Ancak bunun nedeni dünya ticaretindeki canlanma yani talep kaynaklı bir artış değil, tersine arz kaynaklı. Gemi siparişleri düşüyor, hatta bazı gemi tiplerin de hurdaya ayrılan gemi sayısı siparişlerden daha fazla. Gemi arzı düştükçe de navlunda artışı hızlanıyor.
Armatörler Birliği Başkan Vekili, TOBB Denizcilik Meclis Başkanı Erol Yücel, bankalar ve fonların yeni gemilere finans sağlama konusundaki endişelerinin siparişleri frenlediğini belirterek, gemi arzındaki bu düşüşün navlun piyasasında yüzde 30 artış getireceğini düşündüklerini söyledi.
En büyük zarar gerçek işleri armatörlük olan kişi ve firmalaradır
2008 küresel krizinin ardından özellikle fonların düşmüş gemi inşa fiyatlarını fırsata çevirmek için ellerindeki kaynakları yeni gemi siparişlerine çevirdiğini hatırlatan Erol Yücel, bu durumdan en büyük zararı gerçek işleri armatörlük olan kişi ve firmaların gördüğünü söyledi.
Yücel, özellikle kuru yük ve konteyner piyasasının krizde ağır darbe aldığını ifade etti. Aşırı gemi arzının navlun piyasasında tarihi diplere sebep olduğunu ve bunun da fonların ve bankaların sektöre yönelik iştahını söndürdüğünü belirten Erol Yücel, “Günümüzde gerek fonların ve gerekse bankaların yeni gemi siparişlerine girme konusundaki korku ve endişeleri siparişleri frenlemiş görünüyor.
Buna ilaveten özellikle Çin Halk Cumhuriyeti’nde sayıları üç binin üzerinde olan tersanelerin, devlet tarafından getirilen düzenlemeler doğrultusunda sayılarının ilk etapta elli tersaneye indirilmesi ve Japonya ile Güney Kore örneklerinde olduğu gibi büyük yatırımlar yapmış olan tersanelerin muhafaza edilmesine yönelik kararlar da önem taşıyor” diye konuştu.
2017'de deniz taşımacılığı navlunlarında artış söz konusu
Filodaki gemilerin yüzde 40'tan fazlasının 2010, 2011 ve 2012 yıllarında inşa edildiğine dikkat çeken Erol Yücel, 2016-2020 yılları arasındaki siparişlerde ise büyük düşüşler olduğunu vurguladı. Yücel, bu durumun arz fazlasıyla düşüşe geçen navlun piyasasını da hareketlendirdiğini, 2016'nın ikinci yarısında toparlanmaya başlayan artışın 2017'de hızlanacağını ifade etti. Yücel, “Bu yıl deniz taşımacılığı navlunlarında yaklaşık yüzde 30 artış olabilir” dedi.
Hurdaya giden gemi sayısı yeni siparişten fazla
Önümüzdeki 4 yılda özellikle büyük tonajda hurdaya giden gemi sayısının yeni gemi siparişlerinden daha fazla olmasını öngördüklerini ifade eden Erol Yücel, şöyle konuştu: “100 bin DWT ve üzeri gemileri temsil eden 'capesize' gemilerde mevcut filonun neredeyse yarıya yakın bölümü 2010/2011/2012 yıllarında inşa edildi. 2017 yılı dâhil önümüzdeki 4 yılda inşa edilecek gemilerin tamamının inşası gerçekleşse bile sadece 165 adet ve 40 milyon DWT olacak. Ancak son üç yılda 196 adet gemiden oluşan 33 milyon DWT’lik capesize geminin hurdaya çıkmış olduğunu biliyoruz. Buradan şu sonucu çıkarabiliriz ki önümüzdeki 4 yıllık sürede inşa edilecek gemi sayısından daha fazlasının hurda çıkabilir. Benzer durum 'panamax' ve 'handymax' gemiler için de geçerli."