Madencilik ve limancılıkta dünya ölçeğinde yatırımlar yapıyor, özellikle Afrika’da yeni yatırımları ile önümüzdeki günlerde çok ses getireceğe benziyor. Enerjide 4 milyar dolarlık yatırım hedefi var.
Kayagazının dünya ekonomisini yeniden şekillendireceğini anlatan Yıldırım Grup İcra Kurulu Başkanı Yüksel Yıldırım, inorganik büyümelerle bir global oyuncu olmayı hedefliyor.
Yıldırım, “Son 10 yılda bizim büyümemiz yıllık yüzde 25 ile 50 arasındadır” diyor. Samsun merkezli Yıldırım Grup’un asıl işi kömür ticareti. Ancak 1993’te, Amerika’da makine mühendisliği eğitimi alan, daha sonra da orada limanlarda çalışan oğul Yüksel Yıldırım İstanbul’a dönüyor ve iddialı yatırımlara start veriliyor.
Yıldırım 1993’ten 1999 yılına kadar kömürde Türkiye lideri oluyor ve bir Rus devi ile evliliğe imza atıyor. Daha sonra ilk ses getiren atılımını 2004 yılında özelleştirmeden Eti Krom’u alarak yapıyor. Grup bugün 6 bin kişiyi istihdam ediyor. Önümüzdeki 5 yıl için, yatırım hedefi 5 ila 10 milyar dolar arasında… İş hayatını bir satranç oyunu gibi gören Yüksel Yıldırım, “Hayallerimin çok ötesine geldim. Türkiye’de fırsat çok, önemli olan doğru strateji ile disiplinli olarak çalışmak. Bizim arkamızda ne bir kişi ne de bir grup var. Elbette AK Parti Hükümeti’nin getirdiği vizyon, bizim gibi yeni piyasaya çıkan yatırımcıların öne çıkması yolunda çok etkili oldu. Ama biz hiçbir zaman ticari politikalarımızı devlet politikaları üzerine kurmadık. Onların vizyonunu ve bizim vizyonumuzla örtüşen taraflarını dikkate alıyoruz” diyor.
Durursak düşeriz
Son dönemde madencilik ve limancılıkta projelerinin önünün tıkanmasından şikayetçi Yıldırım. 2008 yılında durdurulan Gebze Limanı’nda izin konusunun uzaması sonrası Yıldırım, Başbakan’a kadar durumu anlatmış. “Bir an önce düzeltin” dediği halde yeni izin başvurularımız hala Başbakanlık’ta bekliyor. Benim gibi hızlı koşan birinin hızının kesilmesi, hem de kendi evimde beni üzüyor. 2023 hedefine uygun dünyanın en büyük vinçlerini sipariş ettim ama yatırım duruyor” diyor Yıldırım. Şirketin yapısı, proje finansmanı ile iddialı yatırımlarla hızlı büyüme stratejisi üzerine kurulu. “Bisiklete binmek gibi, biz durursak düşeriz” diyor Yıldırım ve devam ediyor: “Ben emekli olacak bir adam değilim, benim bu ülkede büyümem durdurulursa, gider yurtdışına yatırım yaparım. Afrika yatırım için ağlıyor. Cumhurbaşkanlığı seviyesinde 10 ülkeyle, Bakan seviyesinde 10’dan fazla ülkeyle görüşüyoruz. Avrupa öyle, Fransa Cumhurbaşkanı Holland CMA yatırımı nedeniyle bana teşekkür etti. Denizcilikte dünyada en etkili ilk 50 isim içindeyim. Türkiye’de ben inanılmaz yatırımlar yaptım, önümü açsalar çok daha fazlasını yaparım. Şu anda bizim yapabilme gücümüz var; dünya duraklama dönemine girmiş, arayı hızla kapatabiliriz. Ama bizim gibi yatırımcıların desteklenmesi çok önemli. Global bir güç olabilmemiz için global şirket vizyonu olan yatırımcıların, asla herhangi bir maddi destek değil, önü kapanmasın yeter. Yeni bir maden açacağımda bana şartlarını koysunlar, onları yapınca da iznimi versinler.”
Çok önemli 2 liman için el sıkıştı, Rusya’ya açıldı
Yıldırım Grup kömür ticaretinden 2004 yılında 100 milyon dolar yatırımla özelleştirmeden Eti Krom’u satın alarak adını duyurdu. Şirket, zararda olan şirketi, kromda dünyada fiyat belirleyen 5 oyuncudan biri haline getiriyor. Ferrokromda ise Yıldırım İsveç merkezli en büyük yabancı rakiplerinden birini de satın alıp dünyanın en büyük ikinci üreticisi haline ge. Parça kromda ise tonajda dünya birincisi pozisyonunda… Yüksel Yıldırım, Eti Krom’u “bir başarı öyküsü” olarak tanımlıyor. Yıldırım, “Bu özelleştirme açısından da önemli bir başarıdır. Biz Doğu’da taşeronlarla birlikte 2 bin 500 kişi çalıştırıyoruz. Bugün liman şirketlerimizin toplam değeri 2 milyar dolar” bilgisi veriyor. Şimdi Yıldırım, madencilikte dünyaya açılıyor. Kolombiya’da bir ofis açılmış, yeni maden sahaları aranıyor. Çin’de maden ticareti yapmak üzere bir ofisleri var. Gabon’da 1.5 yıl önce bir ofis kurulmuş ve üst düzey yöneticileri manganez sahaları almak üzere halen ülkede pazarlıkta. Yıldırım bu noktada madencilikte yaptıkları son büyük atılımın haberini veriyor: Rusya’nın en büyük madencilik firması Mechel 9.5 milyar dolarlık borç batağında ve bankalar öz işi olmayan şirketleri satmasını istiyor. Bu tesislerden ikisine Yıldırım talip olmuş; Kazakistan’da krom, Rusya’da ferrokrom tesislerini almak üzere ihaleyi kazanmış. Yıldırım, bu ay sonunda devir sözleşmelerinin imzalanmasını ümit ediyor. Toplam 500 milyon doları bulacak bu satın almalarla Yıldırım dünyada 2. sıradaki yerini sağlamlaştırıyor. İlk sırada yer alan Kazak şirkete daha da yaklaşıyor. Yıldırım, madencilikte dünya oyuncusu olma iddiasıyla şimdi rekabeti en büyüğün evine kadar taşıyor. Bundan sonrası için ise strateji net, önce şirketin yüzde 25’i yabancı yatırımcılara satılacak. Gelen para ile yeni bir büyüme hamlesi yapılacak. “Bu 500 milyon dolar hisse satışı demek, bizim için 2 milyar dolarlık proje finansmanı anlamına geliyor. Böylece şirket 4 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşacak” diyor Yıldırım. Daha sonra ise tüm dünyadaki madencilik şirketleri bir grup şirket altında toplanacak ve Londra ya da New York’ta ve İstanbul’da halka arz edilecek.
Bunlar ne anlar” dediler Afrika’da liman aldık
Yıldırım Grup’un ikinci önemli sektörü limancılık. Grup sessiz sedasız Türkiye’nin en büyük liman operatörü ve liman sahibi oldu. Sedef ve Alemdar limanlarını birleştirip YILPORT’u kuran Yıldırım, daha sonra özelleştirmeden aldığı Gemlik Gübre’nin önündeki limanı komşu Gemport ile birleştirip Güney Marmara’nın en büyük limanını oluşturma hedefiyle yola çıkmış. Rota ve Marmara Tersanesi’ni de birleştirmeyi planlıyor. Yıldırım limancılıkta büyük oynamanın doğru olduğuna inanıyor. “2023 hedefi için belirli büyüklükteki limanlara ihtiyaç var. Bugün 4 limanımız var. Malta’da yüzde 50’sini aldığımız bir liman var. Derince Limanı’na da ciddi bir ilgimiz var, ama hesabımızı iyi yapıyoruz ihalede belirli rakamın üzerine çıkarsa agresif olmayız” diyor Yıldırım. Çünkü ona göre limancılık çok farklı bir sektör ve doğru fizibilite ve gerekli bilgi birikimi olmadan para kazanmak mümkün değil. “Ben Amerika’da eğitimimi tamamladıktan sonra 5 yıl mühendis olarak limanlara vinç yaptım. Batı bölgesindeki tüm limanları gezmiştim. Fırsatı bulunca o dönemki bağlantılarımı, tecrübelerimi aktarabildim. Bize limancılığa ilk girdiğimizde “Bunlar kömürcü ne anlar limancılıktan” dediler. Ama biz 8 yılda çok önemli bir yere geldik” diyor.
Yıldırım’a göre başarı sırlarından biri sektörü iyi tanımaksa, ikincisi ise yaptığı işi ciddiye alıp konunun uzmanlarını Türkiye’ye getirmiş olması… Liman işinin başına daha başlangıçta ismi global olarak tanınan bir Amerikalı yönetici getirmiş, vinçlerin yönetimi ise disiplinli çalışması ile tanınan bir Japon yöneticiye teslim edilmiş. Filipin’den planlama uzmanları getirilmiş. Bu uzmanlar tüm tecrübelerini Türk mühendislere aktarılmış. Yıldırım, “Ben önce bir vizyon yaratıp, sonra doğru adamı işin başına geçirip bu stratejiyi uyguladım. Ben limancılıkta 1 milyar dolar bankalara borçlanmış bir şirketim. 20 yıllık projeksiyonlarını yapıyorum işin her aşamasının. Bu güven olmasa kimse bize kredi vermez. Şimdi dünyada ilk 20 liman işletmecisinden biri olmayı hedefliyoruz” diyor. Yıldırım limancılıktan da önemli iki yatırım haberi veriyor: “Biz biri Batı Afrika’da, diğeri Latin Amerika’da iki limanla el sıkıştık. Onları da bünyemize katıyoruz. Biri 300, biri 400 milyon dolarlık yatırım. Temmuz ayında gidip sözleşmelerini imzalayacağız.”
Kapasite katlanacak Afrika’da üretip dağıtacak
Yıldırım Grup, Gemlik Gübre ile Türkiye’de alanında 3’üncü büyük. Kapasiteyi iki katına çıkaracak yatırım için hazırlık yapılıyor. İhale açıp yeni fabrikalar kuracak. Yurtdışında fabrika almak da gündemde. Hem üretim hem de dağıtıcı olarak global faaliyet gösterme planı var. Burada da hedef Afrika… Yıldırım gübre ile de bölgede etkili olmayı hedefliyor: “Yerel yatırımcılarla ortaklık kurup global devlerle rekabet edeceğiz. Latin Amerika ve Afrika inanılmaz bir potansiyel vaat ediyor. Mozambik bizim için çok ilgi çekici. Hem liman var, hem tarım var, gaz var, maden var, enerji yatırımına da uygun. Böyle birkaç ülke var gözümüze kestirdiğimiz.”
Arkamızda kimsenin parası yok
Dünya deniz taşımacılığı devi CMA şirketine ortak olma sürecini anlatıyor Yıldırım. “Bu şirkete devler talipti ama biz çok sıkı bir çalışma yaptık, işi nasıl hedge edebileceğimizi planladık, Türk bankalarının da desteği ile 6.5 milyar dolar borcu olan bir şirkete 500 milyon dolarla yüzde 20 ortak olduk. O zaman şirketin değeri 2 milyar dolardı, şimdi 4 milyar dolar. Borç 4 milyar dolara indi. 5 yıllık bir yapılandırma planı yaptık, adım adım uygulamasını ortaya koyduk, stratejileri yeniden belirledik, maliyetleri düşürmek üzere bir çalışma önerdik. Bu çalışmalar sonrası bana şirketten teşekkür mektubu geldi. Yani biz bu işi bilerek yapıyoruz. Arkamızda kimsenin parası, kimsenin gücü yok.”
Bürokrasi bilen adam ile işsizlik düşer
“Ben bürokrasi ile büyümüş biri değilim. ABD’de görmedim, burada küçük iş yaparken görmedim. Ama ne zaman büyüyorsunuz o zaman bürokrasinin kucağına düşüyorsunuz. Ben yavaşlayarak kaybediyorum ama asıl Türkiye kaybediyor. Yatırımcıya ‘Sen 100 milyon dolarlık yatırım mı yapacaksın, al sana bir eleman tüm bürokratik işlerini yapacak’ densin, maaşını da yatırımcı versin, kısa sürede ülkede işsizlik 2 puan düşer.”
Petrol ve gaza girmek istiyorum
“Petrol ve gaz alanına girmek istiyorum. Yunanistan’da bir şirketin peşindeydik. 3 ay önce Amerikalılarla işi bitirdiler. ABD’de 3 tane hedge fon kuruldu, sadece Yunanistan’daki zordaki şirketleri almak için.”
2. yatırım hamlesi başlayacak
“Kayagazının bulunması sonrası ABD’nin petrol bağımlılığı azaldı, Obama yönetimi kendini Ortadoğu’dan ayırt etmeye başladı. Bugün Amerika dünyada enerjinin en ucuz olduğu ülke. Altyapı sağlam. Artık büyük firmalar tekrar ABD’ye dönüşe başladı, yatırımlar başlayacak ve ülke ekonomisi birkaç yıl içinde patlayacak. Tüm dünyada enerji fiyatları düşecek ve dünyada ikinci bir yatırım hamlesi başlayacak. Biz de buna göre oyun şeklimizi belirliyoruz. Enerji artık Asya tarafına gidecek. ABD’den ihracat artacak. Bunlara iyi bakmak lazım. Türkiye ekonomisi için de enerji fiyatlarının düşmesi ile hem cari açığın azalması hem de yatırımın artması açısından pozitif olacak. Biz de bunun için bu dönemde şirket satın alıp inorganik büyüyoruz. Avrupa’da düzelmenin 2014’te başlayacağını düşünüyorum.”
Marmara’da 5 bin megawatt’a ulaşacak
Enerji, Yıldırım’ın odaklanacağı bir diğer ana sektör. Marmara Bölgesi çevresinde kömür ve gaza dayalı yatırımlar planlanıyor. Hedef oldukça iddialı, 2023 yılında Yıldırım Enerji olarak 5 bin megawatt’a ulaşmak. Yıldırım anlatıyor: “Çok büyük bir rakam ama bunu yapacağız. Sessiz, mütevazi şekilde fırsatlara bakıyoruz. Şu an çok el değiştiren proje var. İzni alıp sermayesi olmayan şirketlerle işbirliği yapıyoruz. Daha hızlı hareket edebiliyoruz böylece. 3 ay içinde 4 bin megawattlık lisans için anlaşmış olacağız. Bu, enerjiye 5 yılda 3-4 milyar dolarlık bir yatırım anlamına geliyor.” Malta’da bir yatırım fırsatı çıkmış, 200 megawatlık bir ihalede ikinci aşamaya geçilmiş. Afrika’ya yatırım planları var. Yani Yıldırım enerji sektöründe baştan global bir yaklaşım sergiliyor.
Çinlilere karşı ‘Yıldırım’ Afrika stratejisi
Yüksel Yıldırım Güney Afrika bölgesini yatırım alanı olarak belirlemiş ve bu bölgeyi çok iyi çalışmış. Görmüş ki Çinliler bu bölgede ihaleleri, ‘yardım’la alıyor. Örneğin Çin bir ülkeye 10 milyar dolarlık karşılıksız devlet yardımı yapıyor, ama bu parayı belirli ihalelerde kullanma şartı koyuyor, ihaleler kendi şirketleri kazanacak şekilde belirleniyor. Ancak bu formülde bir açık var: Çinli şirketler tüm çalışanlarını Çin’den getiriyor, Afrika ülkele rinde çok önemli olan istihdamın artmasına hiç katkıda bulunmuyor. Böylece para geri Çin’e dönüyor. Yüksel Yıldırım da kendi stratejisini işte tam bu açık üzerine inşa etmiş. “Afrika’da “Bize liman ve maden fırsatı verin, biz enerji yatırımı yapalım, size finans ve know how getirelim” diyoruz ve tüm çalışanlarımızı ülkeden istihdam etme sözü veriyoruz. Madeni sadece çıkarmak değil işleyip dünya pazarlarına götürme sözü veriyoruz. Bu ülkeler böyle komple çözümlere aç.”
Dünya