Mürettebat tedariki kısaca; geminin, teknik, idari ve hukuki gereklilikler uyarınca emniyetle yürütülmesini sağlamak için ihtiyaç duyulan asgari sayıda personel ile donatılmasıdır. Gemilerde bulundurulması gereken personel sayısı geminin tipine, donatılmış olan teknolojisine, sefer sahasına ve personelin yeterliliğine göre değişmektedir. Hem geminin hem yükün hem de gemi adamının selameti için işe alımlarda; gemi adamı ehliyetinin yanı sıra alınan eğitimler ve tecrübenin önemi yüksektir. Denize elverişli gemi tanımında da şöyle denmektedir;
"Denize elverişli gemi; kondisyonu, ekipmanı, gemi adamı yeterliliği ve sağlığı da dahil olmak üzere deniz tehlikelerine karşı koyabilecek hale getirilmiş gemidir."
T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Kaza ve Araştırma İnceleme Kurulunun verilerine göre 2015 ve 2016 yıllarında batan gemi sayısının 6 olduğu kaydedilmiştir. Aynı kurulun son 7 yıllık istatistiğinde (2010 - 2016 yıllan arası) ihbar edilen olay sayısı 938 olarak kaydedilmiştir. Kazaların sebepleri araştırıldığında büyük oranda kusurun gemi adamlarının fizyolojik - psikolojik durumu, eğitimi ve yeterlilikleri olduğu görülmüştür. Dünyadaki istatistiklere bakıldığında ise meydana gelen çatma hadiselerinin %90'1, yangın ve infilak hadiselerinin ise %75'i personel kaynaklıdır. Hiç kimse en ufak bir kazanın olmasını ya da buna sebebiyet vermeyi istemese de kazalar bazen işletme zafiyetinden bazen de mürettebat kusurları nedeniyle meydana gelmeye devam etmektedir.
Bilhassa küçük çaptaki donatanların gemi adamı alımlarında tecrübeden çok sadece ehliyetlerindeki derecelerinin dikkate alındığı ve gemi üzerinde periyodik olarak yapılması gereken talimlerin pratikten ziyade kağıt üzerinde kaldığı, teknolojiye ve bilgiye erişimin kolay olduğu bu çağda bile eğitim konusunda yeterli özenin gösterilmediği yaşanan hadiselerden anlaşılmaktadır. En az tehlikede dahi basit müdahalelerle gemi ve personel emniyeti sağlanabilecekken gemi adamlarının tecrübesizliği nedeniyle paniğe kapılıp gemiyi terk ettikleri veya işletmeden kaynaklı sorunları bahane ederek kendilerini tehlikeye attıkları pek çok hadise yaşanmıştır. Gemi işletmecilerinin ve donatanların gemi adamlarının yeterli ve uygun eğitimleri aldıklarından ve denizde yeterli tecrübeyi haiz olduklarından emin olmaları gerekmektedir. Gemi kaptanının da tüm bu kişilerden sorumlu olduğu da unutulmamalıdır. Tecrübeli bir usta gemici birkaç genç tecrübesiz gemiciye tercih edilebilir. Donatanlara gemide sertifikası ve eğitimi yeterli olmayan gemi adamı ve hatta stajyer görevlendirmesi yapmamalarını tavsiye ediyoruz.
Meydana gelen kazaların değerlendirmeleri yapılır iken P&I sigortacıları, gemilerin personelle donatımında personelin ehliyetleri ve yeterlilikleri konusunda hassas incelemeler yaparlar. Donatan tarafından gereken ihtimamın gösterilmemesi durumu "geminin yola elverişliliğini" tehlikeye attığından donatanlar sigorta teminatının askıya alınması riskiyle karşı karşıya kalabilirler. Bu konu tahtında şirketimiz özel kurallarının 15 numaralı "Klaslandırma ve Kondisyon" bölümünün ilgili maddesi şöyle der;
15.1 Sigortacı tarafından aksi kararlaştırılmadıkça, aşağıdakiler her bir su aracının sigorta koşullannı oluşturmaktadır:
(5) Sigortalı, su aracının bayrak devletinin yapım, uyum, kondisyon, donanım, teçhizat, gemi adamı tedariki ve su aracının işletmesi ile ilgili ISM ve ISPS kodları gereklilikleri dahil olmak üzere her türlü yasal gerekliliğe uymak zorundadır ve her zaman bu yasal sertifikaların gerektiği şekilde ya da su aracının bayrak devleti tarafından veya onun adına düzenlendiği şekilde, geçerliliğini korumak zorundadır.
15.2 Sigortacı tarafından aksi kabul edilmedikçe, sigortalının özel şart 15.1'de yer alan herhangi bir koşula uyumlu olmayan bir süreçten kaynaklanan bir sorumluluğa ilişkin olarak tazminat hakkı doğmayacaktır.
Donatanların uygun yeterlilikte ve tecrübede personel ile donatmamaları nedeniyle denize elverişsiz duruma gelen gemilerinin neden olabileceği kazalardan sorumludurlar.
Hangi tehlikeler ile karşılaşılacağı, bu tehlikelere karşı hangi eğitimlerin alınacağı ve hangi prosedürlerin uygulanacağı bilindiği halde yaşanan hadiselerin sayısının hala azalmaması emniyetli çalışma kültürünün benimsenmemesinin ve uygulamadaki yetersizliğin belirtisidir. Birçok donatan, emniyetli çalışma kültürünü benimsemiş ve deniz endüstrisinde öncü olmuşlardır. Dileğimiz bu gibi gerekli özeni gösteren teknik donanıma sahip donatanların sayısının gün geçtikçe artmasıdır.
VİRAHABER