Çanakkale’nin destansı batıkları, I. Dünya Savaşı temalı ilk sualtı parkı özelliğini taşıyacak. 106 yıl önce Seddülbahir Kalesi açıklarında batırılan İngiliz Kraliyet Zırhlısı 'HMS Majestic'in de aralarında bulunduğu 14 batık gemi, gizemli hikâyeleriyle dünya genelinde dalış meraklılarının dikkatini çekiyor.
Ege ve Marmara denizlerinin buluşma noktası olan ve sahip olduğu su altı hazineleri ile tüm dünyanın ilgisini çeken Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı’nın açılışı Seddülbahir Kalesi’nde düzenlenen törenle gerçekleştirildi. Programa, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Nadir Alpaslan, Çanakkale Valisi İlhami Aktaş, AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan, AK Parti Çanakkale Milletvekili Jülide İskenderoğlu, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, Fransa Savunma Ateşesi Albay Philippe Boulogne, Türkiye Su Altı Sporları Federasyonu (TSSF) Başkanı Prof. Dr. Şahin Özen ve davetliler katıldı. “Çanakkale Destinasyon” filmiyle başlayan tören saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı'nın okunmasıyla devam etti.
“Çanakkale en güzel dalış destinasyonlarından biri olacak”
Törende konuşan Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, "Çanakkale'de kara savaşlarının yanı sıra denizde de büyük bir savaş olmuştu, büyük bir mücadele olmuştu. İşte o büyük mücadelenin sonucunda aslında denizin altında büyük bir tarih yatıyordu. Bir hazine yatıyordu. O batıkları yani 14 ayrı dalış noktası 150 kilometrekarelik alanda bir su altı parkının oluştuğu güzel bir destinasyon ortaya çıkmış oldu. Çanakkale dalışın merkezi olmaya aday, en güzel dalış destinasyonlarından birisi olacaktır. Çünkü her dalış istasyonunda her dalış merkezinde tabii ki batıklar var değişik batıklar ama bizim Çanakkale'mizde her batığın bir hikayesi var. Her batığın her dalış noktasının insanlara hatırası var. Dolayısıyla buradaki bütün batığın bütün su altındaki envanterin insanlarımıza çok büyük hatıralar bırakacağını düşünüyoruz. Burası, Çanakkale Tarihi Alan hem Türkiye'de hem de dünyada bir buluşma noktası olacak" dedi.
Alan Başkanı İsmail Kaşdemir'in konuşmasının ardından program 'Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı Tanıtım Filmi”yle devam etti.
“Çanakkale’nin sadece üstü değil altı da müze”
Tanıtım filminin ardından kürsüye gelen AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan, burada Gelibolu Sualtı Tarihi Parkı ile turizme yeni bir ivme kazandırdıklarını belirterek, "Alan Başkanımızın, Kültür Bakanlığımızın öncülüğünde epeyden beri hayalini kurduğumuz şehrimizin sadece üstünün değil altının da müze olduğunu, kıymetli olduğunu gösteren çok farklı bir çalışmanın eşiğindeyiz. Büyük bir batık envanteri var. 1. Dünya Savaşı’ndan bu yana bildiğim kadarıyla kültürel dalış etkinliğin olmadığı bir dünyada yaşıyoruz. 1. Dünya Savaşının kültürel envanterini bizim önümüze sunacak dalış imkanı verecek çok farklı bir çalışmanın arifesindeyiz" diye konuştu.
“Dünyanın her köşesinden akın akın gelecekler”
Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı tanıtımı ve açılış töreninde konuşan Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Nadir Alpaslan ise konuşmasında şunları söyledi:
"106 yıl önce bu topraklarda büyük bir destan yazdık. Türk milletinin bağımsızlığına vatanına olan bağlılığını bunun için her türlü fedakarlığı yapacağını canından vazgeçeceğine bu topraklarda şahit oldu. Burada yaptığımız büyük mücadele ile büyük Türkiye'yi kurduk. Bizim, bu önemli olayların yaşandığı topraklara gerekli değerin verilmesi gerekli çalışmaların yapılması konusunda üzerimize büyük bir sorumluluk düşmekte. Çanakkale'nin bu konudaki potansiyeli çok yüksek olduğu için bunun dünyada tanıtılması ve pazarlanması da son derece önemli. Biz Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak yeni bir ürünü ortaya koyarak su altı dalış merkezini açmış oluyoruz. Dolayısıyla Çanakkale tarih açısından, kültür açısından, dalış turizmi açısından önemli bir potansiyele sahip.”
Çanakkale’nin kayak turizmi dışında turizm adına her alanda hizmet verebildiğini vurgulayan Alpaslan, “Yeter ki biz bunu çok güzel bir ürün haline getirelim. Dünyaya tanıtımını yapalım. Dünyanın her bir bölgesinden buraya akın akın gelecek. Ve bunun daha da gelişmesine ön ayak olacaktır" diye konuştu.
Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı tanıtım ve açılış töreni, Antalya Devlet Opera ve Balesi “Venera Ensemble” Grubu sahne gösterisiyle son buldu.
Su altında tarihe yolculuk
Kültür ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde, Çanakkale'yi dünyanın önemli dalış turizmi merkezlerinden biri haline getirmek amacıyla Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı projesi çalışmalarına 2017 yılında Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’nca başlandı. 2019 yılında Başkanlık ve Güney Marmara Kalkınma Ajansı arasında projeye ilişkin destek protokolü imzalandı. Projenin saha çalışmalarına, İstanbul Üniversitesi Sualtı Kültür Kalıntılarını Koruma Ana Bilim Dalı danışmanlığında TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nce başlandı ve iki yıl boyunca süren envanter çalışmaları sonucunda 150 kilometrelik alanda dalışa imkân veren bir destinasyon oluşturuldu.
Denizaltında duran zaman
Bugüne kadar karadan anlatılan Çanakkale Zaferi’nde deniz altında verilen mücadelenin de gözler önüne serildiği Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı’ndaki ilk dalış noktası, 27 Mayıs 1915’te Seddülbahir açıklarında Alman U-21 denizaltısı tarafından batırılan 120 metre uzunluğundaki İngiliz zırhlısı ‘HMS Majestic’ batığı olacak. 24 metre derinlikteki batık geminin üzerinde yer alan patlamamış top mermileri ve barutlar, dalış severlerin büyük ilgisini çekecek.
İsmini Fransız Devrimi’nin önemli mareşallerinden alan Andrea Massena ve onunla son görevine çıkan Saghalien batık gemileri, Ertuğrul Koyu’nun 5-7 metre derinliklerinde dalış severlerin ziyaretini bekliyor. Formunu halen koruyan gemiler, deniz altında zamanı durdurmuş izlenimi yaratıyor.
Çanakkale’ye yapılan çıkarmalar sırasında malzeme tedariki yapmak için kullanılmış ve binlerce askerin Çanakkale’ye ayak basmasında etkili rol oynamış Helles Barçları da Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı’nın açılmasıyla birlikte ziyaretçileriyle buluşacak.
Sualtındaki eşsiz tarih
Tekke Koyu (W Beach) batıkları, Arıburnu barçları, Küçük Kemikli barçları, Arıburnu Layteri, Lundy batığı, HMS Louis, S.S Milo ve Tuzla batıklarının da görülebileceği Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı’nda; Akbaş Koyu’nda 10 metre derinlikte bulunan Çanakkale Savaşları sırasında onlarca denizaltıya dur demiş Denizaltı Mania Ağı, sualtı fotoğrafçılarının mutlaka görmesi gereken eşsiz bir tarihi güzellik olarak dikkat çekiyor.
Yüzlerce deniz canlısıyla muhteşem görüntü
25 Mayıs 1915’te içindeki 73 personeliyle birlikte sulara gömülen İngiliz gemisi HMS Triumph da bir anıt mezar olarak Kabatepe’de 70 metre derinlikte ziyaretçilerini bekliyor.
Yüzlerce canlı türünü bir arada tutan ve Halley kuyruklu yıldızının tarihte ilk olarak görüldüğü yer olma özelliği taşıyan Bebek kayalıkları da Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı sınırlarında yer alıyor. Akıntı dalışı deneyimi yaşamak isteyen dalgıçlara yüzlerce rengi ve canlı türünü bir araya sunan Bebek kayalıkları, dünya genelinde dalış severlerin vazgeçilmez noktası olmaya aday.
Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı’nda I. Dünya Savaşı sırasında battığı bilinen ancak henüz gün yüzüne çıkarılmamış batıkların da dalış turizmine kazandırılması için çalışmalar devam etmektedir.
Vira Haber