Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch’in önceki gün Türkiye’nin not görünümünü durağana düşürmesinin ardından Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’dan “Keşke derecelendirme kuruluşları objektif olabilseler, yaptıkları bu değerlendirmeler tüm dünya tarafından objektif olarak değerlendirebilse. Ama şu anda objektif olmadığını ifade etmek istiyorum. Fitch’in sermaye yapısına göz atmanızı rica ediyorum. Sermaye yapısında hangi ülke ağırlıklıdır. Bunu da değerlendirmekte fayda var” çıkışı geldi.
Fransa ağırlıklı hisse yapısıyla diğer ülkelere bakışında farklılık yattığı öne sürülen Fitch’in sermaye yapısına bakıldığında yüzde 60 hissesinin Fransa merkezli Fimalac grubuna, yüzde 40 hissesinin ise yayıncılık-dergi grubuyla adı öne çıkan ABD’li Hearst Corporation olduğu görülüyor. Fitch Group’un çoğunluk hisselerini elinde bulunduran Fransız grup, 2006’da ve 2009’da yüzde 20’şer hisseyi Hearst grubuna sattı.
Avrupa’ya geçiş süreci
Fitch grubu, ABD’li John Knowles Fitch tarafından 24 Aralık 1913’te New York’ta kuruldu. Kredi derecelendirme işinde Moody’s ve S&P ile birlikte en büyük üç derecelendirme kuruluşundan biri. Bu üçlünün içinde en küçüğü olarak anılıyor. ABD kökenli şirket 1997 yılına gelindiğinde Londra merkezli IBCA şirketi ile ortaklığa gitti. Bu tarihte Fitch’in ana hissedarlarıyla satın alma görüşmeleri yapan bir şirket vardı. O da Fransız merkezli yatırım şirketi Fimalac. Marc de Lacharriere’in kurduğu şirket, Avrupa’da kredi derecelendirme işinde iddialı olma adına etkili adım atmak için Fitch’i bünyesine katmak istiyordu.
Süren görüşmelerin ardından 1998 yılında Fitch-Ibca birleşmesi gerçekleşti, şirket Londra ve New York merkezli iş yapmaya başladı. 2000 yılında şirket büyüme adına Duff&Phelps ile Thomson Financial Services’i bünyesine kattı.
Tüm dünyada 51 ülkede ofisi bulunan Fitch’in 3 bine yakın çalışanı bulunuyor. Fitch’in kontrolü şu anda 1.1 milyar dolarlık servete sahip olan Marc de Lacharriere’in sahibi olduğu Fimalac adlı şirkete ait. Fransız yatırımcının Paris merkezli şirketiyle finans, gayrimenkul ve yatırım tarafında işleri bulunuyor.
Yayıncılık devi de ortak
Amerikan medya devi The Hearst Corporation ise yayıncılığın yanı sıra pek çok farklı alanda yatırım yapıyor. Hearst grubundaki dergiler arasında ELLE, Harper’s Bazaar, Cosmopolitan, Esquire gibi global çapta yayınlanan markalar var. Şirketin televizyon yatırımları da bulunuyor.
‘Kredibiliteleri düştü şu an objektif değiller’
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Türkiye’nin not görünümünü pozitiften durağana çeviren Fitch’in sermaye yapısındaki ağırlıklı ülkeye dikkat çekti. Çağlayan, “Fitch’in sermaye yapısına göz atmanızı rica ediyorum” dedi. Bakan Çağlayan, kredi derecelendirme kuruluşlarının yapmış olduğu değerlendirmelerin iyi bir şekilde sorgulanması gerektiğini söyledi. Çağlayan ayrıca, “Keşke bu derecelendirme kuruluşları objektif olabilseler, yaptıkları bu değerlendirmeler tüm dünya tarafından objektif olarak değerlendirebilse. Ama şu anda objektif olmadığını ifade etmek istiyorum. Fitch’in sermaye yapısına göz atmanızı rica ediyorum. Sermaye yapısında hangi ülke ağırlıklıdır. Bunu da değerlendirmekte fayda var” dedi.
Yüzde 60’a dikkat...
Türkiye’nin 84 ülkenin kredi notu düşürülürken kredi notu iki kere artırılan tek ülke olduğuna işaret eden Çağlayan, şunları ifade etti: “Fitch’in yaptığı değerlendirme, Türkiye’nin kredi notunu düşürmemiştir. Türkiye’nin görünümünü pozitiften durağana getirmiştir. Bu gelişme şu demektir; ’not tekrar artırılmaya müsaittir’ demektir. Bu konudaki endişelerini dile getirmiş, ancak bu kuruluşun yüzde 60 hissesine sahip olan Fransa, uluslararası borçlanmada Almanya’dan 1.5 puan, İngiltere’den 1 puan daha fazla kredi faizi ile borçlanmaktadır. Türkiye için yapılan bu değerlendirmenin mutlaka Fransa ve diğer ülkeler için, bugün borç batağına batmış ülkeler açısından da objektif değerlendirilmesi gerekiyor diye düşünüyorum.”
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ise TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı açıklamada, Türkiye’nin kredi derecelendirme kuruluşlarının verdiği kredi notlarından çok daha yüksek güvenilirliği olan bir ülke olduğunu söyledi.
Fitch’in patronu Lacharriere kim?
Fitch’in büyük ortağı Fimalac’ı 1989’da Marc de Lacharriere kurdu. Şirket ayrıca gayrimenkul geliştiriyor, farklı alanlarda yatırım yapıyor. “Fimalac” ismi kurucusunun ismine atıfla “Financiere Marc de Lacharriere”den geliyor. 1940 doğumlu Marc de Lacharriere başlangıçta bir gençlik dergisi kurdu ama işler iyi gitmedi bir kaç yıl sonra dergiyi sattı. Sonrasında art arda Suez, Masson ve Valeurs Actuelles şirketlerde görev yaptı. 15 yıl L’Oreal’de çalıştı ve CEO pozisyonun ardından görevden ayrıldı. Renault, L’Oreal, Groupe Casino, Gilbert Coullier Productions, Cassina, ve Canal Plus’ın yönetim kurulu üyeliğini yapıyor. Marc de Lacharriere, Fransız Dış Ticaret Danışmanlığı Ulusal Komitesi Onursal Başkanı ve Banque de France İstişare Komitesi’nin üyesi.
102 yıl önce kuruldu Buffett’ın hissesi var
Derecelendirme kuruluşu Moody’s firmasının geçmişi 1900 yılında John Moody tarafından ABD’de John Moody’s&Company adıyla kuruldu. Finansal veri analizi üzerine iş yapmaya başlayan şirket 1907’da yaşanan ABD’deki borsa krizinde battı. Bunun ardından John Moody, 1909 yılında “Moody’s” adıyla risk analizi ve yatırım şirketi faaliyetleri yürütecek olan yeni bir şirketin kurulumuna imza attı. 1924’lere gelindiğinde şirket Amerika’da tahvil pazarında iddialı bir şirket halini aldı. 1970’lerle birlikte uluslararası pazarlara açılan firma 2000’lere gelindiğinde 100’ün üzerinde ülkede faaliyet göstermeye başladı. Şirketin not indirimleri başta Amerika (2011) ve Kanada (1995) olmak üzere büyük ülkelerin ekonomik ve siyasal hatyatında önemli yer tuttu. Şirketin Uluslararası yatırımcıların hissedarı olduğu şirkette ünlü yatırımcı Warren Buffett’ın da sahibi olduğu Berkshire Hathaway Inc. aracılığıyla yüzde 12’ye yakın hissesi bulunuyor.
1860’LARDAN GELİYOR ‘DEMİRYOLU’ KÖKENLİ
Not dünyasının etkili oyuncularından Standard&Poor’s (S&P) şirketinin geçmişi ABD’li iki köklü firmanın birleşmesine dayanıyor. Bundan 151 yıl önce, 1860 yılında “Henry Varnum Poor”, ‘History of Railroads and Canals’ kitabını basarak demiryolu ve kanal yatırımcılarına yol gösteriyor. Ardından oğluyla birlikte bu alanda yatırım yapacak olanlara bilgi sağlayacak olan “H.V. and H.W. Poor Co.” şirketini kuruyor.
1906 yılında yine ABD’de Luther Lee Blake “Standard Statistics Bureau” adlı şirketi kurarak, demiryolu şirketlerinin dışında kalan firmalara istatistiki bilgi sağlayacak olan şirketin temelini atıyor.
1941 yılına gelindiğinde “Poor” ve “Standard Statistics” firmaları birleşiyor. 1966 yılında “Standard & Poor’s Corp.”, “The McGraw-Hill Companies” şirketini bünyesine katıyor ve finansal hizmeter adına önemli bir adım atıyor.
ekoayrinti.com