Türkiye'de yükselen enflasyon ve liranın değer kaybı milyonlarca kişiyi mali yıkımın eşiğine getirdi. Fabrikalar, tarım ve perakende sektörü de ekonomik sorunlardan ağır şekilde etkileniyor. Yöneylem Sosyal Araştırmalar Merkezi'ne göre halkın üçte ikisinden fazlası gıda ve kira masraflarını karşılamakta zorlanıyor. Bu da borçların artmasıyla birlikte ruhsal rahatsızlıkların çoğalmasına yol açıyor.
Ancak durum hep böyle değildi. Türkiye ekonomisi 2002'den 2021'e kadar olan dönemde gayrisafi milli hasıla yıllık ortalama yüzde 5,8'lik büyüme kaydetti.
O HALDE NEREDE HATA YAPILDI?
Türk Lirası 2013'ten bu yana sürekli olarak değer kaybediyor, ancak son 12 aydır "yere çakıldı." Eylül 2021'de 1 Amerikan Doları 8 lira değerindeyken, Ekim 2022 itibarıyla 19 lirayı buldu.
Devalüasyon yani paranın değer kaybının en temel sonuçlarından biri enflasyon. Para birimleri değer kaybettiğinde yurtdışından ithal edilen ürünler daha pahalılaşıyor. Akaryakıt, malzeme ya da teknoloji ithal eden birçok ülkede zayıf para birimi yüksek fiyat anlamına geliyor.Bu durum Türkiye'de rekor kıran enflasyon oranını körüklüyor.
Türkiye İstatistik Enstitüsü Eylül ayında yıllık enflasyon oranının yüzde 83,45 olarak açıkladı, ancak birçok kişi gerçek oranın bundan çok daha yüksek olduğunu iddia ediyor. Bağımsız hesaplamalar yapan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) tüketici fiyatlarında yıllık enflasyonun gerçekte yüzde 176 olduğunu duyurdu.
İş yerleri de, üretim maliyetinin artmasına neden olan liranın değer kaybından zarar görüyor. Öte yandan fiyatlar yükseldikçe maaşların alım gücü azalıyor.
Greenwich Üniversitesi'nden ekonomi bölümü öğretim üyesi Dr. Cem Oyvat "Durumun nitelikli işçiler için daha da kötüye gittiği" görüşünde ve bunun "beyin göçüne" neden olduğunu belirtiyor.
Oyvat, beyin göçünün neden olduğu beceri kaybının bu kişilerin kurabileceği iş ve istihdam kaybını beraberinde getireceğine ve uzun vadede Türkiye ekonomisine zarar vereceğine dikkat çekiyor.