Bölgeye gelen turistlere gösteri yapmak için tekne turları düzenleyenlerin veya Dalyan kanalı çevresindeki restoran sahiplerinin beslediği caretta carettaların bir bölümü kışın da Dalyan'ı terketmemeye başlaması bilim adamlarını harekete geçirdi. İztuzu Plajı'nın Dalyan tarafında tatlısuya giren bazı turistleri caretta carettaların ısırdığı şikayetleri üzerine Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi'nden (DEKAMER), yardım istendi. Bunun üzerine bu tür saldırgan davranış gösteren 'Ali Rıza' adı verilen 40-45 yaşlarındaki bir caretta caretta rehabilitasyona alınıp, tekrar doğal ortamına bırakıldı. Ancak, diğer caretta carettalarda da benzer saldırganlığın yaşanması sıkı önlemler alınmasını gerektirdi. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü yetkililerinin de girişimleriyle 4 Ağustos 2012 tarihinde ceratta carettaların Elle beslenmeleri yasaklandı. Ancak, kanaldan yakaladıkları Mavi yengeçlerle caretta carettaları besleyerek tura katılan turistlerin görmelerini sağlayan tekne turu acenteleri ve geçimini bu işten sağlayanlar, bir süre sonra bu yasağı delmeye başladı. Valiliğin yasağına uyulmadığı yönündeki şikayetlerin artması Ortaca Kaymakamlığı'nı harekete geçirdi. Kaymakamlık, geçen 26 Eylül'de Zabıta Müdürlüğü, Göcek Liman Başkanlığı,Muğla Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Tekne Muayene Komisyon Memurları'na ve Dalyan Jandarma Asayiş Bot Komutanlığı'na tebligat gönderip, valiliğin yasağının daha sıkı bir şekilde uygulanmasını istedi. Kaymakamlığın bu tebliğatı üzerine caretta carettaları göstermek için tur düzenleyenler ile deniz kaplumbağalarını beslemek için Mavi yengeç avlayanlar uyarıldı. Yasağa uymayanlara 2872 Sayılı Çevre Kanunu'nun 9'uncu maddesi, f bendinin içeren, 'Biyolojik çeşitliliğin sürdürülebilirliliğinin sağlanması bakımından nesli tehdit veya tehlike altında olanlar ile nadir bitki ve hayvan türlerinin korunması esas olup, mevzuata aykırı biçimde ticarete konu edilmeleri yasaktır' hükmü gereğince 38 bin lira para cezası kesileceği bildirildi. Bu durum, hayvansever ve çevrecileri sevindirirken, tur teknesi acenteleri ve deniz kaplumbağası görme umuduyla gelen turistler ve bu işten geçimini sağlayanların ise tepkisine neden oldu.
"TURİST CARETTA CARETTA İÇİN GELİYOR"
Bir turizm acentasında rehberlik yapan Salih Dağ, "Turistlerin Dalyan'a geliş amacı plajdan daha çok caretta caretta görmek, yengeç avlayıp tekrar geri bırakmaktı. Kaya mezarları Demre'de de var, yüzmek isteseler Antalya'ya da gidebilirler. Ama buraya sırf caretta caretta görmek amacıyla geliyorlar. Turistlere bu turları satarken rehberler, 'caretta carettaları göreceksiniz' diyor. Ama geldiklerinde böyle bir yasakla karşılaşınca, turistler de şaşırıyor. Hatta aldatıldıklarını düşünüyorlar" dedi.
"800 KİŞİ EKMEK YİYOR"
Dalyan'da tekne kaptanlığı yapan Cevdet Sunay, "Plaj, Türkiye'nin her yerinde var. Ama buraya gelenler deniz kaplumbağalarını görmeye, Mavi yengeç yemeye geliyor. Yatlardan müşteriyi kumsala çıkarırken kaplumbağa ve yengeci söyleyince daha istekli geliyorlar. Tutanı, satanı, pişireni, rehberi ve teknecileri de sayarsak bu işten yaklaşık 800 kişi ekmek yiyor. Deniz kaplumbağaları için beslemek veya görülebilmeleri için başka bir sistem düşünülebilir" dedi.
Fethiye'den caretta carettaları görmek için Dalyan'a geldiğini belirten Rus turist Alisa Pavlov, "Ancak, bu mümkün olmadı. kandırıldık mı acaba diye düşünmekten kendimi alamıyorum" dedi. Rus turist Fayina Kozlov da "Caretta caretta görüp, yengeç yiyecektik. Bize yalan söylediler. Deniz, güneş her yerde var" dedi.
"YASAK ZATEN VARDI SADECE SIKI UYGULANMASINI SAĞLIYORUZ"
Muğla Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Temel Bilimleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ahmet Nuri Tarkan, "Mavi yengeçler ticari değeri yüksek olan canlılar. Gerek Avrupa ve gerekse dünya pazarında yüksek protein arz eden önemli bir tüketim maddesi. Dolayısıyla dünyada Dalyan gibi nadir olan bölgelerde yetiştiği için korunmalı ve üremelerine fırsat verilmelidir. Olgunluğa erişmeden toplanan yengeçler yavru bırakmadıkları için giderek azalacaktır. Onları çok fazla avlamak doğru değildi. Ayrıca caretta carettaların da elle beslenmesi doğru değil" diye konuştu.
Ortaca Kaymakamı Hüseyin Yılmaz, "Carettalar hazır beslendiği için açık denizlere çıkmayıp doğal yaşamlarından uzaklaşıyor ve zaman zaman gölde yüzen insanlara da zarar verebiliyor. Caretta carettaların bu şekilde beslenmesi ve Mavi yengeçlerin avlanma izni olmayan zamanlarda yakalanması ve ticaretinin yapılmaması valilikçe zaten yasaklanmıştı. Biz sadece bu yasağa daha sıkı uyulmasını sağlamaya çalışıyoruz" dedi.
virahaber.com