Deniz Ticareti Genel Müdürlüğünce teknik takibi yürütülen 2003 Ek Fon Protokolüne, 12 Temmuz 2012 tarihli ve 28351 sayılı Resmî Gazete yayımlanan “1992 Petrol Kirliliği Zararının Tazmini İçin Bir Uluslararası Fonun Kurulması ile İlgili Uluslararası Sözleşmenin 2003 Protokolüne Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun” ile katılım sağlanmasına karar verildi.
Supplementary Fund-2003 olarak bilinen Ek Fon, Ülkemizin hali hazırda tarafı olduğu Uluslararası Petrol Kirliliği Fonu (IOPC Funds) sisteminin bir parçasıdır.
Fon sistemi ilk olarak, dünya denizlerinde meydana gelen tanker kaynaklı petrol kirliliği vakalarında oluşan maddi zarar ve kayıpların meblağının çok büyük olması ve bu rakamların sadece donatan ya da onun P&I sigortasından karşılanamadığı gerçeği üzerine 1971 yılında kurulmuştur.
IMO çatısı altında kurulan bu sisteme göre, Fon’a üye olan devletler, her hangi bir üye devletin denizlerinde tanker kaynaklı petrol kirliliği vakası olması halinde, oluşan zararın karşılanması için hep birlikte Fon’a mali destek sağlamaktadırlar. Bu mali destek, üye devlette faaliyette olan ve yıl içerisinde deniz yoluyla ham petrol ve türevi satın alan firmalarca, aldıkları ürün miktarına orantılı olarak karşılanmaktadır.
Ülkemiz Fon sisteminde mevut bulunan üç farklı fondan (71 Fonu, 92 Fonu, Ek Fon) 92 Fonuna 2001 yılında beri taraftır. 92 Fonu ile, bir petrol kirliliği olayında oluşan zararlarda, donatan ve P&I sigortası kendi sorumluluğunu karşıladıktan sonra toplamda 300 Milyon USD’lik bir uluslararası tazminat talep etme hakkımız bulunmaktadır.
Ancak, bilindiği üzere tanker kaynaklı petrol kirliliği vakalarında ortaya çıkan zararlar bu limitlerin çok üzerinde kalmaktadır. Örneğin, İspanya açıklarında 2002 yılında meydana gelen Prestige kazasında oluşan zararların için toplam talep 1 Milyar USD’yi, 2007 yılında Güney Kore’de meydana gelen Hebei Spirit kazasında hesaplanan zarar 1,5 Milyar USD’nin üzerinde olmuştur.
Deniz Ticareti Genel Müdürü Dr. Barış Tozar Ek Fon’un ne getirdiğini şu sözlerle ifade etti:
“Uluslararası sistem bu zararların mümkün olduğunca tazmin edilebilmesine imkan vermek kaydıyla, 2003 yılında Ek Fonu oluşturmuştur. Ülkemizin adına bu sözleşmeye taraf olmak ile, gemi kaynaklı petrol kirliliği olaylarında, CLC ve IOPC FUND-92 kapsamında sorumluluk limitlerini aşan kısımlar için bir uluslararası fon olan SUPPLEMENTARY FUND’ (Ek Fon) dan 750.000.000 SDR (özel çekme hakkı), yani yaklaşık olarak 1.150.000.000 USD tutarında tazmin talebinde bulunma hakkımız var olmuştur. Bilindiği üzere, uluslararası deniz yolları üzerinde bulunan Ülkemiz limanlarını birçok petrol yükü taşıyan tanker kullanmaktadır. Akdeniz ile Karadeniz’i birbirine bağlayan Boğazlarımızdan, rotası Türkiye olsun olmasın yılda 50.000 civarında gemi geçişi olmakta ve bu gemilerin yaklaşık 10.000 kadarını tehlikeli yük taşıyan tankerler oluşturmaktadır. Geçmişte yaşanan Independante ve Nassia tanker vakaları göz önünde bulundurulursa, Boğazlarımızdan geçen her bir tankerin, potansiyel bir çevre kirliliği riski taşıdığı aşikârdır. Ek Fon sistemine taraf olmak ile, sahip olduğumuz potansiyel riskin gerçekleşmesi durumunda uluslararası sistemden zararlarımızın hızlı ve etkin bir şekilde tazmin edilmesi sağlanacaktır.”
virahaber.com