Meclis Başkanı Başaran Bayrak başkanlığında Oda Meclis Salonu’nda gerçekleştirilen toplantıya, Denizcilik Genel Müdürü Ünal Baylan, Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürü Salih Tan da iştirak etti. Toplantının açılışında Meclis Başkanı Başaran Bayrak bir konuşma yaptı ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’na katılımı dolayısıyla şükranlarını sundu. Başaran Bayrak Oda’nın kuruluşunun 41. yıl dönümü dolayısıyla da kısa bir konuşma yaptı.
DTO Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran da yaptığı konuşmada, ekonomik ve denizcilik sektörüne ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Küresel ekonominin bir resesyona gitmekten ziyade yumuşak iniş sürecinde olduğuna dair beklentilerin korunduğunu belirten Tamer Kıran, jeopolitik gelişmeler ve OPEC ülkelerinin arz yönlü kısıtlamalarının enerji fiyatlarındaki yukarı yönlü riskleri arttırdığına dikkat çekti. Bir diğer riskin de gıda fiyatlarında göründüğünü belirten Tamer Kıran, dünyayı yakından ilgilendiren tahıl anlaşmasının Rusya’nın tek taraflı kararıyla Temmuz ayı itibarıyla sona erdiğini hatırlatarak, şunları söyledi:
“Geldiğimiz nokta itibarıyla henüz somut bir sonuca ulaşılamazken, temel gıdaya makul fiyatla ulaşabilme konusunda umutların yine Türkiye’ye bağlandığını müşahede ediyoruz. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Putin ile yapmaları beklenen görüşmeden olumlu bir sonuca ulaşacaklarına ve soruna çözüm bulacaklarına yönelik önemli bir beklenti oluştu. Temennimiz inşallah beklentiler gerçekleşir ve tahıl koridorunun yeniden devreye girmesiyle özellikle kuraklık nedeni ile kıtlık tehlikesi ile karşı karşıya kalan Afrika’nın birçok ülkesi için büyük sorun olan temel gıda ürünlerini temin güçlüğü insani bir drama dönüşmez.” Başkan Tamer Kıran, UAB Denizcilik Genel Müdürlüğünün, Karadeniz’de seyir yapacak Türk Bayraklı gemiler için; "ISPS Kod Güvenlik Seviyesinin" en yüksek güvenlik tedbirlerini içeren seviye 3 olarak belirlendiğine ilişkin önemli bir duyuru yaptığını hatırlatarak, bölgedeki gelişmeleri dikkatle takip ettiklerini bildirdi.
“Türkiye İçin Denizcilik Sektörü Vazgeçilmezdir”
Denizcilik sektörünün, uluslararası ticaretin %85'inden fazlasını ve yılda yaklaşık 12 milyar tonu aşkın kargoyu taşıyarak, küresel tedarik zincirlerinin temelini oluşturduğunu, başta pandemi dönemi olmak üzere, hala devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı ve dünyayı etkileyen önemli krizlerde, denizcilik sektörünün ne kadar hayati bir öneme sahip olduğu çok net bir şekilde görüldüğünü kaydeden Tamer Kıran, bir deniz ülkesi olan Türkiye için denizcilik sektörünün vazgeçilmez olduğunu vurguladı.
Denizcilik sektörünün ülkemizde gelişme hızı açısından örnek alınacak lider bir sektör olduğunu belirten Tamer Kıran, 2023 yılı başı itibarıyla Türk denizciliğinin taşıma kapasitesi dünyanın en büyük filosunu kontrol eden ülkeler sıralamasında 41 milyon DWT taşıma kapasitesiyle 14. sırada yer aldığını kaydetti. Tamer Kıran, son yıllarda Doğu Akdeniz ve Karadeniz de yapılan hidrokarbon arayışları, Sakarya açık deniz alanında bulunan doğalgazın 170 km’lik su altı boru hattıyla karaya taşınması, Türkiye’nin derin su sondaj gemisi filosuna sahip olması, derin su sondaj teknolojisini ülkemize getirip kullanmasını çok önemli gelişmeler olarak sıraladı.
Türkiye’nin, gemi inşası, tamiri, bakımı ve onarımında büyük başarılara imza atan bir ülke haline geldiğini belirten Tamer Kıran, bunun yanında tersanelerimizde inşa edilen ve Deniz Kuvvetlerine teslim edilen TCG-Anadolu L-400 Çok maksatlı Amfibi Hücum Gemisi, askeri ve sivil tersanelerde inşa edilen farklı tonaj ve sınıfta savaş gemileri, Gölcük Askeri Tersanesinde özel sektör desteğiyle inşa edilen Reis sınıfı denizaltıların savunma sanayisinde ulaşılan noktanın birer kanıtı olduğunu vurguladı.
Yeşil Dönüşüm ve Deniz Ticaretinde Oyunun Kurallarını Değiştirecek Yeni Kurallar
Yeşil Dönüşüm konusunda Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) ve Avrupa Birliği’nin (AB) deniz ticaretinde oyunun kurallarını tümden değiştirecek yeni kuralları birbiri ardına uygulamaya koyduğunu hatırlatan Tamer Kıran, alınan kararlar hakkında bilgi verdi. Avrupa Birliği’nin (AB), denizcilik sektörünün AB Emisyon Ticaret Sistemine (ETS) dahil edilmesi ve Denizcilik Yakıt İnisiyatifini (Fuel EU Maritime) AB Yeşil mutabakat regülasyonu içerisine aldığını belirten Tamer Kıran, bununla ilgili mevzuatın AB resmi gazetesinde 16 Mayıs 2023’te yayınlandığını, 1 Ocak 2024 ten itibaren uygulanmaya başlayacağını belirterek, şunları söyledi: “(ETS sisteminin devreye girmesiyle Türk bayraklı ve Yabancı bayraklı Türk sahipli gemilere finansal yükü ne olurdu?) sorusuna yanıt aramak için Odamızca yapılan bir çalışmanın sonucuna göre; 1 Ocak 2022 itibarıyla ETS bedeli olan 80.65 avro/ton-CO2 dikkate alındığında, 2020 yılı yakıt sarfiyatları baz alındığı takdirde filomuza toplamda 125 milyon Euro ek finansal yük geldiği hesaplanmaktadır. Filomuz çalışmanın baz alındığı 2020 yılından günümüze sayıca % 15, kapasite olarak % 50 büyümüş olması nedeniyle bedelin yılda 200 milyon Euro’ya çıkmış olması yanında günümüzde 88-100 avro arasında seyreden karbondioksit emisyon tonu için ETS bedellerinin önümüzdeki dönemde artması da beklenmektedir.”
Avrupa Birliği’nin denizcilikten toplanacak finansal bedellerin en az 1,5 milyar Euro’sunu kendi denizcilik sektörünün yeşil dönüşüm kapsamında gemilerin, limanların ve tersanelerin inovasyon ve modernizasyon projelerine ayırmasının kesinleştiğini belirten Tamer Kıran, “IMO ve AB tarafından alınan önlemler ve yapılan düzenlemeler sonucunda ortaya çıkacak ve her geçen gün büyüme kaydeden denizcilik sektörümüzün uluslararası rekabetini olumsuz etkileyecek maliyetlerle karşılaşmamak için denizciliğin tüm alt sektörlerinde yeşil dönüşümün devlet politikası olarak benimsenmesi ve her alanda güçlendirilmesi mutlak bir zorunluluk haline gelmiştir” diye konuştu.
Türk denizcilik sektörünün bugünlere gelmesinde önemli kilometre taşları hakkında bilgi veren Tamer Kıran, “Geçtiğimiz son 20 yıllık dönemde çıkarılan kanun, yönetmelik, genelge, tebliğ ve benzeri kanuni düzenlemeler ile denizciliğimizin her alanında karşılaştığı sorunlar giderilmeye çalışılmış, Türk sahipli deniz ticaret filomuzun büyümesi, gemi inşa sanayimizin gelişimi ve güçlenmesi anlamında bazıları devrim niteliğinde sayılabilecek atılımlar yapılmıştır. Bu büyüme ve güçlenmeyi sağlayan başta Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere emeği geçen herkese sonsuz teşekkürlerimi bir kez daha ifade etmek istiyorum” dedi.
Denizciliğinin son yıllarda geldiği noktadan gurur duyduklarını ancak önümüzde alınacak daha uzun bir yol bulunduğunun bilinmesinde fayda olduğunu belirten Tamer Kıran, “Milli gelir içinde denizciliğin katkısını en az 2 katına çıkartmak, dünya denizciliğinden daha fazla pay almak, ülke olarak dünya denizciliğinde lider 10 ülke arasında yer almak hedeflerimiz doğrultusunda Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde, Ulaştırma ve Altyapı Bakanımız Abdulkadir Uraloğlu koordinasyonu ve desteği ile yeni atılımlar yapmaya hazır olduğumuzu belirtmek istiyoruz” diye konuştu.
İMEAK DTO’nun 41. Kuruluş Yıldönümü
İMEAK Deniz Ticaret Odası’nın 26 Ağustos 1982 yılında kurulduğunu, bu yıl kuruluşunun 41. yıldönümünün kutlandığını belirten Tamer Kıran, “Türk denizcilik sektörünün çatı kuruluşu olan İMEAK Deniz Ticaret Odası, bugün 11 bine yakın üyesi, köklü geçmişiyle ülkemiz denizciliğinin en güçlü temsilcisidir. Bugün bayrağımız Dünya denizlerinde dalgalanıyorsa bu başarıda Odamızın yadsınamaz katkıları bulunmaktadır. Deniz Ticaret Odamızı kuran, Türk denizciliğine büyük hizmetleri geçmiş bütün büyüklerimizi, yöneticilerimizi rahmet ve minnetle anıyor, hayatta olanlara sağlık ve mutluluklar diliyor, 41 yıl boyunca ilmek ilmek örülen bu başarı öyküsüne emek veren, katkı sağlayan herkese saygı ve şükranlarımı sunuyorum” dedi.
UAB Abdulkadir Uraloğlu: Türkiye’nin dünya denizciliğinde hak ettiği yeri almasını hedefliyoruz
Tamer Kıran’ın ardından kürsüye gelen Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, İMEAK DTO Meclisi’ne hitap etti. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu denizcilik sektörüne 2053 yılına kadar 21,6 milyar dolar yatırım gerçekleştireceklerini belirterek, "Bunun karşılığı 180 milyar dolar milli gelirimize katkı sunacağız. Üretime etkisi 320 milyar doları aşacak. 30 yıl boyunca istihdama katkısı ise 5 milyon kişi olacaktır" dedi. Bakan Uraloğlu, Deniz Ticaret Odası Ağustos Ayı Meclis Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, Barbaros Hayrettin Paşa, Piri Reis, Turgut Reis ve Oruç Reis gibi daha nice büyük Türk denizcisi sayesinde tarihin en parlak dönemlerinin Türk denizciliğinin gelişmesi ile mümkün olduğunu ve perçinlendiğini söyledi. Denizcilik sektörünün gelişmesi açısından imkanların çok büyük olduğunu ifade eden Uraloğlu, Türkiye'nin denizlerde sahip olduğu bu zengin potansiyeli en iyi şekilde değerlendirerek, dünya denizciliğinde hak ettiği yeri almasını hedeflediklerini bildirdi. Uraloğlu, bu bağlamda mavi ekonomi, münhasır ekonomik bölge kavramlarının ülkenin stratejilerinde yerini aldığını aktardı.
Türkiye'nin son 20 yılda denizcilik alanında çağ atladığını belirten Uraloğlu, şöyle devam etti:"Türk sahipli gemi sayımız toplam bin 765 olup bunun bin 352 adeti yabancı bayraklı. Limanlarımızda elleçlenen yük miktarı 543 milyon tona ulaştı. Pandemi nedeniyle düşen kruvaziyer turizmi yeniden canlandı. 2023 yılı ilk 6 ayı itibarıyla 2022 yılına göre yolcu sayısı yaklaşık 2 kat artarak 483 bine, gemi sayısı da yüzde 30 artarak 420’ye ulaştı. Türk Sahipli Deniz Ticareti Filo büyüklüğünü 2002’den bugüne, yaklaşık 4,4 kat artırarak 39,1 milyon dedveyt tona yükselttik ve 2023 yılında dünya sıralamasında 14’üncü sırada yer aldık. Ülkemiz dış ticaretinin yüzde 85’inin yürütüldüğü limanlarımız, ekonomimiz açısından büyük öneme sahip. 2000 yılında 149 olan liman tesisi sayımız, 2022 yılında yüzde 46 artarak 217’ye ulaştı. 2002 yılında 37 olan tersane sayımız bugün 84’e çıkmıştır. Kıyı şeridimizde bulunan tersanelerimize ilave olarak; 749 tekne imal tesisi, 192 adet çekek yeri ve 23 adet gemi geri dönüşüm tesisleri gemi sanayi sektörünün vazgeçilmez işletmeleridir."
“Türkiye Dünyanın Önde Gelen Yat İmalatçısı Ülkelerinden”
Abdulkadir Uraloğlu, geçen ağustos ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan önderliğinde başlatılan deniz yolu tahıl koridoru ile 293 Türk sahipli olmak üzere toplam 1004 geminin Ukrayna limanlarından 32,8 milyon ton tahıl taşındığını açıkladı. Türkiye'nin dünyanın önde gelen yat imalatçısı ülkelerinden biri olduğunu belirten Uraloğlu, “Mega yat sipariş defterinde yer alan proje adedi bakımından, ülkemiz yat imalatında dünyada üçüncü sırada yer almaktadır. Bakanlığımızca tersanelerin kira süreleri, 2065 yılına kadar, 49 yıl daha uzatılarak yatırım yapılabilmesi sağlandı. Kira bedelleri sıfırlanarak yerine hasılattan pay alınması ve tersane alanlarının teminat olarak gösterilebilmesi ile sektörün ticari hareket kabiliyeti artırıldı” diye konuştu.
Bakan Uraloğlu, “Türkiye Yüzyılı vizyonu kapsamında yerli ve milli üretim, öncelikli politikalarımız arasında yer almaktadır. Bu bağlamda, gemi imalatındaki yerlilik oranı yüzde 20 seviyelerinden, yüzde 50 seviyelerine ulaşmıştır. Hedefimiz bu oranı çok daha üst seviyelere yükseltmektir. Son yıllarda ilgi duyulan hibrit ve otonom gemilerdeki gelişmeleri yakından takip ediyoruz. İnanıyorum ki ülkemiz otonom-hibrit gemilerin inşasında da lider ülkeler arasında yer alacaktır” ifadelerini kullandı. Mavi vatanın en önemli ve stratejik bölgesi olan Türk boğazlarında kılavuzluk, römorkörcülük, gemi trafik hizmetleri, seyir yardımcıları hizmetleri ile kurtarma hizmetlerini dünya standartlarında ve en üst seviyede yapıldığına dikkati çeken Uraloğlu, ülkenin yerlileşme ve millileşme uygulamalarına uygun olarak boğazlarda kullanılan sistemlerin millileştirildiğini söyledi.
Uraloğlu, mavi vatandaki hak ve menfaatler kapsamında Doğu Akdeniz’de etkinliğin artırılması amacıyla KKTC’de kurulacak olan Doğu Akdeniz Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi Projesi’ne ilişkin çalışmaların devam ettiğini belirterek, projenin tamamlanmasının ardından hem Türkiye'nin hem de KKTC’nin mavi vatandaki hakimiyetini önemli ölçüde artırılacağına işaret etti.
“Kurduğumuz Sistemlerle Denizleri 7/24 İzliyoruz”
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu, mavi vatanda seyir, can, mal, deniz ve çevre emniyetinin sağlanmasına önem verdiklerini belirterek, kurdukları sistemlerle denizlerin 7/24 izlendiğini dile getirdi. Uraloğlu, bakanlığın bünyesinde yer alan yılın 365 günü 7/24 hizmet veren Ana Arama ve Kurtarma Koordinasyon Merkezi’nin (AAKKM) sadece Türk Arama Kurtarma Bölgesi içinde değil dünyanın her noktasında Türk denizciliğine ve Türk havacılığına hizmet verdiğini söyledi. Merkezin komşu ve diğer ülkelerin Kurtarma Koordinasyon Merkezleri'nin de anlık irtibat kurabildiği Türkiye'nin tek merkezi olduğuna dikkati çeken Uraloğlu, geçen yıl 404 deniz ve hava olayında 97’si tıbbi tahliye olmak üzere 1521 kişinin kurtarıldığını söyledi.
Dünya denizlerinde varlığını gösteren Türk Bayraklı gemilerin yurt dışındaki limanlarda denetim rejimlerinin en önemlisi ve prestij göstergelerinden biri olan Paris Memorandumu 2022 yılı performans listesinde 12. sırada yer aldığını aktaran Bakan Uraloğlu, Paris Memorandumu'ndan sonra ikinci prestijli memorandum olan Tokyo Memorandumu'nda ilk kez Beyaz Listede yer alındığını belirtti. Bakan Uraloğlu, denizcilik sektörünün en önemli unsurunun gemi insanı olduğunu vurgulayarak, Türkiye’den dünya denizlerindeki gemilerde hizmet eden yaklaşık 136 bin aktif gemi insanı bulunduğunu söyledi.
Bakanlıkça akredite edilen toplam 105 eğitim kurumu tarafından dünya standartlarında denizcilik eğitimi verildiğini ifade eden Uraloğlu, “Hedef 2023: 1 Milyon Amatör Denizci Projesi” kapsamında 1 Milyon Amatör Denizci Belgesi'ni vererek vatandaşları denizle buluşturduklarını söyledi.
"Deniz Ticareti Filosunun Büyümesi İçin Her Türlü Kolaylığı Sağlıyoruz"
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, çevreye daha duyarlı liman tesislerini ülkeye kazandırmaya yönelik yürütülen Yeşil Liman Sertifika Programı kapsamında 20 liman tesisini sertifikalandırdıklarını dile getirdi. Haziran 2022’de yürürlüğe giren "Hurdaya Ayrılan Türk Bayraklı Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi İnşa Edilmesinin Teşvikine Dair Yönetmelik" uyarınca teşvik mekanizmasında sektör lehine bazı değişiklikler yaptıklarını hatırlatan Uraloğlu, şunları kaydetti:
“Bu kapsamda; yıllık 10 gemiye, fosil yakıt kullananlara 1,5 katına kadar, çevre dostu enerji kaynakları kullananlara 2,5 katına kadar, çevre dostu enerji kaynağının kullanımına dönüşüm için yüzde 25’ine kadar teşvik verilecek. Bu desteklerden sektörümüze yararlanmaya ve Türk denizciliğine yatırım yapmaya davet ediyoruz. Kabotaj hattında çalışan gemilerimizin kullandıkları akaryakıt üzerinden alınan özel tüketim vergisine son verdik. Denizcilik sektörümüze 2053 yılına kadar 21,6 milyar dolar yatırım gerçekleştireceğiz. Bunun karşılığı 180 milyar dolar milli gelirimize katkı sunacağız. Üretime etkisi 320 milyar doları aşacak. 30 yıl boyunca istihdama katkısı ise 5 milyon kişi olacaktır. Türk deniz ticareti filosunun büyümesi için bakanlık olarak her türlü kolaylığı sağlamaya devam edeceğiz.”
Toplantıda, Tamer Kıran ve Başaran Bayrak, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’na gemi maketi sundu.
İMEAK DTO’nun Meclis Toplantısı normal gündem maddeleri ile devam etti. Bu arada Meclis Başkanı Başaran Bayrak tarafından Yıldırım Grup İcra Kurulu Başkanı ve Samsunspor Futbol Kulübü A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Yüksel Yıldırım’a söz verildi. Yüksel Yıldırım yaptığı konuşmada hem gurup olarak yaptıkları yatırımlarla ilgili bilgi verdi, hem de Samsunspor Kulübü’nde yaptıkları çalışmaları anlattı.