Batı Antarktika’da son yıllarda yaşanan depremler, kıtanın buz örtüsünün altında aktif bir yanardağ olduğunu ortaya çıkardı. Bilim insanları, yanardağın buzul kıtadaki erime hızını artıracağı uyarısında bulundu.
Bilim insanlarının Antarktika hakkında uzun bir süredir beslediği şüphe gerçeğe dönüştü. Batı Antarktika bölgesinde yaşanan depremlerin yanardağ faaliyetlerine bağlı olduğunu düşünen araştırmacılar, buz örtüsünün yaklaşık 1 kilometre derinliğinde atif yanardağı keşfetti.
Nature Geoscience dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, Erebus dağı ve benzerleri gibi Antarktika kıyısı boyunca uzanana yanardağların aksine, ilk defa Güney Kutbu’nda kıyıdan uzaktaki bir noktada yanardağ tespit edildi.
Araştırmada yer alan ABD’nin Colorado Üniversitesi’nden deprem bilimci Richard Aster, “Antarktika’da keşfin altın çağını yaşıyoruz... Buzun altında daha fazla volkanik süpriz yattığından eminim” dedi.
TESADÜFEN KEŞFEDİLDİ
Yanardağın keşfi, bilim insanlarının Antarktika’da yerkabuğunun altındaki tabakalar üzerinde yürüttüğü araştırmayla ortaya çıktı. Washington Üniversitesi’nden bir ekibin manto tabakası üzerinde araştırmalar yürüttüğü dönemde, Batı Antarktika’nın bir kuyruk gibi uzanan ve Pasifik’in güneyinde kalan Marie Byrd bölgesinde iki deprem yaşandı.
Ocak 2010 ve Mart 2011’deki depremlerin ABD’nin Alaska ve Washington eyaletlerindeki depremlerle benzerliğini fark eden araştırmacılar, bir yanardağdan şüphelenmeye başladı. Araştırma ekibinde yer alan Washington Üniversitesi’nden Amanda Lough, ‘bir patlama izi olmasa da, buzun altındaki yaklaşık 1 kilometre uzunluğundaki tümseğin geçmişte bir lav püskürmesine işaret ettiğini’ belirtti. Bilim insanları, yeraltında yaşanan lav püskürmeleri ve akıntılarının, kayaları çatlattığına ve uzun dönemli depremlere neden olduğunu düşünüyor. Alaska eyaletindeki Aleutian Adaları’nda da, patlama izi olmasa da uzun dönemli çok sayıda deprem yaşandığı biliniyor.
NE OLACAĞI BELİRSİZ
Araştırmacılar, aktif volkanın ne kadar hareketli olduğu konusunda emin değilken, yanardağın Antarktika’daki erime hızını artırabileceğini belirtti.
Eğer bir patlama olursa, yanardağın ağzı hizasında kalan buzun anında eriyeceğini belirten araştırmacılar, gelecekte ne olacağı konusunda emin değil. Yanardağın üzerindeki buzun kalınlığının, 750 metre civarında olduğu belirtildi.
Antatktika’da volkanik faaliyetlerin güçlü olduğunu hatırlatan araştırmacılar, kıtanın donarak buza dönüştüğü 20 milyon süresince yanardağların lav ve kül püskürtmeye devam ettiğini belirtti. Kıtanın tektonik hareketleri doğrultusunda, her yıl volkanik faaliyet noktasının 9.6 km kaydığı düşünülüyor.
virahaber.com