Denizyolu taşımacılığı sunduğu avantajlar dolayısıyla özellikle son zamanlarda çok fazla tercih edilmektedir. Denizyolu taşımacılığı özellikle yüksek hacimli yüklerde firmalara pek çok fayda sağlamaktadır. Uzun mesafeler boyunca bu yüksek hacimli yükleri sorunsuz bir şekilde ulaştıran denizyolu taşımacılığı Dünya’da bulunan ticaretin tam %25’ini sağlamaktadır. Bu yüksek ticaret hacmi denizyolu taşımacılığının önemli ölçüde gelişip daha iyi hale gelmesini sağlamaktadır. Denizyolu taşımacılığını sizlerle daha yakından inceleyelim ve denizyolu taşımacılığının sunduğu avantajları konuşalım. Ayrıca denizyolu taşımacılığı kendi arasında farklı gruplara ayrılmaktadır. Bu deniz taşımacılığı türlerini de size anlatmış olacağız.
Denizyolu Taşımacılığı Nedir?
Denizyolu taşımacılığını en genel ve en güncel şekliyle tanıtmamız gerekirse denizyolları vasıtasıyla deniz araçlarının limanlara yükleri teslim etmesidir. Yükler çıkış noktasında deniz araçlarına yüklenmektedir. Bu yüklenme esnasında forklift, vinç gibi araçlar kullanılmaktadır. Bu araçlar denizyolu taşımacılığının süreçlerini hızlandırmaktadır. Daha sonrasında gemi, vapur veya benzeri deniz araçlarına yüklenen yükler yola çıkmaktadır. Bu noktada deniz araçlarının kapasitesinin çok yüksek olması büyük avantaj sağlar. Hem fiyat avantajı hem de hacim olarak yüksek olan yüklerin sorunsuz bir şekilde taşınmasını sağlaması bakımından avantajları vardır. Ayrıca denizyolu taşımacılığının kombine bir şekilde taşımacılık yapma imkânı sunmasıyla kapıdan kapıya lojistik anlayışını ortaya koymaktadır. Kombine taşımacılık olarak genellikle karayolu taşımacılığı ile kombine edilmektedir. Limanlara ulaşan yükler varış noktasına ulaşmak üzere yola çıkmaktadır. Ayrıca kombine taşımacılık sayesinde denize kıyısı olmayan ülkelere de denizyolu taşımacılığı yoluyla yükler ulaştırılır.
Deniz yolu taşımacılığının sunduğu en büyük fayda hacimdir. Deniz araçları diğer araçlara göre daha büyük ve hacim olarak yüksek olmaktadır. Bu büyüklüğü direkt olarak lojistik süreçleri üzerinde etkili olmaktadır. Yüksek hacimli yüklerin lojistiğinde mutlaka denizyolu taşımacılığından yararlanılmaktadır. Denizyolu taşımacılığının yüksek hacimli taşımacılık yapabilmesi en çok sanayi sektörünü etkilemektedir. Sanayi sektöründe kullanılan mal veya ürünler yüksek hacimlidir. Bu yüksek hacimli mal veya ürünlerin taşınması ancak denizyolu taşımacılığı ile mümkün olmaktadır.
Denizyolu taşımacılığının sunduğu diğer önemli fayda ise fiyat avantajı olmaktadır. Hacim olarak yüksek taşıma imkânı sunan denizyolu taşımacılığı bu noktada fiyat olarakta avantajlı olmaktadır. Daha fazla yük taşıma olanağı fiyatların düşük olmasını sağlamaktadır.
Denizyolu taşımacılığı en güvenli taşımacılık türleri arasında yer almaktadır. Örneğin havayolu taşımacılığında hava sahası ihlalleri olmasıyla beraber ülkeler arasında sorunlar çıkmaktadır. Ancak denizyolu taşımacılığında böyle bir durum söz konusu değildir.
Ayrıca denizyolu taşımacılığında karayolunda olan gümrükte bekleme olayı bulunmamaktadır.
Denizyolu taşımacılığının kendi içerisinde gruplara ayrıldığından bahsetmiştik. Denizyolu taşımacılığı sefer türlerine göre 2’ye ayrılmaktadır. Bunlar; düzensiz (tramp) taşımacılık ve düzenli (liner) taşımacılıktır. Bu denizyolu taşımacılığı türlerini inceleyelim.
Düzensiz (Tramp) Taşımacılık
Düzensiz (tramp) taşımacılık ile genellikle hacim olarak yüksek yükler taşınmaktadır. Bunun sebebi düzensiz taşımacılıkta deniz aracı kapasitesinin tamamına yakınını veya tamamını doldurmadan yola çıkmamaktadır. Genellikle mevsimlik yükler düzensiz taşımacılık ile taşınmaktadır. Ayrıca petrol, kereste gibi yüklerde düzensiz taşımacılık ile taşınmaktadır.
Düzenli (Liner) Taşımacılık
Düzenli (liner) taşımacılık, düzensiz taşımacılığa göre çok daha farklıdır. Düzensiz taşımacılıkta önemli olan yük yani deniz aracının tamamen dolmasıyken düzenli taşımacılıkta önemli olan müşteri memnuniyetidir. Düzenli taşımacılık, lojistik sürecine başlamak için geminin tamamen dolmasını beklememektedir. Düzenli taşımacılıkta her şey sistematik bir şekilde ilerlemektedir.
Denizyolu taşımacılığının kendi içerisinde ayrıldığı bir diğer unsur ise yük ve gemidir. Bu noktada deniz yolu taşımacılığı 5’e ayrılmaktadır. Bunlar; Tanker Taşımacılığı, Ro – Ro Taşımacılığı, Konteyner Taşımacılığı, Kombine Taşımacılık, Dökme Yük Taşımacılığıdır. Bu denizyolu taşımacılığı türlerini detaylı olarak inceleyelim.
Tanker Taşımacılığı
Tanker taşımacılığı, adından da anlaşılacağı üzere tankerler yardımıyla yüklerin taşınmasını sağlamaktadır. Tankerler yardımıyla tehlikeli yüklerin taşıma sürecini en güvenli şekilde yapmaktadır. Petrol, kimyevi madde, gaz gibi maddelerin taşındığı bu taşıma türünde üst düzey güvenlik önlemleri alınmıştır. Gemilerde pompa sistemi bulunmaktadır. Bu pompa sistemi yardımıyla yükler yüklenir ve boşaltılır. Tanker taşımacılığı taşıma kapasitesine göre
2’ye ayrılmaktadır. Bunlar LPG tanker ve LNG tankerdir.
LPG Tanker
LPG tankerlerde genellikle petrol ve türevi olan maddeler taşınmaktadır.
LNG Tanker
LNG tankerlerde ise doğalgaz ve kimyasal gazların olduğu maddeler taşınmaktadır.
Ro – Ro Taşımacılığı
Ro – Ro taşımacılığı çok fazla tercih edilmektedir. Çok fazla tercih edilmesi ile günümüze kadar pek çok değişime uğramış ve geliştirilmiştir. Ro – Ro taşımacılığı karayolu taşımacılığı ile yük taşıması yapılan araçların taşıdığı yüklerle beraber gemiye alınması ve varmak istedikleri limana varmasını sağlamaktadır. Bu noktada kombine bir taşımacılık görülmektedir.
Konteyner Taşımacılığı
Konteyner taşımacılığı oldukça fazla tercih edilmektedir. Bu taşımacılık türünde yükler konteyner yardımıyla taşınmaktadır. Konteynerler özel imalat olduğu için yük taşıma uygundur. Denizyolu taşımacılığının %85 gibi çok büyük bir bölümünü konteyner taşımacılığı oluşturmaktadır.
Kombine Taşımacılık
Kombine taşımacılık ile hacim olarak büyük olan yüklerin uzun mesafeler boyunca sorunsuz bir şekilde taşınması sağlanmaktadır. Kombine taşımacılıkta hububat, petrol, cevherler gibi yükler taşımaktadır.
Dökme Yük Taşımacılığı
Dökme yük taşımacılığı adından da anlaşılacağı üzere deniz aracına dökme yöntemiyle yüklenen yüklerin taşınma yöntemidir. Bu yöntemle çimento, şeker, tuz, çay gibi yükler taşınmaktadır. Gemilerde kapak bulunmaktadır. Bu kapaklar yük yüklenirken açılır yük yüklenince kapatılır. Bu sayede sorunsuz ve güvenli bir taşıma yapılmaktadır.