"Deniz olmazsa Türkiye olamaz"

Zonguldak'ın Ereğli ilçesinde, Karaelmas Üniversitesi (ZKÜ) Deniz İşletmeciliği ve Yönetimi Yüksekokulunun düzenlediği “Türk Denizciliğinde Batı Karadeniz Limanlarının ve Deniz İşletmecilerinin Önemi ve Denizcilik Sektöründeki Yeri” konulu konferans düzenlendi.

Konferansa Ereğli Kaymakamı İbrahim Çay, ZKÜ Ereğli Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Erdal Coşkun, Gülüç Belediye Başkanı Aydın Güngör, İlçe Emniyet Müdürü Niyazi Koçak, Alaplı Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Rafet Kılıç, İlçe Gümrük Müdürü Osman Bölükbaşı Dara, bazı işadamları, bürokratlar ve öğrencilerin katıldı.

ZKÜ Deniz İşletmeciliği ve Yönetimi Yüksekokulunun konferans salonunda düzenlenen konferansa konuşmacı olarak katılan Deniz Ticaret Odası (DTO) Batı Karadeniz Bölge Başkanı İrfan Erdem, bu güne kadar bütün dünya genelinde dünya ticaret filosunun toplamının 1.23 milyar DWT, gemilerle taşınan dünya ticaret hacminin ise, 8.17 milyar ton olduğunu söyledi. İrfan Erdem, “Gemi inşa sektöründe fiili istihdam sayısı yüzde 70 oranında bir düşüşle 34 binden 10 bine gerilemiştir. Bu istihdam oranındaki düşüş Ereğli'de 5bin 500 kişiden 481 kişi olmuştur. Yani yaklaşık yüzde 90 (yüzde 91,2) oranında bir istihdam kaybı yaşanmıştır. Türkiye'de elleçlenen yük miktarı 2009 yılında toplamda 309 milyon 436 bin 706 ton olmuştur. Bu değer Ereğli'de bulunan limanlarımızda toplam 10 milyon 313 bin 446 ton olmuştur. Ereğli limanlarında elleçlenen yük miktarı Türkiye limanlarındaki işleme tabi olan yükün yüzde 3.33'ü kadardır. Zonguldak ili genelinde elleçleme miktarı 11 milyon 576 bin 467 ton olup bu değer Türkiye genelinde yüzde 3,76'dır. Elleçlenen yük miktarı bakımından Ereğli, yükleme-boşaltma yapılan 24 ilimiz arasında Çanakkale'den sonra 10. sırada bulunmaktadır. Kdz. Ereğli'deki limanlar bu yük miktarı bakımından Samsun, Trabzon, Bursa, Antalya gibi önemli limanlarımızı geride bırakmıştır. Türkiye genlinde 2010 yılında teslim için 120 gemi gözükmekte iken bu rakam Kdz. Ereğli tersaneleri için 7 adettir. 2011 yılında 23, 2012 yılında ise teslimi gözüken bir gemi var. 2009 yılında AB ülkelerine yapılan gemi ihracatı rakamı 609 bin 909 DWT'dur. Bu rakam Kdz. Ereğli için 2008 yılında 75 bin 120 DWT iken 2009 yılında 16 bin 000 DWT gibi bir rakama düşmüştür. 2009 yılında AB ülkelerine yapılan gemi ihracatının yaklaşık yüzde 3'ü Kdz. Ereğli tersanelerinden gerçekleşmiş. 3 tarafı denizlerle çevrili ve jeopolitik öneme sahip olan ülkemiz dünya ticaret hacminden yüzde 1'lik pay ile 5 milyar dolar gelir elde etmektedir. DTO 2009 faaliyet rapordu verilerine göre sayısal olarak yüzde 3, tonaj bazında ise yüzde 2 büyüme kaydedilmiştir. Bu artışın yüzde 6'lık kısmının ise büyük tonajlı gemilerde olduğu görülmektedir. Türk deniz ticaret filosunun tonajı yabancı gemiler de dahil olmak üzere 15.3 milyon DWT'dur. 1997'de çıkan kanuna göre, gemi sahipleri, dünyadaki uygulamaya ayak uydurarak az vergi alınan ülkelerin bayraklarını taşımakta serbesttirler. Bu nedenle Türk armatörlerinin bir kısmı kendi bayrağımızdan dışarı kaçmıştır. Ülkemizin 2009 yılı ihracatının yüzde 72'si, ithalatımızın da yüzde 93.6'sı deniz yoluyla gerçekleştirilmektedir. Bu bakımdan deniz taşımacılığı hem küresel, hem de ülke ekonomisi için önemli dinamiklerden biridir. Deniz olmazsa Türkiye olamaz. Denizcilik gelişmezse ülke gelişemez. Türk deniz filosu performansının en güçlü ve verimli olduğu 1996'da 10.8 milyon DWT'la 16. sıraya yükselmişti. 2009'da ise 26. sıraya geriledi. Aradan geçen 13 yıllık sürede kaybedilen yüzde 6.4'lük artış deniz ticaret filomuzun dünya ticaretindeki rekabetini artırmasına yeterli gelmemiştir. Türkiye'de 150 Groston'un üzerinde yüzde 3.3'lük büyümeyle 2009'da 1576 gemiye çıkmıştır. Buna karşılık Ocak 2010 itibarıyla 158 ülkeyi kapsayan toplam gemi sayısı 46 bin 948'dir. Bu gemiler 1. 23 milyar DWT'a yükselir. Bu değerlere göre Türkiye 2008 değerlerine göre yüzde 1 gerileyerek ancak 26. Sırada tutunabilmiştir. Gemilerin yaş ortalaması 2009'da 24.24 iken 2010'da 24. 62 olmuştur. Bu da bize içinde bulunduğumuz yılda gemilerin biraz daha yaşlandığını göstermektedir. Gemiler de insanlar gibidir, yaşlanırlar. Sayısal ve tonaj olarak büyüyoruz ama dünya denizlerindeki ekonomik değerlerden yeterince pay almıyoruz. Üstelik filomuz yaşlanıyor.Büyüme potansiyeli çok yüksek olan denizcilik sektörü yük ve insan taşımacılığından, turizm, sanayi, ticaret ve hizmet sektörü gibi birçok sektörü de tetikler” dedi.