Hazine ve Maliye Bakanlığının Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğine göre, müşterek "avarya" paylaşımında, söz konusu kurallar kendileriyle bağdaşmayan mevzuat ve uygulama dikkate alınmaksızın uygulanacak.
Üstün Kural ve numaralı kurallarda aksi öngörülmedikçe, müşterek avarya (gemide veya yükte, uluslararası deniz ticaret hukukunun içerdiği özel kuralların çiğnenmesi yüzünden ortaya çıkan maddi hasarlar ve olağanüstü giderler) paylaştırması harfli kurallara göre yapılacak. Üstün Kural'a göre, makul ölçüler içinde yapılmayan fedakarlık ve masraflar için hiçbir halde paylaştırma yapılmayacak.
Tebliğde yer alan harfli kurallara göre, "bir müşterek avarya hareketinin varlığı, ancak ve yalnız ortak deniz sergüzeştine katılmış malvarlığı unsurlarını karşılaştıkları bir tehlikeden korumak amacıyla müşterek selamet için bilerek ve makul bir şekilde olağanüstü bir fedakarlık veya harcama yapılması halinde" dikkate alınacak.
Müşterek avarya hareketinin ancak doğrudan doğruya sonucu olan zarar ve masraflar müşterek avaryaya kabul edilecek.
Fedakarlık veya masrafa yol açan olay deniz sergüzeştine katılan taraflardan birinin kusuru sonucu doğmuş olsa bile müşterek avarya paylaşması yapılacak.
Diğer kurallar
Öte yandan yerleşmiş ticari teamüle uygun olarak taşınmayan yükün denize atılması müşterek avarya sayılmayacak.
Müşterek deniz sergüzeştine katılmış varlıkların ortak selameti için yapılan fedakarlık suretiyle veya bunun sonucu olarak doğan ve söz konusu selamet uğruna yüklerin atılması amacıyla açılan ambar kapaklarından veya başka yerlerden giren suların sebep olduğu kayıp ve hasar müşterek avarya olarak kabul edilecek.
Gemide çıkan yangını söndürmek için gemi veya yüke veya bunlardan birine su ile veya yanmakta olan gemiyi karaya oturtma veya lombarlarını açarak batırmak da dahil olmak üzere, başka surette verilen zarar müşterek avarya olarak değerlendirilecek. Ancak dumanın veya yangının sıcaklığının sebep olduğu zararlar için tazminat ödenmeyecek.
Gemi, müşterek selamet uğruna bile bile karaya oturtulursa, sahile sürüklenmiş olup olmadığına bakılmaksızın ortak deniz sergüzeştine katılan varlıklarda bu yüzden meydana gelen kayıp ve hasar müşterek avarya sayılacak.
Vira Haber