Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, İstanbul ve Çanakkale Boğazlarından geçen ham petrol ve türevi maddelerin toplamının 2 boru hattı kadar olduğunu, bu seviyede devam ettiği takdirde 3 boru hattından geçen kadar boğazların meşgul edileceğini belirterek, düzenleme yapılması gerektiğini söyledi.
İstanbul Conrad Otel'de gerçekleştirilen ''Tanker ile petrol taşımacılığının Marmara ve boğazlar açısından çevresel riskleri ve bu risklerin önlenmesi'' konulu toplantıya katılan Yıldız, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti, tarihi ve kültürel miras olduğuna dikkati çekti.
Önemli bir buluşmanın arefesinde bulunulduğunu belirten Yıldız, ''Bu güzel İstanbul'da bir problem var. Bu boğazlarda bir problem var. Bu problemin çözülmesi lazım'' dedi.
Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu'nun da bahsettiği gibi problemin, bir kısım rakamların sürdürülebilir olmamasından kaynaklandığını dile getiren Yıldız, ''Şu anda buradan yaklaşık 150 milyon tonu geçen bir yük var ve bunun 100 milyon tonu aşkın olan kısmının petrol ve ürünleriyle alakalı olduğunu biliyoruz. Bu rakam kendi haline bırakılması halinde daha da artıp gidecek. Konjunktürel olarak dünyada çevre değerlerinin haklı olarak ön plana çıktığı ve bizden daha masum, daha temiz olan nesillerimize geleceğimizde daha iyi bir dünya, daha iyi bir bölge ve daha iyi bir Türkiye bırakabilmek açısından son derece önemli bir değerler manzumesiyle karşı karşıyayız'' diye konuştu.
“Boğazları genişletemeyiz''
Meksika Körfezi'nde olan kazaya işaret eden Yıldız, 500 metrenin üzerindeki derin deniz aramalarıyla alakalı kuyu sayısının 14 bin adet olduğunu belirterek, 14 bin kuyunun mutlaka daha teknik, daha teknolojik ve daha dikkatli araştırılması gerektiğini dile getirdi.
Türkiye'nin bölgesi için de aynı şeyin söz konusu olduğunu ifade eden Yıldız, şöyle konuştu:
''Bugün, Türkiye'nin önemli ham petrol boru hattı projelerinden bir tanesi Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattıdır. 50 milyon ton kapasitesi var. Kerkük-Yumurtalık ham petrol boru hattının kapasitesi de yaklaşık 70 milyon ton. Düşünün ki İstanbul ve Çanakkale boğazlarından geçen ham petrol ve türevi maddelerin toplamı iki boru hattı kadar. 1990'lı yıllarda hemen hemen tek boru hattından geçen petrol kadardı. Şimdi iki petrol boru hattından geçen kadar. Bu seviyede devam ettiği takdirde 3 boru hattından geçen kadar boğazlar meşgul edilecek. O yüzden bunun düzenlenmesinin mutlaka yapılması lazım. Biz, boğazları genişletemeyiz, coğrafyasından kaynaklanan bir kısım zorluklar var. Dünyadaki en önemli suyollarından bir tanesi olan bu boğazın 90 derecelik 8 tane önemli virajı var.''
Tedbirler paketi
Taner Yıldız, bu problemi, toplantıya katılan 20'ye yakın petrol üreticisi veya petrol taşıyıcısı firmalar ve ülkelerle beraber çözmek istediklerini, çözüleceğine inandıklarını vurguladı.
Yıldız, ''Çözülmezse ne olur? Mutlaka yine bir tedbirler paketi konulmak durumunda kalınacak. Bu seyrin, bu haliyle sürdürülebilir olmadığını biliyoruz. Burada son derece profesyonel çalışan firmalarınızın bu çözümün parçası olacağına yürekten inanıyorum'' şeklinde konuştu.
''Gönüllü ilkeler'' kağıdı kaleme alındı
Toplantıya 20 civarında batılı, Rus ve Kazak şirketinin temsilcileri davetli olarak katılıyor.
Öte yandan, 2000 yılında ABD ve İngiltere'nin yanı sıra bazı büyük petrol şirketleriyle sivil toplum kuruluşlarının kabul ettikleri güvenlik ve insan hakları ile ilgili Gönüllü İlkeler Kağıdı'ndan esinlenilerek, Dışişleri Bakanlığınca Türk boğazlarından petrol taşımacılığı hakkında bir ''Gönüllü İlkeler'' kağıdı kaleme alındı.
Şirketlerden, Türk boğazları konusunda ''gönüllü'' birtakım adımlar atmalarının beklendiğinin vurgulanması, diğer bir deyişle şirketlerin ''by-pass'' projelerini ciddi şekilde değerlendirmelerinin sağlanması hedefleniyor.
AA