceğimize de bakacağız. Çünkü Havana o kadar çok tercih edilen bir yer ki tek bir rıhtımı aynı gün iki kruvaziyer gemisi için birden kullanıyorlar.
-Yeni hedefleriniz ne bu gelinen noktada?
Hırvatistan’daki ihaleyi kazandık, şimdi anlaşmanın bağlandığı süreçteyiz. Adriyatik’te böyle limanlara ihtiyaç var. Zadar’ın büyük potansiyeli olduğuna inanıyoruz. Bu tip destinasyonların hep peşindeyiz. Liman sayımızı önümüzdeki 5 yılda rahatlıkla 30’lara taşıyabileceğimizi düşünüyoruz. Kârlılığımız yüzde 70’lerde. Yeni hizmetlerle kârlılığın sürdürülebilir olmasını sağlıyoruz. 5 yıl içinde iki kata çıkmayı planlıyoruz gelir ve kârlılıkta. 5 yıllık planda 250 milyon dolarlar seviyesine gelebileceğimize inanıyorum.
"Kruvaziyer artık lüks değil, 300 dolara bir haftalık tur var"
“Kruvaziyer turizminde sunulan hizmetler o kadar çeşitlendi ki artık lüks olmaktan çıktı. Süreler çok farklılaştı. Evrim teorisiyle ilgili ders vermeye giden üniversite hocaları Galapagos Adaları’na gidebiliyor. Bugün 300 dolara kruvaziyer turu yapmak mümkün. Çok üst düzey turlar da var. Sektörün başarılı biçimde büyümesinin ardında yatan hikaye de bu. Bir yandan daha yeni ve büyük gemiler, diğer yandan da pazarı büyütmek için ürün çeşitlenmesine gitmek. Bu da bizim için iyi haber. Gemi yapabildiğiniz hızda liman oluşturamıyorsunuz. Limanları yöneten şirketlerin önemi giderek artıyor.”
Başarı sırrı: Doğru modeli kodlayıp yeni limanlara yaymak...
Emre Sayın 2 yıldır Global Liman İşletmeleri’nin başında. Kariyerinde bu şirketten önce hep uluslararası dev şirketlerde görev almış. Unilever, Microsoft, Turkcell... Dolayısıyla Global’e global bir açıdan bakabiliyor. Sayın, fikrin ve erken davranmanın bu başarıda en önemli sır olduğunu düşünüyor. "Sayın, Geleneksel biçimde yönetilen limanlar için kârlı bir işletme modeli yaratılmış, bu doğru şekilde kodlanıp, sürekli iyileştirilerek 'yeni limanlara' yayılmış. Global, ilk Kuşadası Limanı’nı aldığında bu işin farklı yapılabileceğini görmüş. Kuşadası’nda yaratılan model hızlı bir şekilde Akdeniz’e yayılmış. Barselona, Malaga, Malta, Lizbon, Singapur, Küba... Şu anda dünyanın 3 bölgesinde de operasyon yapar hale geldik. Daha çok gidecek yolumuz var. Karayipler bölgesinde çok önemli fırsatlar görüyoruz” diyor.
Güvenliği yapay zeka artıracak, gemilere fiber optik gidecek
-Endüstri 4.0, dijitalleşme her sektörde konuşuluyor. Limanlar nasıl dijitalleşecek?
Şu anda bunun üzerinde çalışıyoruz. Singapur’da tamamen insanların davranışlarını kameralardan takip ederek bu davranışları inceleyip, yoğunluğu izleme imkanı sunan bir dijital sistem kuruyoruz. Bu hem güvenlik açısından önemli olacak hem de trafik yönetimini kolaylaştıracak. Güvenlikte dijitalleşme çok önemli olacak. En akıllı kruvaziyer limanlarından biri olacak Singapur limanımız. Limanlarımızı gemilerin bir uzantısı haline getirebilir miyiz diye bakıyoruz. Gemi kartı yerine artık gemi bileziği olacak yakın gelecekte. Bu bileziklerle limanda da kişinin tanınması, işlemlerini sağlaması hatta alışveriş yapabilmesi gibi düşüncelerimiz var. Gemilere fiber optik götürmeyi düşünüyoruz. Gemiden 6 bin yolcunun çıkması bir problem, o 6 bin yolcunun çektiği fotoğrafları internete aktarması başka bir problem. Nasıl gemilere boruyu takıp taze su veriyorsak, fiber optiği takıp internete erişimini de sağlamak istiyoruz. Gemilerin internet bağlantısı var ama çok pahalı. Bu açıdan fiber optik çok önemli.
Kaynak: Dünya
Vira Haber