Türkiye’nin ilk 10 ihracatçısının kilogram (kg) başına katma değeri 2.76 dolar oldu. 2018 verilerine göre Türkiye ortalaması 1.33 dolar, İlk 1000 ihracatçının ortalaması ise 1.37 dolar şeklinde. İlk 500 ihracatçıda kg başına katma değer 1.40 dolar olurken, ilk 100’de bu rakam 1.60 dolar şeklinde gerçekleşti. Japonya’da aynı rakam 4 dolara yakın, Almanya’da 3.7 dolar, Güney Kore’de 2.54 dolar. ABD’nin kilogram başına katma değer üretimi 2.53 dolar olarak gerçekleşiyor. Türkiye’nin 2023 hedefinde ise ihracatında kg başına 2 dolarlık bir katma değer performansı hedefleniyor.
2018 yılını rekorlara tamamlayan ihracatta şampiyonlar ligi sıralaması açıklandı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından bu yıl 17’ncisi açıklanan “Türkiye’nin İlk 1000 İhracatçısı 2018’ araştırmasına göre ilk 1000 şirket önceki yıla göre 10.5 milyar artışla toplam 102.8 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Bu şirketlerin 50 ilde faaliyet gösteriyor olmaları da ihracatın Türkiye geneline yayıldığının en büyük göstergesi oldu. Otomotiv sektörü zirveyi bırakmazken, Türkiye’nin ihracat lideri ise Ford Otomotiv oldu. Sıralamada ikinciliği Toyota, üçüncülüğü ise Tofaş göğüsledi. İlk üç böylece değişmemiş oldu.
Bir önceki yıl 6’ncı sırada bulunan Kibar Dış Ticaret A.Ş., 2 milyar 720 milyon dolarlık ihracatla 4’üncü sıraya yükselirken, önceki yıl 12’nci sırada bulunan TGS Dış Ticaret AŞ, 7 sıra birden yükselerek 2 milyar 591 milyon dolarla 5’inci sıraya yükseldi. 6’ncı sırada ise Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ, 2 milyar 467 milyon dolarlık ihracatla yerini aldı. Vestel Ticaret AŞ., 2 milyar 255 milyon dolarla 7’nci, Arçelik A.Ş. ise 1 milyar 937 milyon dolarla 8’inci sıradaki yerini korurken, 9’uncu sırayı ise 1 milyar 784 milyon dolarla Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. elde etti. 10’uncu sırayı ise 1 milyar 544 milyon dolarla önceki yıla göre 1 sıra yükselen Habaş Sınai ve Tıbbi Gazlar İstihsal Endüstrisi A.Ş. aldı.
TİM Başkanı İsmail Gülle, dün gerçekleştirilen tören öncesinde gazetecilerle bir araya gelerek, ilk 1000 ihracatçıyı değerlendirdi. Toplantıya TİM Genel Sekreteri Prof. Dr. Kerem Alkin de katıldı.
200 milyar dolara, ikisi bol olan 2020’de ulaşılır
TİM Başkanı İsmail Gülle, Genel Ticaret Sistemi ile Özel Ticaret Sistemi arasındaki farkın, 2018 yılında yüzde 18 ile 8.9 milyar dolar olduğunu kaydetti. Gülle, Türkiye’nin 1 milyar dolar ve üzeri ihracat yaptığı ülke sayısının 39 olduğunu belirterek, “Bir önceki yıla göre 6 ülkenin barajın üstüne çıktı. Bu ülkeler; Çekya, İsviçre, Libya, Portekiz, Hindistan ve Katar. Barajın altında kalan ülke ise Türkmenistan oldu” açıklamasını yaptı.
Türkiye’nin 200 milyar dolarlık psikolojik ihracat sınırının ne zaman aşılacağının sorulması üzerine TİM Başkanı İsmail Gülle, “2020 yılı güzel bir yıl, hep ikiler var. Biz de ihracatımız için 200 milyar dolar hedef koyduk” diye cevap verdi.
Toplantıda konuşan TİM Genel Sekreteri Prof. Dr. Kerem Alkin “Türkiye ekonomisi dışarıda olduğundan yüzde 30 daha kötü algılanıyor. Başı belada olan ülkeler gibi gösterilmeye çalışılıyor. Ekonominin yüzde 50’si psikolojidir. Biz kötü algıyla mücadele ediyoruz” diye konuştu.
Türkiye’nin 50 kenti listede 440 firma ile İstanbul birinci
Araştırma sonuçlarına göre sektörel değerlendirmede ilk sırada 154 şirketle hazır giyim ve konfeksiyon sektörü, ikinci sırada 106 şirketle kimyevi maddeler ve mamulleri, üçüncü sırada ise 102 şirketle otomotiv sektörü yer aldı. İlk 1000’de şirketlerin 440’ı İstanbul merkezli iken, İstanbul’u 76 şirketle İzmir 67 şirketle Kocaeli izledi. Bölgesel dağılımda ise Marmara Bölgesi’nden 600, Ege Bölgesi’nden 146 ve İç Anadolu Bölgesi’nden 83 şirket listeye girmeyi başarırken, 7 coğrafi bölgede de İlk 1000 listesine girmeye hak kazanan firmaların olması dikkat çekti. İhracatı 1 milyar doların üstüne çıkan kentler arasından Trabzon yerini Eskişehir’e kaptırdı.
İstihdamı onlar sırtladı
İlk 1000 firmanın ortalama çalışan sayısı 2018’de 781 oldu, bu da sadece bu firmaların 800 bine yakın istihdam sağladığına işaret ediyor. Aynı sayı 2016’da ise 704 idi, yani en başarılı ihracatçılar istihdamı da sırtladı, sadece 2 yılda 100 bine yakın çalışana ekmek kapısı oldu.
1 milyar doları geçen şirket sayısı 13’e yükseldi
İlk 1000 İhracatçı araştırmasında 1 milyar dolar ve üzeri ihracat yapan şirket sayısı bir önceki yıla kıyasla 10’dan 13’e yükselirken, 100 milyon dolar ve üzeri ihracat yapan şirket sayısı ise 145’ten 171’e yükseldi. 2018 yılında listenin en son sırasında yer alarak Türkiye’nin en çok ihracat yapan 1000. firması olan firma 21,6 milyon dolar ihracat gerçekleştirirken, bu rakam 2017’de 19,5 milyon dolar, 2016’da ise 18,2 milyon dolardı. İlk 1000 şirketin yüzde 66.3’ünün üretici ihracatçı şirketlerden oluştuğu dikkat çekti.
Bu yıl 155 şirket listede giriş yaptı
İlk 1000 ihracatçı arasında yer alan firmalardan 155’i, 2017 yılında İlk 1000 İhracatçı listesinde yer almazken, 2018 yılında listeye giriş yaptı. Listeye en yüksek sıradan giriş yapan firmalar ise Tatmetal Çelik (158), Mitaş Endüstri (175), Gemlik Gübre Sanayi (233), Corbus Metal (258), Rexport Dış Ticaret (319), Yenigün İnşaat (326), Göymen Gıda (351), Turquoise Yat Sanayi (383), Yıldızdemir Çelik Sanayi (407) ve Sahra Gıda (419) olarak sıralandı.
Hangi sektörün birincisi kim?
✓Çelik: Habaş
✓Çimento Cam Seramik ve Toprak: Şişecam
✓Demir ve Demir Dışı Metaller: Kibar Dış Ticaret
✓Deri ve Deri Mamulleri: DSD Deri Sanayicileri
✓Diğer Sanayi Ürünleri: Polin Dış Ticaret
✓Elektrik Elektronik: Vestel
✓Fındık ve Mamulleri: Ferrero
✓Gemi ve Yat: Tersan
✓Halı: Erdemoğlu Dış Ticaret
✓Hazırgiyim ve Konfeksiyon: TGS Dış Ticaret
✓Hububat, Bakliyat Yağlı Tohumlar: İstanbul Gıda (Yıldız Holding)
✓İklimlendirme: Bosch Termoteknik
✓Kimyevi Maddeler: Tüpraş
✓Kuru Meyve ve Mamulleri: Aydın Kuruyemiş
✓Madencilik: Eti Maden
✓Makine ve Aksamları: Türk Traktör
✓Meyve Sebze ve Mamulleri: Altunkaya İnş. Nak.
✓Mobilya Kağıt ve Orman: Hayat Kimya
✓Mücevher: İstanbul Altın Rafinerisi
✓Otomotiv: Ford Otosan
✓Savunma ve Havacılık: TUSAŞ
✓Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller: KLC Gıda
✓Süs Bitkileri: DM Yatırım
✓Tekstil ve Hammaddeleri: AK-PA
✓Tütün: Philsa Philip Morris Sabancı
✓Yaş meyve ve sebze: Uçak Kardeşler
✓Zeytin ve zeytinyağı: Nejat Atalan
Vira Haber