Ziya Kalkavan Anadolu Denizcilik Meslek Lisesi Mezunlar Derneği, 24 Haziran seçimlerinde aday olan Cumhurbaşkanı Adaylarına sektörün sorunlarına dair bir bildiri yayınladı.
Sektörün ve özellikle gemiadamlarının sorunlarının anlatılarak farkındalık oluşturulması amaçlanan bildiri cumhurbaşkanı adaylarına Ziya Kalkavan Anadolu Denizcilik Meslek Lisesi Mezunlar Derneği Yönetim Kurulu kararıyla Başkan Emrah Demir ve Genel Sekreter Hüseyin Topçu tarafından gönderildi.
İşte o bildiri:
Sayın Cumhurbaşkanı Adayımız,
Bizler denizcilik sektörü çalışanları olarak şuana kadar izlenen politikaların geliştirilebilmesi, detaylara inilerek çözüm yolları bulunabilmesi, ülkemizin bu alanda öncü ülkeler seviyesine çıkabilmesi için seçim bildirilerinizde yer alan maddelere ek olarak sektör sorunlarını içeren konuları sizlere ulaştırmak ve bu konularda uygulanacak çalışmaların hedefine ulaşabilmesi için nelere ihtiyaç duyulduğu hakkında sizleri aydınlatabilmek amacıyla aşağıda yer alan bildirgeyi tarafınıza sunuyoruz.
Türkiye Cumhuriyeti tarihinde en çok değiştirilen yönetmelik olan yeni adıyla ‘Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmeliği’ tarafımızı birebir ilgilendirmekle beraber ciddi maddi manevi sorunlara neden olmaktadır. En son 10 Şubat 2018 tarihinde baştan aşağı yenilenerek yürürlüğe giren yönetmelik gemiadamlarını büyük oranda mağdur etmiştir. Bu yönetmelik çerçevesinde getirilen uygulamalardan biri olan denizcilik eğitimi veren liselerin eğitim seviyesinin aynı olmasına rağmen 3000 GRT Güverte ve 3000 KW Makine Zabiti yeterliliklerinden 500 GRT Sınırlı Güverte ve 750 KW Sınırlı Makine Zabiti yeterliliklerine düşürülmesidir. Bu liselerin açılış amacı olan orta sınıf kalifiye eleman yerine alt kadro eleman olarak yetiştirmelerine neden olacaktır. Ülkemizde 52 adet denizcilik eğitimi veren lise bulunmaktadır. Bu liselerden mezun olan öğrencilerin çalışabileceği gemi ülkemizde bulunmamaktadır. Bu sebeple mezunlar usta gemici veya usta makine tayfası görevlerinde çalışmak zorunda kalacaklardır. Söz konusu görevler için Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş denizcilik kurslarında alınan 4 haftalık eğitim sayesinde de çalışılabilmektedir. Bu nedenden dolayı denizcilik eğitimi veren liselerden mezun olanların 4 senelik eğitimleri ve emeklerinin boşa gitmemesi için eski yeterliliklerine ulaşmaları sağlanmalı veya yükseköğretime geçişte öncelik verilmelidir.
10 Şubat 2018 tarihinde yayınlanan yönetmelik çerçevesinde Kaptan ve Başmakinist yeterliliklerinden Uzakyol Kaptan ve Başmakinist yeterliliklerine geçiş hakkı 3 yıl içinde gerçekleştirilmesi ile sınırlandırılmış daha sonrası için bu hak elden alınmıştır. Kaptan ve Başmakinist yeterliliklerinden Uzakyol Kaptan ve Başmakinist yeterliliklerine geçiş hakkının geri verilmesi gerekmektedir. Son yönetmelik ile birlikte gemiadamlarının İngilizce eksikliklerinin kaldırılması amaçlanarak İngilizce sınav zorunlulukları getirilmiştir. Bu gelişme her ne kadar iyi olsa da ÖSYM gibi bir kurum üzerinden bu tespitin yapılması bir o kadar da yanlıştır. Yönetmelik ile gelen ÖSYM’nin düzenlediği Yabancı Dil Sınavı’na girme şartı 2014 yılına kadar Gemiadamları Sınav Merkezi tarafından yapılmış olan Denizcilik İngilizcesi yeterlilik sınavına benzer bir şekilde sınav ile güncellenmesi hem gerçek İngilizce seviyesini ölçmeye yarayacak hem de mağduriyetlerin önüne geçecektir.
Kılavuz kaptanların İngilizce yeterlilikleri ve staj süreleri ile ilgili mağduriyetleri kaldırılmalıdır.
Son yönetmelik çerçevesinde belirlenen Gemiadamları Disiplin İşlemleri tamamen işveren haklarını korumaktadır. İşveren hatalarından dahi olsa gemiadamları bu düzenleme yüzünden ağır cezalarla karşılaşabilmektedir. Gemiadamları disiplin şartları ve cezaları tekrardan gözden geçirilerek ilgili düzenlemeler yapılmalıdır.
Gemi adamlarının sertifika değişikliği sebebiyle doğan maddi manevi mağduriyetlerinin son bulması gerekmektedir.
Gemi adamlarının yabancı sahipli yabancı bayraklı gemilerde istihdamının sağlanması ve ülkeye döviz girdisinin arttırılması için politikalar üretilmelidir. Halihazırda Türk gemiadamları yabancı sahipli gemilerde çalışarak yıllık 70-80 milyon dolar civarında bir dövizin ülkeye girişini sağlamaktadır. Filipinler ve Hindistan gibi ülkelerin yaptığı gibi devlet desteği ve planlaması yapılması ile bu rakam 3-4 milyar dolar seviyelerine çıkması sağlanabilecektir.
Ülkemizin yer aldığı stratejik konumu itibari ile denizci devlet, denizci millet politikaları üretilmelidir.
Ülke genelinde tersane kapasiteleri ve kaliteleri arttırılmalı, küçük ölçekli olanlar teşvik edilmelidir. Avrupa birliği anlayışı içinde Avrupalı armatörlerin yeni inşa ve bakımı konularında Türkiye’de yatırım yapmaları yönünde politikalar üretilmelidir.
Ülke genelinde stratejik limanlar kurarak bu limanların uluslararası camiada kullanılabilmesi için kolaylıklar sağlanması yönünde politikalar üretilmelidir. Türkiye önemli bir transit merkezi haline getirilebilmelidir. Bu sebeple bu limanların ulaşım altyapıları dahilinde karayolu ve demiryolu bağlantıları geliştirilmelidir.
Yat turizminden daha fazla pay alabilmek için yat bağlama kapasitesinin arttırılması yönünde politikalar üretilmelidir.
2006 yılından bu yana düşmekte olan Türk bayraklı deniz ticaret filosunun kapasitesinin arttırılması ve modernizasyonlarının sağlanabilmesi için politikalar üretilmeli, gemi sahipleri teşvik edilmelidir.
Gemi sahiplerine sosyal sigortalar konusunda destek sağlanarak gemiadamlarının sosyal hakları da korunmalıdır.
Balıkçı barınakları alt yapıları desteklenmeli, soğuk hava depoları kapasiteleri arttırılmalıdır. Su ürünleri fakülteleri ile ortak çalışmalar yapılarak avlanma yöntemleri düzenlenerek ülkemizde yetişen balık miktarı arttırılmalıdır.
Denizcilik öğrencilerinin zorunlu açık deniz stajlarını yapabilmeleri için devlet destekli eğitim gemileri yapılmalı ve bunların işletilebilmesi için gerekli ödenek aktarılabilmelidir.
Denizcilik eğitimi verebilecek denizci eğitici akademik personel ihtiyacının giderilmesi ve kadrolara alınması için gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.
Gemi adamlarının eğitiminde bağlı oldukları armatör firmaların sorumluluk almalarının sağlanması ve şirket dâhilindeki personele gemiye katılmadan önce gemi ile ilgili gerekli eğitimleri vermeleri sağlanabilmelidir.
Gemiadamlarının çalışma şartlarından dolayı 2008 yılına kadar Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından tanınmış olan yıpranma hakları bu tarihte yapılan değişiklikle kaldırılmıştır. Gerek çalışma koşulları gerekse de ailesi ve sevdiklerinden uzakta çalışmakta olan bu sebeple maddi, manevi yıpranan gemiadamlarının yıpranma hakkı geri verilmelidir.
Siz değerli Cumhurbaşkanı Adayımızdan denizcilik sektörü çalışanları olarak sorunlarımızı dikkate almanızı istemekteyiz.
Saygılarımızla
Vira Haber