ICAO nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi Büyükelçi Suat Hayri Aka, Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı tarafından Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) Genel Sekreterliği’ne aday gösterildi. Büyükelçi Suat Hayri Aka bu gelişmenin ışığında adaylık sürecini Vira Haber’e değerlendirdi.
Sözlerine, “Öncelikle ülkemizin Güneydoğusunda Hatay, Adıyaman, Kahramanmaraş Gaziantep ve diğer şehirlerimizde aynı anda yaşanan yıkıcı deprem felaketi nedeniyle milletimize, ülkemize geçmiş olsun diyorum” diyerek başlayan Büyükelçi Suat Hayri Aka, “Milletimizin başı sağ olsun, Allah bir daha bu millete böyle bir felaket yaşatmasın. Milletimiz asildir. Devletimiz şefkatlidir. Birlik beraberlik içinde bu yarada sarılacaktır elbet. Hayatını kaybedenlere rahmet, yakınlarına başsağlığı ve sabır diliyorum. Yaralılara, hastalara acil şifalar temenni ediyorum” dedi.
“Adaylık sürecimin denizcilik sektöründe olumlu karşılandığını görmek beni de mutlu etti, zira denizcilik sektörü idaresiyle beraber bir bütünü temsil eder” diyen Büyükelçi Suat Hayri Aka, sektörün desteğini hissetmenin; dünyaya, karar verici ülkelere bu desteği göstermenin her bakımdan çok kıymetli bir avantaj olduğunu vurguladı. Suat Hayri Aka; “IMO’yu 1989’da yüksek lisans için gittiğim Dünya Denizcilik Üniversitesi (World Maritime University) döneminden beri yakından takip ediyorum. Bu üniversite zaten IMO tarafından kurulmuş bir üniversitedir. Misyonunu, kuruluş amaçlarını ve işleyişini çok iyi bildiğimiz bir teşkilattır IMO… Müsteşar Yardımcısı ve Müsteşar olarak çok sayıda toplantısına ülkemiz adına katılarak, IMO çalışmalarına katkı verdik. Örneğin, 2009’da yapılan ve Hong Kong Gemi Geri Dönüşüm Sözleşmesi’nin Diplomatik Konferansı’nda hem Türk heyeti Başkanı, hem de Konferans Başkan Yardımcısı olarak görev yaptım” dedi.
“Bu adaylığın ülkemiz için de özel bir niteliği var”
Türkiye’nin önemli bir deniz ülkesi olduğunu değerlendiren Aka şunları söyledi: “Türkiye; 8500 km sahil şeridi, limanları, tersaneleri, marinaları, balıkçı barınakları ve dünyada ilk 15 içinde olan deniz ticaret filosu ile çok önemli bir deniz endüstrisine sahiptir. Deniz eğitim kurumları ve 150 bine yakın gemi adamıyla dünya için denizci yetiştiren lider ülkelerden biridir. Denizlerden; turizmde, sporda, petrol ve doğalgaz çıkarmak da dahil birçok manada faydalanılmaktadır. Deniz, Türkiye için hayati öneme sahip alanlardan biridir. Bu nedenle IMO gibi dünya denizciliğinin kural ve standart oluşturan lider kuruluşunun çalışmalarına katılmak ve katkı vermek de Türkiye açısından önemlidir. Benim için devlet büyüklerimiz tarafından bu üst düzey göreve aday gösterilmek, o liyakate sahip görülmek gurur vericidir. Aslında ilk defa bu düzeyde bir pozisyona talip olmamız hasebiyle ülkemiz içinde özel bir niteliği var bu adaylığın”.
Son 30 yıldaki bütün Genel Sekreterleri şahsen tanıdığını da vurgulayan Büyükelçi Aka,“2006’da Müsteşar Yardımcısı olarak atandıktan sonra görev yapanlarla çok daha yakın bir teşriki mesai içinde bulunduk. Ancak Genel Sekreter seçimleri süreci farklı işleyen bir süreç. Konsey üyesi devletler kendi kriterleri çerçevesinde değerlendirip karar verecektir” dedi.
“Denizcilik sektörünün desteği önemli”
Adaylık sürecini değerlendiren Büyükelçi Suat Hayri Aka; “Bütün adaylar kendilerini beğendirmek ve düşüncelerini paylaşmak üzere seçim kampanyaları ve lobi çalışmaları yürütecek. Bu süreçte, bir adayı güçlendirecek en önemli unsurlardan biri de, ülkesindeki denizcilik sektörünün desteğidir. Bu desteği arkasına alan adaylar bana göre daha yüksek özgüvenli olacaktır. Dolayısıyla, tüm sektör mensuplarına desteklerini beklediğimizi söylemek istiyorum. Ancak sektörümüzü temsil eden kişi ve kuruluşlardan, başta Deniz Ticaret Odaları olmak üzere, GİSBİR, Armatörler Birliği, Türk Loydu, TÜRKLİM, KOSDER, Vapur Donatanları Derneği ve Mühendis Odaları gibi kurum ve sivil toplum temsilcilerinden özel bir gayret beklediğimi söylemeliyim” şeklinde konuştu.
Amacının hem Türk denizciliğine, hem de dünya denizciliğine tarihe iz bırakır nitelikte hizmetlerde bulunmak ve katkı sağlamak olduğunu ifade eden Suat Hayri Aka şöyle devam etti: “Önceliklerim, denizcilik sektörünün tüm paydaşları ile işbirliğini artırarak Birleşmiş Milletlerin 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşmak olacaktır. IMO’nun denizcilik sektörüne ve üye ülkelere karşı sorumlulukları var. Bir vizyonu ve misyonu var. Bu çerçevede üstlendiği sorumluluklar ve halen yürütmekte olduğu çalışmaları var. Biz de bu çalışmaları bilinçli ve azimli bir şekilde daha ileriye taşımak ve denizcilik için parlak bir geleceğe liderlik etmek istiyoruz”.
IMO’nun gündeminde, denizde can ve mal emniyeti, denizlerin korunması, kirliliğin önlenmesi, iklim değişikliği ile mücadele ve dekarbonizasyon gibi önemli konular olduğunu belirten Aka, “Bu çerçevede teknolojik gelişmelerin desteklenmesi, çevre dostu sürdürülebilir deniz yakıtlarının üretimi, deniz ticaretinin geliştirilmesi ve kolaylaştırılması, gemi insanlarının eğitim standartları, yaşam ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi, dijitalleşme vb. modernizasyon teknolojilerine ayak uydurulması, insan kaynaklarının ve mali imkanların daha verimli yönetilmesi gibi konular da odaklanacağımız önemli başlıklar olacaktır” dedi.
Denizciler daha fazla ilgi odağı olmayı, daha fazla önemsenmeyi hak ediyorlar
“Gemi insanları ve denizciler, yaklaşık üç yıl boyunca dünyayı kasıp kavuran COVID 19 salgını süresince dünyaya büyük hizmetlerde bulunarak ne kadar vazgeçilmez ve insanlık için önemli olduklarını gösterdiler” diyen Büyükelçi Suat Hayri Aka sözlerini şöyle noktaladı:
“Dünyadaki sanayi çarklarının dönmesi, sürdürülebilirliği, üretim, tüketim ve tıbbi malzemelerin ve diğer temel ihtiyaçların karşılanması, salgın döneminde denizciler tarafından mümkün kılındı. Bu dönemde, sergiledikleri fedakarlıklara ve gayretli çalışmalara rağmen, denizciler çok ciddi sıkıntı çektiler. Birbirinden farklı bölgesel regülasyonlar nedeniyle büyük zorluklar yaşadılar, evlerine gidemediler, görev değişikleri yapamadılar, seyahat edemediler. Tüm bu olumsuzluklara rağmen sessizce görevlerini yapmaya devam ettiler. Bu gerçekler ışığında yeni dönemde gemi insanları ve denizciler daha fazla ilgi odağı olmayı ve daha fazla önemsenmeyi hak ediyorlar bence. Onlar için ve onlarla birlikte çalışacağız. Denizcileri ve denizleri koruyacağız. İkisi de dünya için olmazsa olmaz değerlerdir”.
ÖZGEÇMİŞ
Suat Hayri Aka
1960 yılında Tatvan’da doğdu. İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi (Denizcilik Yüksek Okulu) Güverte Bölümü’nden 1982’de mezun oldu.1989 ve 1990 yılları arasında Birleşmiş Milletler bursuyla İsveç’te bulunan “World MaritimeUniversity”de “Liman ve Denizcilik İdaresi” alanında Masterını tamamladı.1982-1991 yıllarında Deniz Nakliyat TAŞ gemilerinde ve Ticaret Daire Başkanlığı’nda görev yaptı. Kamudaki görevinden 1991 yılında ayrılarak, 2006 yılına kadar denizcilik sektöründe armatörlük, brokerlik, uluslararası deniz taşımacılığı, gemi alım-satımı, deniz sigortaları, danışmanlık hizmetleri, gemi inşaatı ile gemi kurtarma, çeki ve sualtı mühendislik hizmetleri başta olmak üzere denizcilik alanında farklı branşlarda faaliyet gösteren şirketlerde kurucu ortak ve yönetici olarak görev yaptı.
1994-2006 yılları arasında kesintisiz olarak 12 yıl boyunca İstanbul Teknik Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi’nde Öğretim Görevlisi olarak “Gemi İşletmeciliği ve Deniz Ekonomisi” derslerini verdi.
2006 da Ulaştırma Bakanlığı’na Müsteşar Yardımcısı olarak atandı. 2007-2014 yıllar arasında AVEA İletişim Hizmetleri A.Ş. de ve 2016-2018 döneminde de Türk Telekom A.Ş.’de kamu hisselerini temsilen Yönetim Kurulu Üyeliği yaptı. 2016 yılında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşarlığı’na getirildi. 2019 yılında Büyükelçi ve Uluslararası Havacılık Teşkilatı ICAO nezdinde T.C. Daimi Temsilcisi olarak atandı.
2015 yılında World Maritime University tarafından Seçkin Mezunlar Onursal Ödülü’ne layık görülen Suat Hayri Aka’ya 2019 yılında Piri Reis Üniversitesi’nce “Fahri Doktora” unvanı verildi. Evli, iki çocuklu olan Suat Hayri Aka ileri derecede İngilizce bilmektedir.
Vira Haber